TÜRKİYE CUMHURİYETİNDE TIBBIN BABASI: DR. CEVDET TUNA - Yazan: Ali BALABAN
24 Eylül 2020 - 10:39 - Güncelleme: 24 Eylül 2020 - 10:48
TÜRKİYE CUMHURİYETİNDE TIBBIN BABASI: DR. CEVDET TUNA
Doktor Cevdet Tuna Türkiye’de ismi pek bilinmeyen ama Türkiye Cumhuriyetinde pek çok ilke imza atmış bir isimdir.
Aşağıda anlatacaklarımız kendi otobiyografisini yazdığı kitapçığının bir özeti olup kısa bir özgeçmişten ibarettir.
Konumuza dönecek olursak; birçoğumuzun adını dahi bilmediği bu kişi, bugün birçok eczacı ve hekimin ismini iyi bildiği “FARMASİ” adlı ilaç firmasının temellerini atmıştır. Şimdi Cevdet Tuna’nın kısaca biyografisini anlatalım:
Cevdet Tuna 1923 yılında Edirne’de doğdu. Babası 1883 yılında Romanya’dan göç eden bir Türk ailesinin çocuğu olup Darüşşafaka’da yetişmiş olan devrin Ağır Ceza Reislerinden Ahmet Refik Tunadır.
C. Tuna 4 yaşındayken Edirne Gazi İlkokuluna başladı. Bir yıl anaokuluna giden C. Tuna 5 yaşındayken öğretmenlerinin de tavsiyesiyle ilkokula başladı.1933 yılında 6. sınıftayken babasının görevi dolayısıyla Eskişehir Lisesinde ortaokula devam etti.1935 yılında Yargıtay’ın Ankara’ya taşınması sebebiyle babası da Ankara’ya tayin edilen Tuna aynı yıl ortaokuldan mezun oldu ve babasının da emekli olmasıyla birlikte ailesiyle İstanbul’a taşındı. Burada Haydar Paşa Lisesine başladı.
1940-41 döneminde İstanbul Tıp Fakültesine başlayan C. Tuna aynı zamanda ağabeyi Cemil Tuna’nın eczanesinde çalışmaya ve ilaçlara ilgi duymaya başladı. O yıllarda devletin açtığı yurtdışı bursu sınavına katılan C. Tuna 1942-44 yıllarda Goethe Enstitüsü Tıp Fakültesinde eğitim gördü.1944 yılında Türkiye’ye dönen C. Tuna 1944-46 yılları arasında İstanbul Hadımköy’de 1.Ordu’da yedek subay olarak görev yaptı. C. Tuna; bu dönemde evinde kaldığını, Ordu komutanının eşini tedavi ettiğini, tüm Trakya’da konuşlanmış olan 1.Ordu birliklerine at sırtında ulaştığını, askerler ve subaylar arasında yayılan uyuz salgınını variller içinde hazırladığı ilaçlarla tedavi ettiğini(varillerin içine tüm bedenleri sokup çıkarmak suretiyle) vb. olayları otobiyografisinde anlatır.
C. Tuna’nın askerliği sonrasında ablası Perihan Tuna da bir eczane açmış ve C. Tuna da bu eczanede bizzat çalışmıştır. O dönemde ilaçlar bugünkü gibi hazır ambalajlar içinde olmayıp doktorların reçetelere yazdığı formüller üzerinden eczacılar kendisi hazırlarlardı.Haliyle o dönemde o dönemde yeterli donanıma sahip insanın az olması,iki kardeşinin de eczacı olması ve yurtdışı deneyimi C.Tuna için avantaj olmuştur.
C.Tuna 1953’de “Tan” ismini verdiği küçük bir laboratuardan ibaret olan şirketini kurdu.Günümüzde tekrar popüler olmaya başlayan,geleneksel yöntemler ve bitkisel içerikli ilaçlarla tedavi yapılan “alternatif tıp” ağırlıklı olarak çalışmaya başladı.Aynı zamanda C.Tuna bulduğu ilaç prospektüslerindeki formülleri ve kitaplarda okuduğu ilaçları yapmaya ve denemeye başladı.
Fakat ilaçların ruhsatını almanın o kadar basit olmadığını kendisi anlatır.Anlattığına göre Almanya’da görüp yaptığı ve Türkiye’ye adapte ettiği ilaçların isim ruhsatını alırken fazla zorlanmamakla beraber kendi bulduğu ve imzasını koyduğu ilaçların yurtdışında benzerinin olmadığı veya “kocakarı ilacı” denilerek çoğuna ruhsat verilmemiştir.
