Kara Kıta'da tarih yazan kahramanlar

Yurt içi ve yurt dışında, karşı-istihbarat, propaganda, örgütlenme, suikast eylemleriyle Batı'nın "hasta adam" ilan ettiği Osmanlı devletini ayakta tutmak ve Türk vatanının mevcut mülkiyetini muhafaza etme mücadelesi vermiştir. Tuğrul Oğuzhan Yılmaz, yakın tarihimizin sayfalarında geniş yer bulan bu örgütün mücadelesinin fazlaca bilinmeyen bir sayfasını, "Teşkilât-ı Mahsûsa'nın Doğu Afrika Faaliyetleri" adlı kitabıyla açıyor. Türkiye'nin Doğu Afrika ile ilişkilerinde Osmanlı Devleti'nin son döneminde Teşkilât-ı Mahsûsa vasıtasıyla gerçekleştirdiği faaliyetlerin önemine dikkat çeken Tuğrul Oğuzhan Yılmaz, şu değerlendirmeyi yapıyor:

"Bu anlamda Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin Cihad-ı Ekber ilanına katılarak Türklerle omuz omuza mücadele eden ve her biri kendi ülkesinin millî kahramanı olarak görülen Darfur Sultanı Ali Dinar, Habeşistan imparatoru Lic Iyasu ve Somalili dervişlerin lideri Molla Seyid Muhammed Abdullah Hasan'ın faaliyetlerinin anlaşılması Türkiye'nin bölge ülkeleriyle ilişkilerinin de tesadüf olmadığını ortaya koyacak niteliktedir. Bu çalışmada Trablusgarp Savaşı'ndan Millî Mücadele'nin sonuna kadar birçok uzak cephede mücadele eden ve tarihin satır aralarında kalmış Teşkilât-ı Mahsûsa mensuplarını hatırlamaya ve onların kahramanlıklarını bir nebze olsun hatırlatmaya çalıştık."

XX. yüzyıldaki paylaşım kavgasını sona erdirecek "büyük savaş" başladığında Osmanlı Devleti de artık son günlerini yaşıyordu. Ancak Birinci Dünya Savaşı'nı Osmanlı Devleti'nin tam bağımsızlığı için uygun bir fırsat olarak değerlendiren İttihadcılar; uzak cephelerde, çöllerde, dağ başlarında son bir mücadeleye atıldılar. Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda temeli atılan Teşkilât-ı Mahsûsa bu mücadelede öne çıkan kurumların başında geliyordu. Harbiye Nezaretine bağlı resmî bir birim olan Teşkilât-ı Mahsûsa, savaş boyunca farklı coğrafyalarda gayrinizami harp, istihbarat ve propaganda faaliyetleri yürüttü. Teşkilât-ı Mahsûsa'nın örtülü olarak faaliyet gösterdiği bölgelerden bir tanesi de Doğu Afrika'ydı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Sudan, Habeşistan ve Somali'de yerel unsurlarla kurduğu ilişkiler sayesinde bölgedeki etki ve nüfuz mücadelesine Afrika Grupları Komutanlığı ve Habeşistan Başşehbenderliği üzerinden dahil olan Teşkilât-ı Mahsûsa, Doğu Afrika Müslümanlarını İtilâf Devletleri'ne karşı ayaklandırmaya çalışacaktı. Nitekim Enver Paşa, 5 Ekim 1915 tarihli bir nutkunda bu durumu şu şekilde dile getiriyordu:

"Mısır aleyhine yapılacak bir sefer muvaffak olacak... Trablus'a bir ruh nefha edeceğiz ve böylece İtalyanların başına yeni bir Habeşistan çıkaracağız... Sudan'ı ayaklandırmak için Hartum'da görünmek kâfidir".

Teşkilât-ı Mahsûsa'nın Doğu Afrika Faaliyetleri kitabında bugüne kadar hiç anlatılmayan hikâyeleri bulacaksınız. Ülkelerini ayakta tutabilmek için mücadele eden direnişçilerin unutulduğu dört yıl süren savaş sırasında "hasta adam"ın canlı canlı mezara girmesini kabul etmeyen bu idealist kuşak, işte bu coğrafyada kurulan devletlerin de temelini atacaktı.

Ötüken Neşriyat Tel:(0212) 251 03 50
(Ahmet Yabuloğlu)