MUHACİT BATI AZERBAYCAN ERİVAN CUMHURİYETİ - Rufat GÜREL

MUHACİT BATI AZERBAYCAN ERİVAN CUMHURİYETİ

Azerbaycan’a 14 yüz yılın sonlarında Emir Timur bölgeye geldi.Emir Sa’d idaresinde Sa’dular başta olmak üzere bir çok Türk aşireti bölgeye geldi.Bu yüzden bölgenin ismi Sa’d çukuru oldu.

     Bölgeye sırası ile Karakoyunlular,Akkoyunlular,Safeviler ve Osmanlılar’ hakim oldu.İran’ın Avşarların yönetimine girmesi ile bölge Avşar hakimiyetine girdi.1747 yolunda Nadir Şah’ın öldürülmesiyle bölgede Kaçar beylerinde. Mir Mehdi bağımsız Revan hanlığını kurdu.Bölgede zaman zaman Gürcü prensleri hakimiyeti görüldü.1793 yılında Ruslarla Gürcüler aralarında bir antlaşma yapınca Osmanlılar’la Kaçarlar (İran) bölgeye müdahil oldu.
     
     Ruslar bir kaç kere Revan hanlığını kuşattıysa da alamadı.Ekim 1827 yolunda Ruslar Revan hanlığını işgal etti. 1828 yılında Rusçalarla Kaçarlar (İranlılar ) Türkmençay antlaşması imzalandı.Azerbaycan iki kısma ayrıldı.Güney İran’da Kuzey Rusya’da kaldı.Kuzey 192.00 km2 idi.Ruslar İravan ve Nahcivan hanlıklarını işgal etti.1884 yılında Ruslar bölgede Kafkasya Genel varlığı kurdular.1850 yılında bu valiliğe İravan’da dahil edildi,Yayınladıkları bir emirle Revan ve Nahcivan hanlıklarını ortadan kaldırdılar.1868 yılında oluşturdukları Revan (Erivan) vilayetine Erivan,Gence,Gümrü,Nahcivan,Yeni Beyazıt,Derelegez,Eçmidzin ve Iğdır (Sürmeli) bağladılar.Ermeni vilayetinin yüze 74 nüfusu Azeri Türklerinde.Ermeni nüfusu yüzde 21 idi.1916 yüze 58 Türk,1917 yılında yüzde 45 1932 yılında yüzde 6 Azeri Türkü idi.Ruslar bölgeyi işgal edince demografik yapıyı değiştirmek için baskılarını artırdılar.Baskılar sonucu boşalan Azeri Türk yerleşim yerlerine Osmanlı ve İran’dan Ermeni yerleşimciler getirip yerleştirdiler.Türk ve müslüman diyarı İravan bölgesin Hristiyan yapmaya çalıştılar.

      Bölge insanını askere  be devlet memuriyetine almadılar.Resmi dili Rusça yaptılar.Eğitim Rusça olup,hukukta eşitlikten saptılar.Kalva denilen ağa ve beylere vergi toplatıp baskıyı artırdılar.1905  yolunda Rusya’da Meşrutiyet 1917 Ekim devrimi ile Bolşevik ihtilali oldu.Rusalar silahlarını Taşnak çetelerin bırakıp askerlerini çektiler.Ermeni çeteleri bölgede terör estirdi.

     28 Mayıs 1918 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti şartlı bir antlaşma ile Erivan bölgesini Ermenilere bıraktı.9000 km2 bir toprak parçası.Yoksa Ermenistan ya Gürcistan veya Azerbaycan’a bağlı bir özerk Cumhuriyet olacaktı.Antlaşmaya göre Ermenistan bu 9000 km2 fen fazla bir toprak talep etmeyecek.Zengezur ve Karabağ bölgelerinde hak iddia etmeyecekti.Ermenistan Kafkaslar’a ve Karadeniz’e doğru yayılma Emel’lerinden vaz geçmedi.3 kattan fazla büyüyüp 29.743 km büyüklüğe ulaştı.Zengezur bölgesini topraklarına kattı.Karabağ ve 7 Azerbaycan reyonunu 1992 yolunda işgal etti.1948-1953 ve 1988-1989 yıllarında yine kendi vatandaşı olan Azerbaycan Türklerini bölgeden çıkardı.Bugün bir tane dahi bölgede Azeri Türkü kalmamış.

