TARİHTE BUGÜN 07 Haziran (Günün Olayı: Ebulfez Elçibey'in Azerbaycan Cumhurbaşkanı Seçilmesi) / FAZLI KÖKSAL

Dinle

07 Haziran 2020 - 22:23

Günün Olayı

Ebulfez Elçibey’in Azerbaycan Cumhurbaşkanı Seçilmesi

7 Haziran 1992

7 Haziran 1992 günü, 21. Yüzyılda Türk Dünyasının yetiştirdiği en önemli şahsiyetlerden birisi olan, büyük Türk Milliyetçisi, dava adamı, Azerbaycan Halk Cephesi lideri Ebülfez Elçibey Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçilmişti… Ruhu şad olsun...

24 Haziran 1938’de Nahçıvan'ın Keleki köyünde dünyaya gelen ve ismi Ebulfez Aliyev olan “Elçibey” Nahçıvan’ın Keleki köyünde doğdu. Babası İran Azerbaycanı'ndan Kadirkulu Bey ve annesi Anadolu'da doğup Keleki'ye göç etmiş Mehrinisa Hanım'dır. Babası 1943 yılında II. Dünya Savaşı'na katılmış ve bir daha kendisinden haber alınamamıştır.

İlköğrenimini ve liseyi Nahçıvan'da tamamlayan Ebulfez Elçibey, 1957-1962 yıllarında Azerbaycan Devlet Üniversitesi Doğu Dilleri Enstitüsü, Arapça bölümünde okudu. Öğrencilik yıllarında Azerbaycan tarihini ve Azerbaycan devrim tarihini öğreten dernekler kuran Elçibey, daha genç yaşında Azerbaycan’daki milliyetçi gençleri etrafında toplayarak; Türk Milliyetçiliği, Bağımsız ve Birleşik Azerbaycan düşüncesini anlatmaya başlamıştı… 1963-1964'te Mısır'da tercüman olarak çalışan Elçibey 1970'lerde ise ülkesinin bağımsızlığı için çalışmaya başladı. 1976 yılında Sovyetlere karşı ilk Azerbaycan öğrenci hareketlerini başlatan Ruslar tarafından 1976 yılında Türklük bilinci aşıladığı ve Sovyetler’e karşı propaganda yaptığı için hapse atılan Elçibey, burada işkencelerle geçen iki yıldan sonra 1978’de şartlı olarak serbest bırakılmış, sonrasında ise kutlu davasına kaldığı yerden ve korkusuzca devam etmiştir. 1977'den itibaren, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi'nde el yazmaları enstitüsünde görev yaptı.

1988-89 döneminde Sovyetler Birliği çatırdarken, Azerbaycan bağımsızlık hareketleri yeniden ivme kazandı ve bu hareketlerin başında da Ebulfez Elçibey yer aldı… 1989'da Azerbaycan Halk Cephesi'ni kurdu ve başkanı seçildi. Halk cephesi başkanı olduktan sonra Aliyev soyadı Rusça'dan gelme olduğu için, bir Türk Milliyetçisine Rusçayı çağrıştıran bir ismin yakışmadığı düşüncesi ile soyadını 'Elçibey' olarak değiştirdi… Bu durum ilk günlerde karışıklığa meydan verdi ve Ebulfez Aliyev ile Ebulfez Elçibey iki ayrı kişi olarak zannedilmesine neden oldu.

Kendisini "Ben Atatürk'ün esgeriyim" diye tanımlayan, Atatürk dışında, Gandhi'den ve 1918-1920 yıllarında kurulmuş Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurucusu Mehmet Emin Resulzade'den etkilenen Elçibey, hayatı boyunca; Kuzey ve Güney Azerbaycan'ın mutlaka birleşmesi ve Dağıstan'a, Gürcistan'a ve Ermenistan'a verilen "Türk toprakları"'nın tekrar Azerbaycan'a geri verilmesini savunmuş "Turan'ın yolu birleşik Azerbaycan'dan geçer" fikrini sürekli dillendirmiştir.

18 Ekim 1991’de hayatının en güzel gününü yaşamış ve uğruna ömrünü adadığı Azerbaycan’ın bağımsızlığını dünya gözüyle görmüştür. Ayaz Muttalibov’un kısa süren Cumhurbaşkanlığı’ndan sonra 7 Haziran 1992 tarihinde yapılan seçimlerde Halk Cephesinin adayı olarak Azerbaycan’ın ikinci Cumhurbaşkanı seçilmiştir.

Azerbaycan, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs’ın birleşmesi gibi bazı projeleri olan büyük Türk Milliyetçisi Elçibey, Rusların ve başarısızlığı nedeni ile Azerbaycan Ordusunun başından aldığı Suret Hüseyinov’un işbirliği sonucu, ülkenin birliğinin tehlikeye girdiğini görünce Nahçıvan’da bulunan SSCB Dönemindeki Azerbaycan Komünist Parti Sekreteri Haydar Aliyev’i politik deneyimine güvenerek yardıma çağırmış, Haydar Aliyev’in talebi üzerine de doğum yeri olan Nahçıvan’ın Keleki köyüne gitmiştir. Nahçıvan'dan çıkışının engellenmesinin ardından 4 yıl Keleki'nin abluka altında tutulan Elçibey’in cumhurbaşkanlığı yetkileri Haydar Aliyev’e devredilmiştir. Özetle siyasetin acemisi bu dava adamı ayak oyunlarıyla Azerbaycan Cumhurbaşkanlığından ayrılmak zorunda kalmıştır.

