Şuşa'sız 28 yıl... Yeter!.. - Prof. Dr. Aygün ATTAR

Büyük Dedem Ağamirovların sevgili oğlu Seyyit Hasan Ağanın, Dedem Aliövset Ağanın mezarlarının bulunduğu şehir..

Ağdam'ın Abdal Gülablı kendinden olan rahmetlik annemin babamlar tarafından  bahs ederken hürmetle "Galalılar" ( kaleliler) dediği asaletin, nezaketin, müziğin sanatın şehri  , aristokrat kimliğin payitahtı..

Yalnız Azerbaycan'ın  değil dünya tarihine yön veren şahsiyetleri ile dünyanın kaderini değiştiren Şuşam, Karabağ'ın en kıymetli cevheri, Azerbaycan'ın nadide parçası tam 26 yıldır  düşman elinde.

Kafkasya'nın Paris'i, Azerbaycan'ın doğal konservatuvarı, milli medeniyetimizin paha biçilemez tacı 8 Mayıs 1992 de terörist Ermeniler tarafından işgal edildi.

Anam o gün dirayetli kişiliği ile bilinen emimin ilk kere sesli sesli ağlamasına ve çocuk gibi ona sarılarak, "abla Ağamın( Garabağ'lıların tümü konumu ve toplum içerisindeki saygısı nedeni ile dedeme Ağa diye hitap ediyorlarmış, tabi kendi çocukları da) ruhu bizi af etmeyecek" deyişine tanık olmuştu.

Ben de Şuşa'nın işgalinden sonra kalp krizi geçirerek vefat eden , annemin  kardeşi gibi sevdiği ve aynı zamanda teyzemin de kocası olan amcam için çaresizce ağıt yakışına tanık olmuştum..

Tıpkı Türkiye'den Azerbaycan 'a bir sonrakı gidişimde ünlü besteci, devlet sanatçısı Süleyman Aleskerov' un vefatı haberini duyan annemin dizlerini döverek Şuşa gibi Şuşalılar da gitti diyerek döktüğü gözyaşlarına tanık olduğum gibi..

İlmin irfanın yuvası, milli gayretin taassuplu evlatlarını yetiştiren Şuşam namussuzların elinde 28 yıldır esir, dimağım kabul etmiyor bunu.

8 Mayıs 1992 tarihinde Ermenistan ordu birlikleri Azerbaycan’ın en eski musiki ve kültür merkezlerinden olan Şuşa’yı ele geçirerek Dağlık Karabağ’ı tamamen işgal etmiş oldu..

“Bu gecə yuxuma girmişdi Şuşa,

Cabbar ağlayırdı, Xan ağlayırdı.

Dönmüşdü qanadı qırılmış quşa,

Qarabağ başabaş qan ağlayırdı.

Uzadıb əlini Bakıya sarı,

“Batdıqca günaha batın!”, deyirdi.

“Vətən xainləri, yurd satqınları,

Satın Qarabağı, satın!”, deyirdi.

Canında od vardı, istilənirdi,

Şuşanın dağları çəkirdi ahı.

Seyidin qəlyanı tüstülənirdi,

Zülfi oxuyurdu “Yetim segah”ı.

Bu gecə yuxuma girmişdi Şuşa,

Pənah xan qəzəbdən tir-tir əsirdi.

Şuşanı satanlar verib baş-başa,

Şəhərin üstündə qiymət kəsirdi.

Od tutub yanırdı Vaqifın goru,

Natəvan ah çəkib ağı deyirdi.

Usta toxunmuşdu hiylənin toru,

Hələ ki sözünü yağı deyirdi.

Vidadi Qazaxda qalxıb məzardan,

Gəlirdi Vaqifın qəbrinə sarı.

“Qurtarın, – deyirdi, – milləti dardan!”

“Qurtarın, – deyirdi, – bu torpaqları!”

Gözündə yaş gördüm, yanağında nəm,

Cıdır düzündəki “Xarı bülbül”ün.

Dərdin sinəsində dağlandı sinəm,

Didərgin olmuşdu yarı bülbülün.

Ocaq yerlərində qalanırdı kül,

İsa bulağından qan fışqırırdı.

Susmuşdu Üzeyir, susmuşdu Bülbül,

Düşmən “mənəm” deyib boğaz cırırdı.

Bu gecə yuxuma girmişdi Şuşa,

Cabbar ağlayırdı, Xan ağlayırdı.

Dönmüşdü qanadı qırılmış quşa,

Qarabağ başabaş qan ağlayırdı…

(Zelimxan Yagub)