Kara yazı yazıldı sanma insanın da kaderi böyle

‘Şaşkın’, ‘Çöpçüler’, ‘Arapsaçı’, ‘Fesuphanallah’, ‘Öyle Bir Geçer Zaman ki’ gibi şarkılarıyla tüm Türkiye’nin gönlünde taht kuran, Anadolu rock müziğin ‘Erkin Baba’sı, elektro bağlamanın mucidi Erkin Koray Kanada’da vefat etti. Sıra dışı şarkı sözleri, kendine özgü vokali, uzun saçları ve özgün kıyafetleriyle Türk müziğine damga vuran ancak Türkiye’de bir cenaze töreni yapılmayacak olan sanatçıya hayranları son yıllarca kendisinden dinledikleri şarkılarının sözleriyle veda ediyor.

SALİHA SULTAN

Anadolu rock müziğinin ‘Erkin Baba’sı, usta sanatçı Erkin Koray, 7 Ağustos’ta uzun süredir yaşadığı Kanada’nın Toronto şehrinde hayatını kaybetti. ‘Kızları da Alın Artık Askere’, ‘Şaşkın’, ‘Estarabim’, ‘Çöpçüler’, ‘Arapsaçı’, ‘Fesuphanallah’, ‘Öyle Bir Geçer Zaman ki’ gibi geniş kitlelerin beğenisini kazanan rock parçalarıyla tanınan 82 yaşındaki Koray, bir süredir akciğer rahatsızlıklarının yanı sıra yaşlılığa bağlı sağlık sorunlarıyla mücadele ediyordu.

Kaldırıldığı hastanede yaşama veda eden usta sanatçının vefatını kızı Damla Koray, “Türk rock müziğinin babası Erkin Koray 82 yaşında Toronto’da aramızdan ayrıldı. Tören düzenlemeyeceğiz, ancak hayranları ve arkadaşları için bir toplantı duyurulacak. Nazik mesajlarınız ve anlayışınız için teşekkür ederim. Bu hayatımın en zor günü…” mesajıyla duyurdu. Sanatçının vefat haberi bütün Türkiye’yi derinden etkiledi. Siyaset ve sanat dünyasından birçok isim sosyal medya hesaplarından sanatçı için başsağlığı mesajı yayınlarken, cenaze törenine katılamayacak olmaktan üzüntü duyan binlerce hayranı da yıllarca kendisinden dinledikleri şarkı sözleri eşliğinde vefat etti.

Türk müziğinde Anadolu rock müzik türünün öncülerinden olan Koray, 1960’larda, bağlamanın sesini müzik yapılan mekanlarda daha çok duyurmak ve rock müziğinde de kullanabilmek için elektro bağlamayı icat etmişti. Doğu ve Batı müziklerini harmanladığı özgün çalışmalarla birçok müzisyeni etkileyen Koray, ‘Cemalim’, ‘Köprüden Geçti Gelin’ gibi çalışmaları ile Türk halk müziği, ‘Nihansın Dideden’, ‘Kıskanırım’ gibi parçaları ile Türk sanat müziği eserlerini yorumlayarak Türkçe rock müzik tarzının en önemli eserlerini vermişti.

KIZI DAMLA’DAN DUYGUSAL VEDA

Sanatçının, bir dönem okula göndermediği, evde eğitim verdiği yönünde haberlerle gündeme gelen kızı Damla’nın babasının ardından paylaştığı veda mesajı yürekleri yaraladı: “Babam... ‘Baba’mız... Canımın taa içi... Ben kızın, ve seni ‘baba’ deyip bağrına basan ‘canlar’, güzel enerjimizi, sevgimizi, saygımızı ve alkışlarımızı senden bir gün bile eksik etmedik, bundan sonra da etmeyeceğiz. Eserlerin dilimizde, aşkın kalbimizde yaşayacak, daima ve ilelebet. Dilerim bu dünyada bulamadığın barış ve huzuru, başka bir dünyada bulursun. Doğrusu hiç şaşmayan, tanıdığım en sağlam adam; Anadolu Rock’ın mucidi, sevgili babam... Benim için yaptıklarına minnettarım. Ne desem hakkını vermiş olmam. Eminim senin çocuklar’ da, ülkelerini, kültürlerini ve onlara layık gördüğün cumhuriyeti ileri götürmek adına yaptıklarına her zaman minnettar kalacaktır. Hakkını helal et. Seni çok ama çoook seven kızın, Damla.”

Nazan Öncel, başsağlığı mesajında 1990’larda Erkin Koray ile çekildiği bir fotoğrafı da paylaştı.