Eczane ve laboratuarlarda o dönemde steril olmayan maşrapa ve hamam tası gibi malzemelerin kullanılmasına karşılık kendisi Türkiye’de ilk kez cam borular ve beherglas gibi malzemelerle steril bir çalışma ortamı oluşturmuştur.
Türkiye’de ilk kez kadınsal bakım ürünleri,göz ilacı,ameliyat bezi gibi ürünleri kendisi üretmiştir.Kadın pedi markası Fenner,çocuk öksürük şurubu Bebeksin,yetişkin öksürük şurubu Kadilin,ağrı kesici Paroljenin,kan,kuvvet ilacı ve iştah açıcı şurup Felidex,yine iştah açıcı Ce-sol,demir şurubu Fersol ve göz damlası Oftoklarom kendi ürettiği tıbbi ilaç ve ürünlere ve ilklerine birkaç örnektir.
1975’de C.Tuna Tan İlaç Sanayisini devrederek,hammadde ve kimyasal madde ithalatı için Tan Ecza Deposunu kurdu ve bu şirket 2000 yılına dek faaliyet gösterdi.
1990’lı yıllarda oğlu Hakan tuna da “Alize” isimli bir şirketten hisseleri devraldı.2000 yılındaTan ve Alize markaları birleştirilerek Tanalize Kozmetik firması kuruldu.2003’de Farmasi Markası piyasaya sürüldü.Ardından oğlu Hakan Tuna babasının adını markalaştırdı.
Bugün 125 ülkede,5 kıtada 400 milyonu aşkın kullanıcıya ulaşan firma “Farmasi Global” adıyla C.Tuna’nın çocukları ve torunları tarafından faaliyete devam etmektedir.
C.Tuna 1950’li yıllardan itibaren Moda Spor Kulübünde başta deniz sporları olmak üzere birçok spor dalında gençlere sponsor olmuştur.
Duayen hekim ve girişimci Cevdet Tuna 29 Nisan 2017’de 94 yaşında vefat etti.Bu büyük hekimi az da olsa tanımanız dileğiyle; sözlerimi Cevdet Tuna’nın bir sözüyle noktalıyorum: "Bu dünyada ben de bir iz bıraktım."
Aşağıda anlatacaklarımız kendi otobiyografisini yazdığı kitapçığının bir özeti olup kısa bir özgeçmişten ibarettir.
Konumuza dönecek olursak; birçoğumuzun adını dahi bilmediği bu kişi, bugün birçok eczacı ve hekimin ismini iyi bildiği “FARMASİ” adlı ilaç firmasının temellerini atmıştır. Şimdi Cevdet Tuna’nın kısaca biyografisini anlatalım:
Cevdet Tuna 1923 yılında Edirne’de doğdu. Babası 1883 yılında Romanya’dan göç eden bir Türk ailesinin çocuğu olup Darüşşafaka’da yetişmiş olan devrin Ağır Ceza Reislerinden Ahmet Refik Tunadır.
C. Tuna 4 yaşındayken Edirne Gazi İlkokuluna başladı. Bir yıl anaokuluna giden C. Tuna 5 yaşındayken öğretmenlerinin de tavsiyesiyle ilkokula başladı.1933 yılında 6. sınıftayken babasının görevi dolayısıyla Eskişehir Lisesinde ortaokula devam etti.1935 yılında Yargıtay’ın Ankara’ya taşınması sebebiyle babası da Ankara’ya tayin edilen Tuna aynı yıl ortaokuldan mezun oldu ve babasının da emekli olmasıyla birlikte ailesiyle İstanbul’a taşındı. Burada Haydar Paşa Lisesine başladı.