      Ermeniler bununlada yetinmeyip sözde bir Batı Anadolu Ermeni devletini kurup,vatandaşlık vermeye başladılar.Bununla ilgili çalışmaları titizlikle sürdürüyorlar.
 
       İravana Türk hanlığını kadim Türk devletiydi.Orası  yüz yıllardır Türk yurduydu.Ermeniler buraya Ruslar tarafında  Osmanlı ile İran topraklarından getirtildi.Emperyalizmin kurdurduğu tampon işgalci bir devlettir,Bu bölgede şu anda yaşayıp mülteci olan 2,5 milyon Azeri Türkü var.İravan hanlığını dediğimiz Türk hanlığını vatandaşlarının 500 bini Türkiye’de 2 milyonu Rusya,Azerbaycan ve dünyanın çeşitli ülkelerinde muhacir olarak yaşamaktadır.

      Erciyes Üniversitesi’nden bir Ermeni bilimci profesör Gaffar Çakmaklı başkanlığında Girişim Grubu BAO (Bütün Azerbaycan Ocak’ları) tarafından düzenlenen bir video konferansla Muhacerette Batı Azerbaycan Cumhuriyeti (Erivan) ilan ettiğini bildirdi.9 Mayıs 2020.Cumhuriyetin Ulusal Konseyi kuruldu.Bir sonraki aşamada Milli meclisi seçilecek ve hükümet kurulacak.Azerbaycanlı 40 akademisyen ve siyasetçi katıldı.Bu düşünce 1990 yılından beri vardı.14 maddelik bir beyanname oluşturuldu.Bu olay hem Türkiye hemde Azerbaycan’ın elini güçlendirecek.

      Muhacir Batı Azerbaycan Cumhuriyetini oluşturmak için bir araya gelen Azerbaycan ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey’in damadı Agil Samedbeyli,Azerbaycan Milli Akademiler temsilcisi Yasemin Karakoyunlu gibi önemli isimler bulunuyor.Bu aşamada ulusal mecilis oluşturulacak daha sonra parlamento seçimleri için hazırlık yapılarak hükümet kurulacak.Zengibasar,Göyçeni,Zengezur,GümrüDerelyez ve diğer vatan topraklarını almanın zamanı geldi.

       İravan Türk hanlığını Batı Azerbaycan topraklarında yaşayan 2,5 milyon Azeri Türkü kadim yurtlarından sürgün edilip,soykırıma tabi tutulmuşlar.500 bini Türkiye’de 2 milyonu çeşitli ülkelerde mülteci durumdadır.Artık sabrımızın sonuna geldik 1828 yılından beri 292 yıldır İravan evlatlarını gözler.Bin yıllık Türk yurdu Ermeni dığası taftağunda kalamaz.Söz konusu vatansa feda olsun canımız.Bugün 29.743 km2 Batı Azerbaycan İravan Hanlığını toprakları Ermeni işgali altındadır.28 Mayıs 1918 yılında bu bölge 9000 km2  Ermenilere Azerbaycan Cumhuriyeti şartlı verdi.Ermenistan şarta uymadı.Topraklarını Azerbaycan toprakları üzerinde 20.000. Km2 büyütüp işgallare girişti.Buda yetmezmiş gibi 1992 yılında Karabağ ve Azerbaycan’ın 7 reyonunu yüzde yirmi hisse toprağını işgal etti.Arkasında hayali Batı Anadolu Cumhuriyetini kurup vatandaşlık vermeye başladı.Ermenistan yapılan antlaşmaya uymadı.Dolayısı ile 1918 antlaşması geçersiz.Muhacir Batı Azerbaycan Erivan Cumhuriyeti ilanı geç bile kalınmıştır.Her Türk vatandaşının buna destek vermesi lazım.Yaşasın Muhacir Batı Azerbaycan Erivan Türk Cumhuriyeti.Emeği geçen tüm kardeşlerime teşekkür ederim.

Araştırmacı Tarihçi Rufat GÜREL

Kaynak: https://asasmedya.info/