DAMAT FERİTİN AKRABALARI İŞ BANKASINI ALABİLİR!

İttihat ve Terakki'nin kurduğu İtibar-ı Milli Bankası'nın hisseleriyle ilgili İş Bankası'na açılan davalar sürgüne gönderilen Damat Ferit'in torunlarını ortaya çıkardı. Ürdün'de yaşayan Halil Hurşit, hem hisse hem de vatandaşlık talebi için Türkiye'ye geldi.sabah gaz. İbrahim Eriş

DAMAT FERİTİN AKRABALARI İŞ BANKASINI ALABİLİR!
22 Aralık 2012 - 20:47

İttihat ve Terakki Partisi'nin kurduğu ve 1927 yılında, yönetim kurulu başkanı Cavid Bey'in Atatürk tarafından idam ettirilmesiyle İş Bankası'na devredilen Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası ortaklarının açtığı davalar Damat Ferit'in torunlarını Türkiye'ye getirdi. Osmanlı İmparatorluğu'nun en çok tartışılan sadrazamlarından ve Kurtuluş Savaşı sonrasında 'vatan haini' ilan edilip Yüzellilikler Listesi'yle sürülen Damat Ferit'in torunları, Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası yoluyla dolaylı ortak oldukları İş Bankası'ndaki hisselerini kurtarmak için dava açmaya geldi. 

HİSSELERİNİN PARASINI İSTİYOR 
Ürdün'de muhasebecilik yapan 1944 doğumlu Halil Hurşit ve kızı Zeynep, İş Bankası yönetimiyle görüşmek ve hisseleri beyan etmek için dün İstanbul'daydı. SABAH'ın ulaştığı Damat Ferit'in torunu Halil Hurşit, ellerinde iki hisse olduğunu bunların her birinin milyonlarca lira ettiğini iddia ediyor. Halil Hurşit Türkiye'ye sadece hisselerin parası değil aynı zamanda yıllar önce kaybettikleri Türk vatandaşlığını geri almak için de geldiklerini söylüyor. Türkçesini hemen hemen kaybeden Hurşit, hisselerin kendisine babası ve Damat Ferit'in oğlu Mehmet Nihat'tan kaldığını belirtiyor.

31 ARALIK SON GÜN 

İttihat ve Terakki döneminde yabancıların bankacılık tekelini kırmak ve ülke çıkarlarını koruyacak milli sermayedarlar yaratmak amacıyla eşraftan Reşat altını toplanarak 4 milyon lira sermayeyle kurulan Osmanlı İtibar-ı Milli Bankası, Kemalist devrimin ardından İş Bankası'na geçti, geride mağdur olduğunu iddia eden birçok ortak bıraktı. İtibar-ı Milli Bankası'nın 1927 yılında İş Bankası'na devredilmesiyle hakları kağıt üzerinde kalan bu ortakların gün yüzüne çıkmasında 6111 sayılı Torba Kanun'daki geçici 5'inci madde etkili oldu. Buna göre ortaklar 31 Aralık 2012'ye kadar beyanda bulunmazsa hisseler kurumun olacak. Şirketler isterse bu hisseleri satabilecek. Bu durumda sahipsiz kalan hisseler İş Bankası'nın ana ortağı olan CHP ve banka sandığına devredilecek. 


Banka ortağı müritler
Sabah'ın gündeme getirdiği İtibar-ı Milli Bankası'nın ortakları arasında Damat Ferit'in torunları dışında Üzeyir Garih'in mezarı başında katledildiği Küçük Hüseyin Efendi'nin müridi Bolvadinli Hacı Hıdırzade Hasan Hüseyin Efendi, Şerif Ağa gibi zamanında toplumun önem verdiği isimler de yer alıyor. O dönemde İttihat ve Terakki içinde etkin olan Alman kültürü bu ülkenin bir ekonomik model olarak ortaya attığı milli burjuva yaratma hareketinin hayata geçirilmesine neden oldu. İttihat ve Terakki, tüm Osmanlı toprakları içindeki zengin tebaya kurulacak yeni bankaya ortak olmalarını tavsiye etti. Böylece varlıklı eşraftan, cemaatlerden, yönetime yakın siyasetçilerden toplatılan Reşat altınlarıyla 4 milyon lira sermaye oluşturularak banka kuruldu. Bankanın kısa tarihi 1927'de Atatürk'e suikast girişimi iddiasına kadar sürdü. Suikast suçlamasıyla yakalanan 18 kişi arasında bankanın kurucusu ve İttihat Terakki'nin önemli isimlerinden Cavid Bey de yer alıyordu. Gazeteci-yazar merhum Şiar Yalçın'ın babası olan Cavid Bey, çürük iddialarla Ankara İstiklal Mahkemesi Yargıcı Kılıç Ali tarafından idama mahkum edildi. 

İdam gecesi Çankaya Köşkü'nde muhteşem balo
İdam 26 Ağustos 1926'da gerçekleşti. Kurtuluş Savaşı ve sonrasında uzun süre Ankara'da kalan, o dönemin anılarını, Türkiye'de yasaklanan Bozkurt adlı kitapta toplayan İngiliz yazar Harold C. Armstrong, Cavit Bey ve suikastle suçlanan diğer isimler Ankara meydanında gece vakti asılırken, Çankaya Köşkü'nde Atatürk'ün de katıldığı muhteşem bir balo verildiğini, kurulan dev orkestranın içkiden sarhoş olan yeni cumhuriyetin seçkinlerinin sabaha kadar eğlendiğini söyler. O dönemde suikast gerekçesiyle İttihat ve Terakki'nin İaşe Bakanı olan ve İstanbul'da mal piyasasını elinde bulunduran Kara Kemal'in de öldürülmesi sonradan Kemalistler'in ekonomiyi ele geçirmek için yaptığı bir komplo olduğu yorumlarına neden olur. Cavit Bey'in idamının ardından İstanbul borsası tepetaklak olurken, ertesi yıl İş Bankası'nın sermayesi 1 milyondan 2 milyon liraya çıkartıldı. 29 Haziran 1927'de Cavit Bey'in İtibar-ı Milli Bankası İş Bankası'na devredildi. Böylece sermayesi ve mevduatı İş Bankası'nın iki katı olan banka, CHP'nin kontrolündeki İş Bankası tarafından bir gecede yutulmuş oldu. 

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum