Dünyanın göz diktiği şehri elde tutabilmek

Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı'ndan yenik olarak ayrıldığı gibi savaş sonrası Türkler, Anadolu ve İstanbul'da varlık tehlikesine düşmüşlerdi. Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından kısa süre sonra İstanbul'un fiilen işgali, Türklerin İstanbul'a dair endişelerini artırmıştı. Bu işgal ile neler hedeflenmişti? Amaç İstanbul'u tamamen Türk idaresinden çıkaracak bir süreci başlatarak Türklerin İstanbul ve Anadolu'daki hâkimiyetine son vermek miydi? Barış antlaşması imzalanana kadar, savaştan yenik çıkmış Osmanlı idaresini kontrol altında tutmak mıydı? İşgalle beraber bu soruların cevaplarını arayan Türk kamuoyunda, İstanbul'a ve İstanbul'da yaşayan Müslüman/Türk ahalinin geleceğine dair ciddi endişeler bulunmaktaydı. Müttefik devletlerin kısa süre içinde ateşkes şartlarına aykırı uygulamaları, imzalanacak barış antlaşmasında da Türkler lehine bir sonuç çıkmayacağını göstermişti. Nitekim İtilaf Devletleri'nin tasarladıkları barış metni, Sevr Antlaşması olarak masaya getirilecekti. Mustafa Kemal Paşa liderliğinde yürütülen Millî Mücadele'nin askerî başarıları, bu antlaşmayı hükümsüz kılmıştı. Mütareke süresince Millî Mücadele yanlısı Türk basını, İstanbul'un Türk ve İslam kimliğinin vurgulandığı ve Türk idaresinin devamının sağlanmasına yönelik taleplerin dile getirildiği yayınlar yapmıştı. Dönemin ifadesiyle "İstanbul Türklüğü'nün muhafazası" olarak ifade edilen bu talepler, farklı sebeplerle İkinci Dünya Savaşı yıllarına kadar belli dönemlerde gündeme gelmeye devam etmişti. Lozan Antlaşması ile Boğazlarda uluslararası bir idare tesisi, Montreux Boğazlar Sözleşmesi'ne kadar İstanbul'da ciddi bir güvenlik endişesine neden olmuştu. Montreux sonrası yaşanan İkinci Dünya Savaşı ise var olan endişeleri daha da artırmıştı. "İstanbul Türklüğünün muhafazası", Millî Mücadele sırasında ve sonrasında Türk kamuoyunun İstanbul'a yönelik endişeleri için sık kullandığı bir ifadeydi. Kitaptaki 4 ana bölümün başlıkları şöyle:

Birinci bölüm: Mondros Mütarekesi ve İstanbul Mütarekesinin imzalanması ve İstanbul'un fiilî işgali

İkinci bölüm: İstanbul'un resmen işgali ve sonrası

Üçüncü bölüm: Lozan Konferansı, Boğazlar Meselesi ve sonrasında İstanbul'a dair endişeler

Dördüncü bölüm: İkinci Dünya Savaşı sürecinde İstanbul'un kimliği ve güvenlik tartışmaları, Cumhuriyetin ilanı sonrası İstanbul'un durumu

Dikkat çeken konu başlıklarından bazıları da şunlar:

*İşgal Sonrası İstanbul'un Geleceğine Dair İlk Tartışmalar
*Büyük Millet Meclisi'nin İstanbul'a Bakışı
*Boğazlar Sorunu Çerçevesinde Türk Kamuoyunun İstanbul'a Yönelik Endişeleri
*Ankara-İstanbul İkilemi Çerçevesinde Mustafa Kemal Paşa ve İstanbul
*Montreux Boğazlar Sözleşmesi ve Boğazlarda Uluslararası Kontrolün Sona Ermesi
*İkinci Dünya Savaşı ve İstanbul Türklüğünün muhafazası tartışmaları
*Beşinci Kol Endişeleri Bağlamında Trakya ve İstanbul'dan Anadolu'ya Göç

Ötüken Neşriyat Tel:(0212) 251 03 50
https://www.yenicaggazetesi.com.tr/kitap-haberleri-56hk.htm