MANİSA’DA İMADEDDİN (Hacı Abdullah) MESCİDİ
(NOT: Basılmamış eserimden ayrıntılarından aklanarak aktarılmıştır.)
BELGE: 984/1577(01 Muharrem 983/ 12 Nisan 1575) Tarihli 236(544)Numaralı “Defter-i Evkaf-ı Livai Saruhan”dan naklen;1
(1A-2). Evkâf-ı Mescid-i Mahalle-i İmad der nefs-i Mağnisa:
Vakf-ı Müslimîn-i sâhibü’l-hayrât 9700 hâsıl fi sene 970
Minhâ: be-cihet-i imam fi sene 700, be-cihet-i müezzin fi sene 120, be-cihet-i berât fi sene 50, be-cihet-i rakabe fi sene 100, Vakf-ı bağçe-i Hacı beg 1 kıta hâsıl fi sene 450, be-cihet-i imam zikr olan bağçe civarında iki dükkân bina olunmuş icâre fi sene 25.
Vakf dıraht-ı dut hâsıl fi sene 6 be-cihet-i şem’
Vakf-ı bağ ki Nifli bağı demekle ma’rufdur hâsıl fi sene 100 be-cihet-i imam.
KAYIT-( Şer’iyye Sicili): Hacer Heybeli’nin 187, 194 ve 211 Numaralı Manisa Şer’iyye Sicillerinde bulunan vakıf muhasebe kayıtlarından elde edilen bilgiler paylaşılarak hazırladığı “18. Yüzyıl Sonlarında Manisa Vakıfları” adlı Yüksek Lisans Tezinden, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, 2016-YL-023, AYDIN
Aynen Aktarım:
İmad Mahallesi İmad Mescidi: İncelenen yıllar içerisinde 1182/1769 ve 1190/1777 yıllarına ait muhasebe kaydı bulunmayan vakfın sermayesi 1175-81/1762-68 ve 1183-86/1770-73 yılları arasında 134 guruştur. Ayrıca 1176/1763 yılında ek olarak 1208 guruş kira geliri bulunmaktadır. 1187-89/1774-76 yılları arasında ise 137 guruş olan vakfın sermayesinin yanında 1188/1775 yılında ek olarak 11,5 guruş kira geliri de bulunmaktadır. Vakfın mütevellisi Mehmed Efendi adlı şahıstır
KAYIT-( Şer’iyye Sicili):Doç. Dr. Ertan Gökmen’in(Celal Bayar Üniversitesi) “211 Numaralı Manisa Şer’iyye Sicilindeki Vakıf Muhasebe Kayıtları (1778-1795)” adlı çalışmasından Vakıflar Dergisi Aralık 2012,sayı:38
Aynen Aktarım:
İmad Mahallesi İmad Mescidi: Mescid para vakfının sermayesi 137 guruş ve mütevellisi El-Hâc Mehmed Efendi’dir. Mescid muhasebesi 1193-1198/1779-83 ve 1201-1210/1786-95 yılları arasında görülmüştür.
İmadeddin Mescidi, Duvarında, suyu akmayan çeşmesiyle 2018 Yılı itibariyle özel mülkte ev olarak kullanılmaktaydı. Ulu Cami’nin doğu duvarının 120 metre kadar doğusundaydı. Ulu Cami Çevresi Arındırma Tasarımı içinde, bu bina da vardı. Dolayısıyla yıkılmıştır.(EK: Resimler) Günümüzde Manisa Merkez’de bir çatı altında üç dükkân İmadeddin(Hacı Abdullah)Mescidi Vakfındandır.
Manisa Kent Rehberinden alınan imar paftası üzerinde, Tapunun 53 ada, 15 parselinde İmadeddin Mescidi’nin yeri kırmızı renk ile işaretlidir.
Bakarken soldaki: 2016 Yılı Ocak Ayında, İmadeddin Mescidinin doğusundan görünümü. Sağdaki resim ise:19.01.2020 Günü yıkıldığına dair aynı yönden görünümü.
İMADEDDİN ÇEŞMESİ
BELGE: İmad Mahallesinde vaki çeşmenin vakfından tulen(boyu) yedi zira(75-90Cm) ve arzan(eni) yirmidört zira arz-ı haliyeyi Nalband Mehmed ve Kasab Ahmed avluları içine alub,üzerine fuzuli bina ihdas etmekle üstad Mehmed’in evi önüne yağmur suyu gelüb zarar olduğun ehl-i mahalle-i mezbure haber verdiklerinden gene minval-i kadim üzere olmasına mezburana tenbih olunub kaydolundu.Hurrire fit tarih il-mezbur 1010/1601-16022
Bakarken solda; İmad Çeşmesinin, 2015 Yılında batısından görünümü. Sağda ise 15.04.2023 günü aynı yönden görünümü.
Kitabesinin aktarımı şudur:
1 -) Çeşmedir hayrât içinde menba-ı feyz ve necât
2 -) Kıldı hallâk-ı cihân her seyi mâder-i hayât
3 -) Tesnegân içsun dua itsun imâdüddîn vakfına
4 -) Ehl-i îmân abdest alsun heman kılsunlar salât. 1326
(Okuyan: Çobansalı İzzet Bilge)
İbrahim Gökçen’in 1946 Yılı öncesindeki tespitlerine göre; bu kitabe onarımla ilgili olup, Rumi:1326/1910 Miladi tarihlidir. İmadeddin Mescidi’nin 70 Metre kadar kuzey doğusundadır.
2023 Yılı Temmuz Ayında Kentsel Dönüşüm Tasarımı çalışmaları sırasında İmadeddin Çeşmesi’nin kuzey doğusu kenarında yapılan çalışma sırasında toprak altında duvar kalıntıları görülmüş olup Anıtlar Kurulu’nun gündemindedir. Anılan kalıntılar ile bu çeşmenin ilişiği var mı? Sorusu akla gelmekte olup araştırılmaya ihtiyaç vardır.
İmadeddin Mescidi ile Sinan Çelebi Muallimhanesi arasında Sinan Dede Tekkesi ve yatırı vardı. Bu konuyu da daha önce Tarihistan’da yazmıştım. Onun durumunun da resmi aşağıdadır.
Sinan Dede Tekkesinden 19.01.2020 Günü ve 15.04.2023 Günü aynı yönden görünümü.
Nurullah Ertuğrul
1 -) 984/1577(01 Muharrem 983/ 12 Nisan 1575) Tarihli 236(544)Numaralı “Defter-i Evkaf-ı Liva-i Saruhan” Tıpkı Basım ve Aktarım-İnceleme, Prof. Dr. M. Akif Erdoğru - Dr. Ömer Bıyık, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Daire Başkanlığı, Yayın No:7,Yıl: 2014 Ankara
2 -) İbrahim Gökçen, Manisa Tarihinde Vakıflar ve Hayırlar-1,1946 İstanbul, sf:286
FACEBOOK YORUMLAR