Türkiye, Rusya Zengezur koridorunu açmak istiyor,
06 Temmuz 2022 - 12:03
Azerbaycan Zengezur koridorunu bir an önce açmakta ısrar etse de Ermenistan gerçek adımlar atmayı reddediyor. Erivan çeşitli bahanelerle süreci yavaşlatmaya çalışıyor. Aslında Zengezur Koridoru'nun jeopolitik ve ekonomik önemi tüm bölge ülkeleri tarafından biliniyor. Ermenistan'ın 44 gün süren savaşın ardından düştüğü içler acısı durumdan kurtulmanın tek yolunun koridorun açılması olduğu herkes tarafından biliniyor. Ancak görünen o ki işgalci ülke hala bu şansı doğru değerlendiremiyor.
Komşu ülkelerin Zengezur Koridoru ile ilgili konumu nedir? Koridorun açılmasını hangi ülke istemez?
Modern.az'a konuşan siyaset bilimci Ilgar Velizade , bölge ülkelerinin Zengezur koridoru projesine yönelik tutumunun olumlu olduğuna inanıyor. Ona göre, İran ve Rusya koridordaki özel çıkarlarını dile getirdiler:
"İran ve Rusya'nın burada özel çıkarları var. Ancak gerçek şu ki, bu çıkarlar Ermenistan'ın pozisyonuyla çelişiyor. Dolayısıyla koridorun gerçekleşmesini henüz göremiyoruz. Öte yandan, Gürcistan'ın genel olarak Zengezur koridoru fikrine biraz farklı yaklaştığını belirtmek gerekir. Çünkü şimdiye kadar tüm iletişimler Gürcistan tarafından gerçekleştiriliyordu. Yani doğu-batı ulaşım koridorundan ana iletişim Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattından geçiyordu. Şimdi Zengezur koridorunun gerçekleşmesi durumu biraz değiştirecek. Kargonun bir kısmı Zengezur koridoruna yönlendirilecek. Bu, Gürcistan'ı bir anlamda endişelendiriyor."
Siyaset bilimciye göre, resmi Tiflis'in endişelenmesi için hiçbir neden yok: "Çünkü Gürcistan üzerinden teslim edilen kargonun amacı tamamen farklı. Çoğunlukla Karadeniz havzasına ve Ukrayna'ya yöneliktirler. Zengezur koridorundan geçen kargolar ağırlıklı olarak Ortadoğu, Türkiye ve Akdeniz'e gidiyor. Bu da bölgedeki koridor sayısını artırıyor ve coğrafyayı çeşitlendiriyor."
"Ermenistan'ın konumuna gelince, ne yazık ki bu ülke koridor konusunda pratik bir çalışma yapmıyor. İç faktörler, yani iç çatışmalar buna izin vermez. Öte yandan, Ermeni siyasi liderliği Zengezur koridorunu yakın gelecekte mümkün kılmak için siyasi irade göstermiyor. Dolayısıyla koridor konusunda bir gecikme yaşanmaktadır. Mevcut çıkarların bu nedenleri aşacağını ve Ermeni tarafının kendi topraklarında zorunlu olarak çalışmaya başlayacağını düşünüyorum."
Unutulmamalıdır ki, Türkiye'nin Zengezur koridorunun gerçekleştirilmesi konusundaki tutumu belirleyicidir. Kardeş ülkenin dışişleri bakanı Mevlud Çavuşoğlu dün basına yaptığı açıklamada, resmi Ankara'nın koridorun bir an önce açılmasını istediğini söyledi.
"Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecini hızlandırmak istiyoruz. Bunun için asıl mesele Zengezur koridoru. Yakın zamanda koridorun açılmasında ortağız" dedi.
Zengezur Koridoru'nun açılışının Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan liderlerinin 10 Kasım 2020 tarihli üçlü açıklamasına da yansıdığını hatırlatmakta fayda var. 11 Ocak 2021'de imzalanan üçlü açıklamada, Zengezur koridorunun kullanıma açılmasına muvafakat edildiği ifade edildi. Ancak aradan yaklaşık 2 yıl geçmesine rağmen Ermeni tarafı Zengezur Koridoru'nun açılması için çaba göstermemekte ve zaman zaman çelişkili bir duruş sergilemektedir.
Erivan makamlarının yıkıcı politikası, Azerbaycan'daki koridorla ilgili katı önlemler alma olasılığını gündeme getiriyor. Siyasi tartışmalarda Zengezur koridoru açılmazsa Laçın koridorunun Ermenilerin kullanımına kapatılması öneriliyor.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev geçtiğimiz günlerde 9. Küresel Bakü Forumu'nun "Küresel Dünya Düzenine Yönelik Tehditler" konulu açılışında yaptığı konuşmada Zengezur Koridoru konusuna değindi. Devlet başkanı Zengezur koridoru açılmazsa barıştan söz etmenin zor olacağını, Azerbaycan'ın Ermenistan ile normal komşuluk çabalarının boşa gideceğini söyledi.
