ANKARA'DA "TÜRK DÜNYASINDA KADIN" PANELİ YAPILDI

Ankara Hacı Bayram Veli (AHBV) Üniversitesi’nde üniversitenin Türkoloji Topluluğu tarafından 17 Aralık 2019 tarihinde “Türk Dünyasında Kadın” başlık ve konulu panel gerçekleştirildi. Prof.Dr. Suna Timur Ağıldere’nin oturum başkanlığında gerçekleşen panelin konuşmacıları arasında Prof. Dr. Zühal Yüksel, Prof.Dr. Naciye Ata Yıldız, Doç.Dr. Cemile Kınacı, Dr. Işılay Işıktaş Sava yer aldı.

Panelin ilk konuşmasını Prof. Dr. Naciye Ata Yıldız “Kastamonu’da İlk Kadın Mitingi ve Milli Mücadelede Kastamonu Kadınları” başlıklı konuşmasıyda Kastamonu çerçevesinde Kurtuluş Savaşı’nda kadınların rolünü anlattı. Yıldız, ardından Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu kadınlarının mücadelesini aktardı.

Kırım Derneği ve Kırım Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi Prof. Dr. Zuhal Yüksel ise “Tarih İçinde Kırım Tatar Kadını” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Yüksel konuşmasına Kırım tarihi hakkında bilgi vererek ve Kırım Tatar göçlerini kısaca anlatarak başladı. Yüksel, Kırım Tatarlarının, son derece aydın bir toplumken uğradıkları sürgünler ve yaşadıkları güçlüklerle karanlık bir döneme girdiklerini anımsatarak kadınların da bu karanlık dönemden büyük ölçüde etkilendiklerine değindi.

Kadınlar üzerinde de çok büyük etkisi olan aydınlanma hareketinin İsmail Bey Gaspıralı ile başladığını belirten Yüksel, Gaspıralı’nın romanlarından örnekler verdi. Ayrıca Usul-ü Cedit okullarıyla birlikte kadınların tekrar eğitim şansı bulduklarına değindi.

Yüksel, Kırım Tatar sürgünü, sürgün bölgelerinde yaşananlar ve Kırım tatar Milli Hareketi (KTMH) hakkında da bilgiler paylaştı. Yüksel konuşmasını dünyada kadınlarına seçilme hakkına Finlandiya’dan sonra ikinci sırada Kırım Tatarlarının sahip olduğuna ve hala bugün mücadelelerinin devam ettiğine dikkat çekerek tamamladı.

Dr. Cemile Kınacı da “20.Yüzyılın Başında Kazakistan’da Kadın Meselesi” başlıklı anlatımını katılımcılara aktardı.
Kınacı, İsmal Bey Gaspıralı’yı anmadan ve anlamadan bu konuyu anlatmanın imkansız olduğunu vurgulayıp konuşmasına başladı. Gaspıralı’nın kadınları dünyanın bir yarısı olarak betimlediğini anımsattı. Kınacı, ilk Müslüman Kongresinde kadınların 112 temsilcisi olduğunu ve “Kadın haklarının 1917 ile başladığı kabul edilemez, kadın haklarını Türk kadınlarının kazanması daha eskir, 1917’de bu coğrafyada dünyanın önemli üniversitelerinde eğitim alan kadınlar vardı” diyerek kadınların eğitim alanındaki var olma başarısına dikkat çekti.

Kınacı, konuşmasını Kazak edebiyatından örneklerle ve 20. yy.’da Kazak kadınlarının durumu hakkında bilgilere yer vererek tamamladı.

Panelin son konuşmacısı Dr. Işılay Işıktaş Sava, “Kuzey’in Hanbikesi Süyümbike” başlıklı slaytlar eşliğinde gerçekleştirdi. Sava Kazan Hanlığı tarihi üzerine kısa bilgilere yer verdikten sonra, katılımcılara Süyümbike hakkında bilgilendirmeler de bulundu.

Sava, Süyümbike hakkındaki efsaneleri ve sonra da bu efsanelerin edebiyata yansımalarını örneklerle açıkladı. Sava, “38 yıllık ömrüne Nogay Mirzası’nın kızı olarak başlayıp aslen Kırım Tatar Han sülâlesinden Safa Geray Han ile evlenerek Kazan Hanı’nın eşi “Hanbike” olan Süyümbike Kazan, Nogay ve Kırım Hanlıklarının kesişme noktasıdır.” diyerek sözlerini tamamladı.

Kaynak: https://qha.com.tr/haberler/ankara-da-turk-dunyasinda-kadin-paneli/132459/