Mehmet Akif Okur: Karabağ anlaşması gelecekte sakınca doğuracak

Azerbaycan’ın büyük askeri başarılar kazandığı II. #Karabag Savaşı, antlaşmayla sona yaklaşıyor. İşgal edilmiş toprakların büyük bölümünün Azerbaycan’a iadesi şüphesiz tarihi önemde. Bununla birlikte Antlaşma, gelecekte sakınca doğuracak şu hükümleri de barındırıyor:
Azerbaycan-Rusya-Ermenistan Deklarasyonu’nun gayrı resmi tercümesine göre bunlardan bazıları;
1) Ermenistan ile Karabağ’ın halihazırda işgal altındaki bölgelerini bağlayan Laçin Koridoru, 5km genişlikte bir arazi halinde Ermenistan’ın kontrolüne bırakılıyor. Buna karşılık Nahçıvan-Azerbaycan arasındaki ulaşım, Ermenistan kontrolündeki topraklar üzerinden Rusya’nın denetiminde gerçekleşecek. Söz konusu ulaşım taahhüdünün askeri-sivil tüm ulaşım biçimlerini kapsayıp kapsamadığı hususu da belirsiz. Rus Barış gücünün yerleşeceği hat, yeni fiili bölünme hattına dönüşebilir. Bunun anlamı, Karabağ’ın taksimidir. Halihazırda Laçin Koridoru+Karabağ’ın önemli kısmı Ermeni kontrolünde kalırken Zangezur/Megri üzerinden toprak takası gerçekleşmemiş vaziyettedir Rus Barış gücünün sona erişi için somut bir mekanizma ortaya konulmuştur. Ancak, Transdinyester, Güney Osetya ve Abazya örneklerinde olduğu gibi, Rus barışı koruma güçlerinin, dilimleme/bölme gücüne dönüştüğü örnekler çoktur (peacekeeping/piecekeeping Rusya, Türkiye’nin resmen süreçte yer almasını engellemiştir. Özellikle Karabağ’daki yeni statüko hattı ve Laçin koridorunda Türk askerinin de barış gücü olarak yer alması, bu hatlardaki Ermeni kontrolünün kalıcılaşmasına karşı Azerbaycan lehine bir rol noynayabilirdi…
Şüphesiz bu deklarasyon Karabağ’da nihai statüyü belirleyen bir antlaşma değildir. Ancak, nihai antlaşma için takvimlendirilmiş bir süreç de belirlenmemiştir. Bu sebeple ateşkes şartlarının yeni statükoya dönüşmesi ihtimali güçlüdür.