‘YALNIZLAR RIHTIMININ TAM ORTASINDA ISSIZ KALDIK’

Usta sanatçının ardından sanat dünyası da üzüntülerini sosyal medya hesaplarından dile getirdi:

NAZAN ÖNCEL: Fesuphanallah demeyen var mıdır içimizde ya da Gönül Salıncağı’na binmeyen, Kör Olası Çöpçüler Aşkımı Süpürmüşler diyen de biz değil miydik? Öyle Bir Geçer Zaman Ki diye de az ağlamadık hani... Hey gidinin Erkin’i hey! Getirin bana o günleri, yakalım bugünleri. Türk rock müziğinin başı sağ olsun. Sevgi, saygıyla.

HALUK LEVENT: Ne dersem kelimeler kifayetsiz olacak. Baba! Çok özleyeceğim seni.

SABAHAT AKKİRAZ: Ah Sevgili Erkin Koray, korkutma bizi’ demiştim. Sen de bizi bırakıp gittin. Çok üzgünüm. Halkını bu kadar derinden etkileyen, iz bırakan az sanatçı vardır. Sanat ailemiz biraz daha eksildi. Nur içinde uyu...

İSKENDER PAYDAŞ: Kardeşi Korkut Koray, babamın orkestrasının davulcusuydu, elinde büyüdüm. Yeğeni Tayla Koray, bebekliğimizden yana arkadaşım... Kendimi bildim bileli yaşamımın bir yerlerinde olan, birlikte çalışma fırsatını da bulduğum, daha bir hafta önce hal hatır sorduğum, benim için gerçek anlamda ölümsüz bir kahraman olan Erkin ağabeyimin bu dünyadan göç ettiğine inanmam çok zor olacak. Çok üzgünüm, çok...

AYŞEGÜL ALDİNÇ: O da gitti... ‘Yalnızlar Rıhtımı’nın tam ortasında ıssız kaldık... #ErkinKoray

DOĞUKAN MANÇO: Anadolu rock artık anılarda... Başımız sağ olsun...

‘MİLLİYETÇİLİĞİNİ KAYBEDEN EVİNİ KAYBEDER’

Yenilikçi, sentezci, deneyci bir müzik çizgisi olan sanatçı; sıra dışı şarkı sözleri, kendine özgü vokal biçemi, uzun saçları, özgün kıyafetleri ve bunun gibi daha birçok nedenle uzun yıllar TRT ekranlarında yasaklıydı. Eserlerinin nerede ise tamamı yakın zamanlara kadar, TRT denetimi tarafından yayımlanmaya uygun görülmeyen sanatçının bu durumu özel yayın kuruluşlarının ortaya çıkışına kadar süregelmişti. Koray’ın vefatının ardından, sanatçının yasakların kalkmasının ardından 11 Nisan 2007’de bir TRT programında yaptığı konuşma gündeme geldi. Programda milliyetçilik ve ulusalcılık üzerine konuşan Koray’ın şu ifadeleri binlerce hayranı tarafından sosyal medyada paylaşıldı:

“Ne varmış milliyetçi olmakta? Bir şey mi varmış? Dışarıdan gelip düşman kendi milliyetini savunacak, o diyecek ‘Ben milliyetçiyim’, ama biz milliyetçi veya ulusalcı olmayacağız. Böyle bir şey yok. Son günlerde lütfen birleşin, yumruk olun, milliyetçiliğinizi lütfen kaybetmeyin. Çünkü bunu kaybetmeye başladığınız zaman evinizi de kaybediyorsunuz demektir.”

‘O BENİMLE MEZARA GİDECEK’ DEMİŞTİ

Koray 40’lı yılların sonunda Les Paul’un icat ettiği elektronik gitarı Türkiye’ye ilk getiren sanatçıydı. Sanatçının, Amerikalı bir askerden satın aldığı 1961 yılı yapımı Gibson marka SG modeli elektro gitarı kendisiyle özdeşleşmişti. Sert çalma üslübu ile yıpratmaktan korktuğu için bu gitarı bir dönem Mecidiyeköy Pamukbank şubesinde bir kiralık kasada muhafaza eden sanatçı, zaman zaman farklı gitarlarını açık artırmaya çıkarsa da, basının bu gitarı satıp satmayacağına ilişkin sorularına ise “O benimle mezara gidecek” yanıtını vermişti.

