MEHMET PARTİ PEHLİVAN
Mehmet Parti Pehlivan, 1878 yılında bugünkü Yunanistan sınırları içinde yer alan Serez’de doğmuştur. Balkan savaşları öncesinde Türk köylerini basan insanlarımızı öldüren Yunan, Sırp ve Bulgar çetelerine karşı, Türklerden oluşturduğu milli kuvvetlerle onlara karşı aynı metodları uygulayarak mücadele etmiş, komitacıları engellemeye çalışmıştır. Balkan savaşından sonra kurulan ilk Türk cumhuriyeti olan Garbi Trakya Türk Devletinde fiilen görevler almış, bu devletin lavedilmesi üzerine Batı Trakya’dan göç etmek zorunda kalan Türkleri baskınlara karşı koruyarak kafilelerle beraber İstanbul’a kadar gelmiş ve arkadaşları ile birlikte Teşkilat-ı Mahsusa’ya katılmışlardır. 1916 yılında Süleyman Askeri Beyin emrine girerek Irak cephesinde Kut’ül Amare Cephesinde ünlü Osmanlı taburunda gönüllü olarak savaşa katılmışlar ve İngiliz ordusuna Çanakkale’den sonra ikinci hezimeti yaşatmışlardır. Başta genelar thavsend olmak üzere birçok general ve 13 bin İngilizi esir almışlardır. Parti Pehlivan Irak cephesi komutanı Halil Paşanın takdirini kazanmıştır.
1918 yılında savaşın sona ermesi üzerine ailesi ile birlikte Manisa’ya yerleşmiş, cezaevine başgardiyan olarak ataması yapılmıştır.
15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesi ve yerli hainleri ile ağababaları Yuvakim Efendinin Yunanlıları Manisa’nın işgal edilmesi için davetleri üzerine milli mukavemete karar vermiştir. Arkadaşlarını ve güvendiği mahkumları silahlandırmış, Karaköy semtindeki Çaybaşı deresine önceden sakladığı atlarla Akhisar Redd-i İlhak cemiyetine katılarak Gölmarmara ve Bintepeler Bölgesinde Milli Kuvvetlerin başına geçmiştir.
Daha sonra 30 adamı ile birlikte Balıkesir cephesine giderek Milli Müfrezeler emrine girmiş, 14 Haziran 1919 tarihinde Bergama Baskına katılmış, Yunan kuvvetlerine ağır zayiat verdirmiştir. Batı cephesinin kurulması amacıyla Salihli’de Kuşçubaşı Eşref beyin çiftliğinde yapılan toplantıya Çerkez Ethem, ,Albay Bekir Sami, Eşref Sencer, Karaosmanoğlu Halit Paşa gibi vatanseverlerle birlikte katılmış ve tarihi kararlar almışlardır.
Balıkesir’de Aznavur isyanı çıkınca, müfrezesi ile birlikte isyanı bastırmış ve Köprülü Hamdi Beyi şehit eden çeteleri imha etmiştir. Çerkez Ethem beyin emrine girerek Düzce, Hendek ve Yozgat’ta Çapanoğlu isyanlarının bastırılmasında büyük hizmetleri olmuştur.
Demirci’de bulunan kaymakam İbrahim Ethem beyin akıncı müfrezelerine Usturumca’lı Halil efe ile birlikte katılarak müfreze komutanı olarak cephe gerisinde önemli görevler üstelenmiş, bir buçuk sene boyunca bir çok köy ve kasabayı yağma ve yakılmaktan kurtarmışlardır.
Büyük Taarruzun başlamasıyla birlikte Balıkesir ve ilçelerinin kurtarılmasında üstün hizmetlerde bulunmuşlardır. Kurtuluş savaşı sona erince İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiş ve üstün hizmetlerinden dolayı Emlak- ı Metruke’den Hacı Haliller kasabasında verilen bir çiftliğe ailesi ile birlikte yerleştirilmiştir.
Çerkez Ethem ile birlikte eşkıyalık yaptığı iftirasına uğramış, adamları ile birlikte İzmir’de tutuklanmış ve eşinin küpesine kadar elinden malları alınmıştır. T.B.M M.’nde görev yapan ve kendisini yakından tanıyan milletvekillerinin gayretleri ile İstiklal Mahkemesinde aklanmış ve cezaevinden çıkarılmış ve hakları iade edilmiştir. 1941 yılında Hakka yürümüştür. Maalesef ki hiçbir yerde ismi yaşatılmamış ve unutulmuştur.