Komşu ülkelerin Zengezur Koridoru ile ilgili konumu nedir? Koridorun açılmasını hangi ülke istemez?
Modern.az'a konuşan siyaset bilimci Ilgar Velizade , bölge ülkelerinin Zengezur koridoru projesine yönelik tutumunun olumlu olduğuna inanıyor. Ona göre, İran ve Rusya koridordaki özel çıkarlarını dile getirdiler:
"İran ve Rusya'nın burada özel çıkarları var. Ancak gerçek şu ki, bu çıkarlar Ermenistan'ın pozisyonuyla çelişiyor. Dolayısıyla koridorun gerçekleşmesini henüz göremiyoruz. Öte yandan, Gürcistan'ın genel olarak Zengezur koridoru fikrine biraz farklı yaklaştığını belirtmek gerekir. Çünkü şimdiye kadar tüm iletişimler Gürcistan tarafından gerçekleştiriliyordu. Yani doğu-batı ulaşım koridorundan ana iletişim Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattından geçiyordu. Şimdi Zengezur koridorunun gerçekleşmesi durumu biraz değiştirecek. Kargonun bir kısmı Zengezur koridoruna yönlendirilecek. Bu, Gürcistan'ı bir anlamda endişelendiriyor."
Siyaset bilimciye göre, resmi Tiflis'in endişelenmesi için hiçbir neden yok: "Çünkü Gürcistan üzerinden teslim edilen kargonun amacı tamamen farklı. Çoğunlukla Karadeniz havzasına ve Ukrayna'ya yöneliktirler. Zengezur koridorundan geçen kargolar ağırlıklı olarak Ortadoğu, Türkiye ve Akdeniz'e gidiyor. Bu da bölgedeki koridor sayısını artırıyor ve coğrafyayı çeşitlendiriyor."
"Ermenistan'ın konumuna gelince, ne yazık ki bu ülke koridor konusunda pratik bir çalışma yapmıyor. İç faktörler, yani iç çatışmalar buna izin vermez. Öte yandan, Ermeni siyasi liderliği Zengezur koridorunu yakın gelecekte mümkün kılmak için siyasi irade göstermiyor. Dolayısıyla koridor konusunda bir gecikme yaşanmaktadır. Mevcut çıkarların bu nedenleri aşacağını ve Ermeni tarafının kendi topraklarında zorunlu olarak çalışmaya başlayacağını düşünüyorum."
Unutulmamalıdır ki, Türkiye'nin Zengezur koridorunun gerçekleştirilmesi konusundaki tutumu belirleyicidir. Kardeş ülkenin dışişleri bakanı Mevlud Çavuşoğlu dün basına yaptığı açıklamada, resmi Ankara'nın koridorun bir an önce açılmasını istediğini söyledi.
"Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecini hızlandırmak istiyoruz. Bunun için asıl mesele Zengezur koridoru. Yakın zamanda koridorun açılmasında ortağız" dedi.
Zengezur Koridoru'nun açılışının Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan liderlerinin 10 Kasım 2020 tarihli üçlü açıklamasına da yansıdığını hatırlatmakta fayda var. 11 Ocak 2021'de imzalanan üçlü açıklamada, Zengezur koridorunun kullanıma açılmasına muvafakat edildiği ifade edildi. Ancak aradan yaklaşık 2 yıl geçmesine rağmen Ermeni tarafı Zengezur Koridoru'nun açılması için çaba göstermemekte ve zaman zaman çelişkili bir duruş sergilemektedir.
Erivan makamlarının yıkıcı politikası, Azerbaycan'daki koridorla ilgili katı önlemler alma olasılığını gündeme getiriyor. Siyasi tartışmalarda Zengezur koridoru açılmazsa Laçın koridorunun Ermenilerin kullanımına kapatılması öneriliyor.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev geçtiğimiz günlerde 9. Küresel Bakü Forumu'nun "Küresel Dünya Düzenine Yönelik Tehditler" konulu açılışında yaptığı konuşmada Zengezur Koridoru konusuna değindi. Devlet başkanı Zengezur koridoru açılmazsa barıştan söz etmenin zor olacağını, Azerbaycan'ın Ermenistan ile normal komşuluk çabalarının boşa gideceğini söyledi.
FACEBOOK YORUMLAR