ÇİNDE (XIAN'DA)TÜRKÇE KİTABE BULUNDU

Genel Ağ ortamından edindiğim ve ülkemiz dışındaki TV kanallarında yer alan bilgilere göre, M.S. 795 yıllarına tarihlendirilen ve Uygur prensi Karı Çor (Çince Ge Çor)’a ait olduğu söylenen Çince ve (Kök)Türk harfli bir yazıt bulunmuştur.
Şian Tang Hanedanı Batı Çarşı Müzesinde, Türk, Çinli, Fin ve Avrupalı bilim adamlarının ve pek çok ülkeden basın mensuplarının katıldığı bir toplantıda yazıt, ilk kez Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ tarafından okunmuş ve anlamlandırılmıştır. Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ’ın bu yazıtı okuyuşunu ve anlamlandırmasını da bütün dünya televizyonları kaydetmiştir. Çin’deki yazıtlar ile ilgili önemli bir proje yürüten Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ’ın bu başarısı, görüntüleri izlerken göğsümüzü kabarttı. Hocanın yazıtı okurkenki görüntüleri, o heyecanı ve tecrübesi görülmeye değerdi. Herkesin gözü önünde Hoca, yazıtları takır takır okudu ve anlamlandırdı. Ülkemizde Türklük tartışmalarının yapıldığı bir ortamda, sanki Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ bize Türklüğün ne olduğunu tarihten bir tanık daha bularak bir kez daha gösteriyordu. Bu olay bana bir şeyi daha gösterdi; 1.32 milyarlık bir ülkede adamlar, bütün televizyon kanalları ile bu konuya kanalize oluyorlar, ama benim güzel ülkemde bu konuda bir yaprak bile kıpırdamıyor.
TV kanallarında ve Genel Ağ ortamında yer alan ve Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ’ın toplantıda yaptığı açıklamalara dayandırılan haberlerden öğrendiğimiz kadarıyla, (Kök)Türkçe 17 temiz satırın bulunduğu yazıtın hemen sağ kısmında, çok nadir rastlanan bir şekilde, Çince yazılmış bir metin de bulunmaktadır. Yan yana Türkçe ve Çince yazılmış bu kitabe, kare biçiminde ve yaklaşık 40 cm boyutlarındadır. Türkçe ve Çince okuma ve anlamlandırma çalışmalarından yazıtın, 19 yaşında hayatını kaybeden Uygur Prensi Karı Çor (Ge Çor)’un cenazesi için hazırlatıldığı görülmektedir. Özellikle cenaze işlemlerinin Çin hükümdarı tarafından düzenlendiği vurgulanmaktadır. Türkçe metin ile Çince metnin örtüşmekte ve birbirini tamamlamaktadır. Yazıt, bu haliyle bu dönemdeki Uygur-Çin ilişkilerinin yakınlığını ortaya koymaktadır. Ayrıca, Çin’de böyle bir çalışmanın yapılabilmesi de bugün için ayrı bir öneme sahiptir.
Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ’ın bu yazıt ile ilgili yayınını sabırsızlıkla bekliyor ve çıktığı bu kutsal yolda kendisine sağlık ve sabır diliyorum.
Dr. Özgür AY

Kaynak: Prof.Dr. Abdulvahap Kara