HAYRANLARINA YAZDIĞI SON MEKTUP

Koray’ın vefatının ardından, bir ay önce sevenlerine şu mektubu yazdığı ortaya çıktı:

“Canlar! Yaşlanıyoruz herhalde artık… Size bir-iki söyleyeceğim bir şey var, onu da söyleyeyim de… Neme lazım. Bu arada Kanada seyahatimle ayrı kaldığımız süre içinde, tabii ki yeni eserler yaptım. Bunların hepsini kızım Damla’ya, Kanada ‘Weagle Records’ firmasından size ulaştırması için bırakıyorum. Belki ‘Niye sen kendin çıkarmıyorsun?’ diyeceksiniz… Valla, memleketin bu hukuki arızaları bende hiç heves bırakmadı. Sizin de kazanmış olduğunuz mahkeme dosyalarınızın üzerine bir çizgi çekip, çapulcuya ‘Sen devam et’ dense, sizde de aynı şey olur! Düşünebiliyor musunuz? Herif pembe plak kapağı yapmış. Kendi ruhunu yansıtıyor herhalde. Benim onayım yok, normal olarak. Zaten plak üzerinde onayı alınan herhangi bir şey de yok. O yüzden bu işi kızıma bırakıyorum. Onun sinirleri benimkinden daha sağlam. Daha doğrusu ben ona, bu işlere sinirlerini bozmamasını telkin ettim. Eserlerin adlarını özellikle şimdiden söylemiyorum. Sebebi var: ‘A’ desem, ANNEN diye plak çıkartırlar yarın; söz ve müzik: Erkin Koray, diyerekten… Söyleyeceklerim bu kadar. Sizleri ne kadar sevdiğimi tarif edemem. Mutlu yarınlar dilerim. Erkin Koray…”

6 GRUP 28 PLAK VE 13 ALBÜM

Erkin Koray 24 Haziran 1941 tarihinde Kadıköy’de doğdu. Küçük yaşlarda, piyano öğretmeni olan annesi Vecihe Koray’dan piyano öğrendi, daha sonra gitar çalmaya başladı. İstanbul Alman Lisesi’nde eğitim gördüğü ‘50’li yılların ikinci yarısında arkadaşları ile kurduğu amatör topluluk olan Erkin Koray ve Ritimcileri ile dönemin güncel parçalarını çalmaya başladı. Lise eğitiminin ardından ‘60’lı yılların başına dek çalışmalarını yarı amatör yarı profesyonel olarak sürdürdü.

1959’da ilk grubu ‘Erkin Koray Ve Ritimcileri’ni kurdu. 1962’de çeşitli müzikli mekânlarda programlar yaptığı sıralarda aldığı bir teklif ile bir yüzünde ‘Bir Eylül Akşamı’, diğer yüzünde ‘It’s So Long’ adlı İngilizce parça bulunan ilk 45’liğini kaydetti. Askerliğini 1963-1965 yılları arasında Ankara’da Hava Kuvvetleri Caz Orkestrası’nda Solist ve Gitarist olarak yaptı. Terhisi sonrasında Almanya’nın Hamburg şehrine giden Erkin Koray 1966’da Türkiye’ye dönüşünden sonra ‘Erkin Koray Dörtlüsü’ adlı grubu kurdu.

1967’de basılan, bir yüzünde ‘Kızları da Alın Askere’, diğer yüzünde ‘Aşk Oyunu’ adlı parçalar bulunan 45’liği ile büyük başarı yakaladı. 1969’da kurduğu ‘Yeraltı Dörtlüsü’ adlı grubu ile Türkiye’de ilk ‘Underground’ müzik akımının öncüsü oldu. 70’lerin başında Türkiye’de oldukça geniş bir dinleyici kitlesine sahip olan Koray, 1971’de ‘Erkin Koray Süper Grup’, 1972’de ‘Ter’ gruplarını kurdu.

1970-1974 yılları arasında Türkiye müzik listelerinde üst sıralarda yer alan, ‘Fesuphanallah’, ‘Şaşkın’ gibi klasikleşmiş birçok esere imza attı. 1974-1984 yılları arasında kısa sürelerle Türkiye’ye gelişleri dışında Hollanda, Almanya ve Kanada’da yaşadı. Bu dönemde, ‘Estarabim’, ‘Arap Saçı’ gibi çok bilinen eserleri yayımladı.

1977’de ‘Erkin Koray Tutkusu’ adlı LP ve aynı adlı gruptan sonra, kısa süreli beraberlikler dışında başka grup kurmadı. Türkiye’ye kesin dönüşünün ardından, ailevi sorunlarından dolayı kendisi için pek verimli geçmeyen 1985-1990 yılları arasında en çok bilinen çalışması olan ‘Çöpçüler’ ile büyük bir çıkış yaptı. Sanatçı yaşamı boyunca 28 adet 45’liğe, 13 adet albüme ve 18’de toplama albüme imza attı.
İlk yayın yeri:https://www.karar.com/kultur-sanat-haberleri/kara-yazi-yazildi-sanma-insanin-da-kaderi-boyle-1775600