Göktürklerden Cumhuriyet'e Türk Şiiri

Göktürklerden Cumhuriyet'e Türk Şiiri

Dr. Rıza Nur'un Birinci Dünya Savaşı yıllarında yazmaya başlayıp 1926'da Paris'te bulunduğu esnada yazımına hız verdiği ve sonraki bir-iki yıl içinde bazı bibliyografik ilaveler yapmakla birlikte 1930 yılında tamamladığı "Türk Şiirbiligi Tiretesi" adlı eseri, 2019-2020'de yürütülen bir proje esnasında Güler Doğan Averbek tarafından Berlin Devlet Kütüphanesi'nde Türkçe yazmalar arasında bulunmuştur. Doksan yıl boyunca gözlerden uzak kalan ve yazarının ifadesiyle Göktürklerden kendi devrine kadar uzanmak suretiyle "Türk'ün şiir ilmini vücuda getiren" Türk şiirine dair bu en kapsamlı ilk eser, Ötüken Neşriyat tarafından "Türk Şiirbiligi" adıyla okuyucuyla buluşturuldu.

Dr. Rıza Nur, ömrü boyunca pek çok eser telif etmiştir. Hatıralarında, eserini kaleme aldığı tarih aralığı itibarıyla basılmış ve basılmamış toplam 70 çalışmasının listesini vermiştir. Şüphesiz bunlar arasında hatalarına ve metotsuzluğuna rağmen en önemli addedileni, 1924-1926 yılları arasında Maarif Vekâleti tarafından 12 cilt hâlinde neşredilen "Türk Tarihi" ise de Rıza Nur, bugüne kadar ortaya çıkmamış olan Türk Şiirbiligi'ni "en mühim eseri" olarak tanımlamaktadır. Ancak Atsız'ın ifadeleriyle "Türk Tarihi" de "millî heyecan verici olması bakımından çok mühimdir" ve "Bir milliyetçi nesil yetiştirmiştir."

Rıza Nur, kendisinin de en mühim eseri kabul ettiği "Türk Şiirbiligi" ile ilgili şu değerlendirmede bulunmuştur:

"Bu eser benim dimağımın en iyi mahsulüdür. Bahislerin çoğunu ben ihdas etmişimdir. Hiç yapılmamış cetveller, grafikler tertip ettim. Türk şiirini taksim ve tasnif ettim. Şiire ait her şeyi topladım. Eski şeyleri tasfiye ve tensik ettim. Modern bir ilim hâline koydum. Birçok tasnif ve taksimler yaptım. Bunlar hep yenidir. Bu eser yeni görüşler, yeni buluşlar, keşifler ve icatlarla doludur. Eski ıstılahları Türkçeleştirdiğim gibi henüz bizde ıstılahı olmayan yeniden birçok Türkçe ıstılah koydum. Aruz vezinlerini müteharrik ve sakin yerine kısa ve uzun hece diye tarif ettim. Frenkler gibi remizlerle ve düsturlar hâlinde yazdım. Bunları bütün görmek ve anlamak için eseri okumak lazımdır."

Ötüken Neşriyat Tel:(0212) 251 03 50
https://www.yenicaggazetesi.com.tr/kitap-haberleri-56hk.htm