İşin ilginci Türkiye sevdalısı bu Türk Milliyetçisine maalesef Türkiye Cumhuriyeti de gerekli desteği vermemiştir.

Büyük Azerbaycan Yolunda adlı kitabında hayalindeki birleşik Azerbaycan’ı ve Türk Dünyasını anlatan Elçibey, 22 Ağustos 2000 yılında Kanser tedavisi gördüğü Ankara’da Hakk’ın rahmetine kavuşmuştur.

Rus hapishanelerinde gördüğü işkenceleri aktarırken; “Çok işkence gördüm. Hiçbirisine yanmam da bir Atatürk rozeti vardı yakamda. Onu aldılar ya elimden hâlâ içim yanar.” Diyen, büyük Türk milliyetçisini Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçildiği günün yıl dönümünde rahmet ve saygıyla anıyorum.

TARİHTE BUGÜN 7 HAZİRAN

Türk İşaret Dili Bayramı

1099 - Birinci Haçlı seferi: Haçlı ordusu Kudüs kalesi önüne geldi ve Kudüs Kuşatması başladı.

1557 - Mimar Sinan tarafından inşa edilen Süleymaniye Camii açıldı.

1832 - Québec'te Asya kolerası salgını: Yaklaşık 6000 kişi öldü.

1856 - Dolmabahçe Sarayı kullanıma açıldı.

1866 - Anadolu'da kurulan ilk Demiryolu hattı olan İzmir-Aydın demiryolu açıldı.

1914 - Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirine bağlayan Panama Kanalı gemilere açıldı.

1920 - Doğu cephesi komutanlığı Erzurum Kars ve Van’da seferberlik ilan etti..

1920 - Bitlis'in Garzan kasabasında 20 Mayıs'ta ayaklanmış olan Cemil Çeto, hükümet kuvvetlerine teslim oldu

1920 - Sevr Anlaşması'nı kutlamak üzere Yunan Parlamentosu tatil ilan etti

1921- İngilizler, Anadolu'daki tutsaklan serbest bıraktırmak için Hind Müslümanlarının ileri gelenlerinden Ağa Han'ı devreye soktular. Ağa Han TBMM’ye bir mektup yazdı.

1922- Averof ve Kılkış savaş gemilerinin de içinde bulunduğu bir Yunan filosu, Samsun'u bombaladı. Yunanlılar, önce şehirdeki mühimmatın yok edilmesini istediler. Bu reddedilince şehre 400 atış yaptılar.

1922 -Gördes Yunan İşgal Komutanı, Kuvayı Milliyeye bağlı efelerden Parti Pehlivan'a bir mektup yazarak bir süre önce rehin alınmış karısı Hatice'nin kendisine teslim edilmesi için çeteciliği bırakmasını istedi ve oturacağı yerde istediği kadar silahlı kişi de bulundurabileceğini bildirdi. "Kasabada oturmak isterseniz ev tedarik edeyim. Burada arkadaşlık yaparız" dedi. Pehlivan 23 Haziran’da cevap verdi; Şaşarım aklına budala gavur! Vatanıma ihanetimi ümit ediyorsun. Ben dağlar kıralıyım. Düşman öldürmekten başka bir şey anlamam".

1929 - Vatikan bağımsız devlet oldu.

1942 - Etimesgut fabrikasında yapılan ilk Türk uçağı havalandı.

1943 - İstanbul'da tifüs salgını başladı, bazı sinemalar kapatıldı ve eskicilerin satış yapması yasaklandı.

1945 - Celâl Bayar, Adnan Menderes, Fuad Köprülü ve Refik Koraltan tarafından imzalanan ve dörtlü takrir olarak anılan önerge, CHP Meclis Grubuna verildi.

1956 - Demokrat Parti Hükümeti'nin hazırladığı basının özgürlüğünü zedeleyen Yeni Basın Kanunu TBMM'de kabul edildi. DP Milletvekili Cihad Baban Parti kararına rağmen red oyu verdi..

1957 - Atatürk Üniversitesi kuruldu.

1958 - İstanbul, Beyazıt Meydanı'nda Büyük Kıbrıs Mitingi yapıldı.

1962 - 100 kadar işsiz hamal İstanbul Valiliği'ne yürüyüş yaptı.

1967 - İsrail birlikleri Kudüs'e girdi

1982 - Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği İdari Ataşesi Erkut Akbay ve eşi Nadide Akbay, Ermeni örgüt ASALA tarafından düzenlenen saldırıda öldürüldü.

1987 - Şair Cahit Zarifoğlu öldü

1990 - SHP’den ayrılan Güneydoğu kökenli bazı milletvekilleri, Halkın Emek Partisi’ni (HEP) kurdular

1992- Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı seçimlerini Halk Cephesi Lideri Ebulfez Elcibey kazandı

2003 – Erzincan Erzurum otoyolunda bir otobüs tünel duvarına hızla çarptı. 27 kişi öldü
2012 - Şair Abdurrahim Karakoç vefat etti.
2015 - Türkiye'de genel seçimler yapıldı.

Kaynak: https://evelzamanizinde.blogspot.com/