1940-41 döneminde İstanbul Tıp Fakültesine başlayan C. Tuna aynı zamanda ağabeyi Cemil Tuna’nın eczanesinde çalışmaya ve ilaçlara ilgi duymaya başladı. O yıllarda devletin açtığı yurtdışı bursu sınavına katılan C. Tuna 1942-44 yıllarda Goethe Enstitüsü Tıp Fakültesinde eğitim gördü.1944 yılında Türkiye’ye dönen C. Tuna 1944-46 yılları arasında İstanbul Hadımköy’de 1.Ordu’da yedek subay olarak görev yaptı. C. Tuna; bu dönemde evinde kaldığını, Ordu komutanının eşini tedavi ettiğini, tüm Trakya’da konuşlanmış olan 1.Ordu birliklerine at sırtında ulaştığını, askerler ve subaylar arasında yayılan uyuz salgınını variller içinde hazırladığı ilaçlarla tedavi ettiğini(varillerin içine tüm bedenleri sokup çıkarmak suretiyle) vb. olayları otobiyografisinde anlatır.
C. Tuna’nın askerliği sonrasında ablası Perihan Tuna da bir eczane açmış ve C. Tuna da bu eczanede bizzat çalışmıştır. O dönemde ilaçlar bugünkü gibi hazır ambalajlar içinde olmayıp doktorların reçetelere yazdığı formüller üzerinden eczacılar kendisi hazırlarlardı.Haliyle o dönemde o dönemde yeterli donanıma sahip insanın az olması,iki kardeşinin de eczacı olması ve yurtdışı deneyimi C.Tuna için avantaj olmuştur.
C.Tuna 1953’de “Tan” ismini verdiği küçük bir laboratuardan ibaret olan şirketini kurdu.Günümüzde tekrar popüler olmaya başlayan,geleneksel yöntemler ve bitkisel içerikli ilaçlarla tedavi yapılan “alternatif tıp” ağırlıklı olarak çalışmaya başladı.Aynı zamanda C.Tuna bulduğu ilaç prospektüslerindeki formülleri ve kitaplarda okuduğu ilaçları yapmaya ve denemeye başladı.
Fakat ilaçların ruhsatını almanın o kadar basit olmadığını kendisi anlatır.Anlattığına göre Almanya’da görüp yaptığı ve Türkiye’ye adapte ettiği ilaçların isim ruhsatını alırken fazla zorlanmamakla beraber kendi bulduğu ve imzasını koyduğu ilaçların yurtdışında benzerinin olmadığı veya “kocakarı ilacı” denilerek çoğuna ruhsat verilmemiştir.
Eczane ve laboratuarlarda o dönemde steril olmayan maşrapa ve hamam tası gibi malzemelerin kullanılmasına karşılık kendisi Türkiye’de ilk kez cam borular ve beherglas gibi malzemelerle steril bir çalışma ortamı oluşturmuştur.
Türkiye’de ilk kez kadınsal bakım ürünleri,göz ilacı,ameliyat bezi gibi ürünleri kendisi üretmiştir.Kadın pedi markası Fenner,çocuk öksürük şurubu Bebeksin,yetişkin öksürük şurubu Kadilin,ağrı kesici Paroljenin,kan,kuvvet ilacı ve iştah açıcı şurup Felidex,yine iştah açıcı Ce-sol,demir şurubu Fersol ve göz damlası Oftoklarom kendi ürettiği tıbbi ilaç ve ürünlere ve ilklerine birkaç örnektir.
1975’de C.Tuna Tan İlaç Sanayisini devrederek,hammadde ve kimyasal madde ithalatı için Tan Ecza Deposunu kurdu ve bu şirket 2000 yılına dek faaliyet gösterdi.
1990’lı yıllarda oğlu Hakan tuna da “Alize” isimli bir şirketten hisseleri devraldı.2000 yılındaTan ve Alize markaları birleştirilerek Tanalize Kozmetik firması kuruldu.2003’de Farmasi Markası piyasaya sürüldü.Ardından oğlu Hakan Tuna babasının adını markalaştırdı.
Bugün 125 ülkede,5 kıtada 400 milyonu aşkın kullanıcıya ulaşan firma “Farmasi Global” adıyla C.Tuna’nın çocukları ve torunları tarafından faaliyete devam etmektedir.
C.Tuna 1950’li yıllardan itibaren Moda Spor Kulübünde başta deniz sporları olmak üzere birçok spor dalında gençlere sponsor olmuştur.
Duayen hekim ve girişimci Cevdet Tuna 29 Nisan 2017’de 94 yaşında vefat etti.Bu büyük hekimi az da olsa tanımanız dileğiyle; sözlerimi Cevdet Tuna’nın bir sözüyle noktalıyorum: "Bu dünyada ben de bir iz bıraktım."
Ali BALABAN
FACEBOOK YORUMLAR