Devrimin Çoban Yıldızı: Mustafa Necati

Cumhuriyet’in efsane bakanı

 Ahmet YABULOĞLU

Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı ilk döneme icraatlarıyla damga vuranlardan bir isim olan Mustafa Necati’nin hayatı, “Devrimin Çoban Yıldızı / Mustafa Necati” adıyla kitaplaştı. Cumhuriyetin kuruluşu ile özdeşleşen Mustafa Necati Bey’in kısa ömrünün belgesel romanı Cumhur Utku tarafından kaleme alındı. Özellikle Atatürk’ün yaşadığı yıllar eğitimsel gelişmeler açısından önemli ilklerin gerçekleştiği yıllardır. Atatürkçü eğitime ilişkin tüm uygulama, yöntem ve eğitim kurumlarının başarıya ulaşmasında eğitimi yönlendiren siyasî iradenin etkisi büyüktür. Dönemin Eğitim Bakanları bizzat yeniliklere ve gelişmelere öncülük etmişlerdir. Bu bakanlar içinde Mustafa Necati’nin önemli bir yeri vardır. Mustafa Necati Bey (Öldükten sonra çıkan soyadı kanununda Uğural soyadı verilmiştir) İzmir’de 1894 yılında doğmuş, 1929 yılı başında henüz 35 yaşında hayata veda etmiştir.

Öğretmen, okul yöneticisi, avukat, hukuk müşaviri, yazar, gazeteci ve gür sesli bir hatip, Müdafaayı Hukukçu, Kuzey Ege dağlarında Kuvvayi Milliye Müfreze Komutanı… Kurtuluş savaşının cephe gerisindeki İstiklal Mahkemeleri üyesi ve başkanı…

Lozan Antlaşması’nın kabulünden hemen sonraki uygulamalarda mübadele (yer değiştirme) ve mübadillerle ilgili esasları koyan, ilk Mübadele ve İskân Bakanı… Medeni Kanun’un son hazırlıklarını tamamlayan çalışkan bir Adalet Bakanı… Millî Eğitim Bakanlığı süresinde bakanlık örgütünü yeniden düzenleyen, yeni harf, yeni rakam, yeni ölçü birimleri kanun tasarılarını hazırlayan, planlayan, kanunlaşmasını sağlayan, Millet Mekteplerinin açılacağı gün apandisit patlamasından ölen devrimin çalışkan karıncası… Türk Devrimi önderi Gazi Paşa’nın ona verdiği her görevi yerine getirmekte duraklamayan, devrimin yorulmayan kolcusu, küllenmeyen ateşi, sönmeyen Çoban Yıldızı…

Cumhur Utku bu çalışmasıyla Cumhuriyetin 100’üncü yılında Cumhuriyetin kuruluşu ile özdeşleştirdiği Mustafa Necati Bey’in kısa ömrünün hüzünlü romanını okurlarıyla paylaşıyor.

Berfin Yayınları

Tel:(0212) 513 79 00
Not: Yazı ilk olarak 25 Mart 2024 tarhinde Yeniçağ gazetesinde yayınlanmıştır.