~~Eski Türk İnancından İzler/ Meraklısına
Asya’da Türk boyları için dağların ve nehirlerin önemi büyüktür. Hayatlarını bu iki yerde sürdürürler. Yer, gök ve atalar inancına mensupturlar.
Türk milleti için Dağlar kutlu yerlerdir. Efsanevi hayvanlar geyik, koyun ve benzerleri tağlarda yaşar . Yüksek zirvelerde bu hayvanlar ölümsüzlük otunu yemişlerdir ve ölümsüzlüğü temsil etmektedirler. Türk Kağanları ava çıkar ve bu efsanevi hayvanları avlar ve kurban eder ve etini yerler. Vurduğu avın özü, ruhu (tözü) kendisine geçmiş sayılır. Yine aynı şekilde Türk Alp’i atı ve değerli eşyalarıyla gömülür. Bunlar gösterir ki Türklerde bir öbür dünya fikri hâkimdir.
Türklerde dünyanın merkezi “ordu’”dur yani kendi hükümdarlık merkezidir. “ Türk Hükümdarının ordusu dört yönün( tört bulung) birleştiği yer olmakla merkezi sayılmaktadır. Merkez Altun- temur kazuk, denen (altın-demir kazık) kutup yıldızı altında sayılıyordu. Kutup yıldızı erken Çin’de ve Asya’da insan şekline benzer olduğu düşünülen Gök Tanrının sarayı sanılırdı. Hakan, Gök Tanrısından, gök ilahları ve semavi atalardan kut almış olup O’nun temsilcisi sayılıyordu.(1)
Gök’ün Güneşin zirvesi sayılan öğle vakti ve güney, ateş, parlaklık, gök inancına bağlanmakta ve önem arz etmekteydi. Hunlar Kutup Yıldızını birinci derecede yön sayarlardı. Güneş zirvede olduğu zaman güneyde gözükürdü.” Kaşgarî (Kaşgarlı Mahmud) “TÜRK KUYAŞ ÖDÜ” demektedir. Yani Güneşin Türklük, yani kuvvetli vakti”(2)
Türk’ün kuvvetli vakti… Ne güzel ve özlenen bir söz.
Celil Altınbilek 05.11.2017
1-İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi Edebiyat fakülyesi 1978 İst
2- a.g.e