PİRİ REİS YILI:2013

25 Ekim -10 Kasım 2011 tarihleri arasında Fransa’nın Başkenti Paris’te gerçekleştirilen UNESCO’nun 36. Genel Konferansında Türkiye Cumhuriyeti’nin teklifi üzerine 2013 yılı, Piri Reis Haritası’nın 500. Yılı olarak Kutlama ve Anma Programı’na alındı.

Uluslar arası değer ve nitelikteki bilim adamlarımızın önde gelenlerinden büyük Denizci ve Bilim Adamı Piri Reis’in, 2013 yılında Türkiye’de ve dünyada tanıtılması için “pek çok etkinlik” gerçekleştirilecek.

UNESCO, 2012 ve 2013 yılında çeşitli ülkelerin önemli ilmî ve kültürel şahsiyetlerini anmak için 98 uluslararası başlık belirlemişti. Türkiye tarafından sunulan 2012 yılı için “Itri” ve 2013 yılı için “Piri Reis” önerileri, UNESCO tarafından kabul edilen bu 98 anma başlığından sadece ikisi…

Piri Reis’in günümüze gelen üç eseri

Denizci, coğrafyacı, kartograf Piri Reis’in günümüze gelen üç eserinden birincisi 1513 tarihli Dünya Haritası. 6 parçadan oluşan haritanın sadece bir parçası elde bulunuyor. Haritanın asıl büyük kısmı ise kayıp durumda. Buna rağmen, haritanın elde bulunan kısmı bile Büyük Keşifler Çağı’na dair çok önemli bir belge özelliği taşıyor.

Piri Reis’in günümüze gelen ikinci eseri ise Dünyanın ve Akdeniz’in ilk Seyir Hidrografi, ilk ekonomik ve sosyal kitabı, ilk deniz atlası gibi özellikleri olan, daha çok Kitab-ı Bahriye olarak bilinenBahriye adlı eseri. Eser, bu özellikleri ile 16. yüzyıl Akdeniz ve adalarının coğrafi durumlarını, buralardaki halkların hayatlarını ekonomik ve sosyal yönleri ile de anlatan, 16. yüzyıl Akdeniz’ini günümüze taşıyan eşsiz bir kültürel miras olarak kabul ediliyor. Eserin, aynı yıllarda yazılmış Akdeniz’e dair benzer eserlerden üstün ve gerçekçi olduğu, dünya bilim çevrelerince de kabul ediliyor.

Piri Reis’in günümüze gelen üçüncü eseri ise İstanbul ile Amerika kıtası arasındaki alanı içerenBölgesel Haritası. Bu haritanın da tamamı değil, Amerika Kıtası’nın orta ve kuzey bölümünü içeren dörtte birlik parçası günümüze kadar gelebilmiş durumda. Buna rağmen eldeki parça bile keşifler tarihi için olduğu kadar, kartografya tarihi içinde önemli bir eser ve bilim çevrelerince  “haritacılık şaheseri” olarak değerlendiriliyor.

Mehmet Emre Ayhan

dünyabizim.com