Bakü'nün kurtuluşunun 104. yıl dönümü

Azerbaycan 1918 yılında Ermeni, Bolşevik ve İngilizlerin işgaliyle boğuşurken Osmanlı Devleti Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın talimatıyla kardeşi Nuri Paşa’ya kurdurulan Kafkas İslam Ordusu Azerbaycan’ın yardımına koştu. Ağustos 1918’de Gence’de işgalcileri yenilgiye uğratan Kafkas İslam Ordusu, 15 Eylül’de Bakü’ye girerek Azerbaycan halkını işgalden kurtardı. Binlerce Azerbaycan Türkünün öldürüldüğü savaşta Ermenileri, Bolşevikleri ve İngilizleri bozguna uğratan Kafkas İslam Ordusunun bin 130 askeri şehit düştü.

Azerbaycan toprakları 1918 yılında Ermeni, Bolşevik ve İngilizler tarafından işgalden kurtarılma amacıyla kurulan Kafkas İslam Ordusu Azerbaycan’ın topraklarına yardımına koştu. Osmanlı İmparatorluğunun Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın talimatıyla kardeşi Nuri Paşa tarafından kurulan Kafkas İslam Ordusu, Gence’ye girerek tarihi bir başarıya imza attı. Ardından Kafkas İslam Ordusu 26 Ağustos’ta Bakü’nün kurtuluşu için yola çıktı. 14 Eylül’de Bakü’ye giren Kafkas İslam Ordusu 15 Eylül’ün sabahında Bakü’ye girerek savaşı zaferle sonuçlandırdı.

Bakü’ye gelen Kafkas İslam Ordusunun bin 130 askeri Azerbaycan topraklarında şehit düştü.

KAFKAS İSLAM ORDUSU

Sovyetler Birliği ordusu ve Ermeni Devrimci Federasyonu birlikleri, 30 Mart 1918 tarihinde Bakü’ye saldırmasıyla birlikte Azerbaycan karşılık olarak savaş ilan etti. Bu süreçte çok sayıda sivil Azerbaycan Türkü öldürüldü. İngilizler de Azerbaycan topraklarında söz sahibi olmak arzusu ile Ermenilere destek vererek müttefik oldular. Bu büyük saldırı planı Azerbaycan milli meclisi güçlerinin başa çıkamayacağı kadar büyük bir güç barındırıyordu. Azerbaycan Milli Şurası, 4 Haziran 1918’de Batum’da Osmanlı Devleti ile yapmış olduğu askeri ve siyasi sözleşmenin 4. maddesine dayanarak Osmanlı hükumetinden askeri yardım talebinde bulundu.

Bu esnada pek çok cephede düşmanları ile savaşan Osmanlı ordusu Azerbaycan Bakü’ye müstakil bir ordu gönderme gücüne sahip değildi. Ancak Enver Paşa, Azerbaycan Türklerinin yardım çağrısına kayıtsız kalamazdı. İnisiyatif alarak kardeşi Nuri Paşa’yı Bakü’ye gitmesi için görevlendirdi. Nuri Paşa; Kars, Ardahan, Iğdır ahalisiyle toplam 12 bin kişiden oluşan Kafkas İslam Ordusu’nu kurdu. Daha sonra da destek için Filistin cephesinden getirilen 106. ve 107. piyade alayı ve 56. topçu alayı ile Kafkas İslam ordusu güçlendirildi ve teçhizat sağlandı.

Azerbaycan topraklarındaki başarısından dolayı Kafkas İslam Ordusunun başını çeken Nuri Paşa, Bakü’nün fatihi olarak anılmaya başlandı.

ÇIRPINIRDIN KARADENİZ

Nuri Paşa ordusuyla Bakü’ye girerken, sözleri büyük düşünür ve şair Ahmet Cevad tarafından 1914 yılında yazılan, zaferin kesinleştiği gün dönemin büyük musikisi Üzeyir Hacıbeyli tarafından bestelenen “Çırpınırdın Karadeniz”, yani Azerbaycan’da bilinen adıyla “Selam Türkün Bayrağına” adlı eserin, dudaklarda ilk defa bugün okundu.