ÇARDAK

ÇARDAK

Hayatımın belli bir döneminde gitmesi, yaşaması ve dönmesi ile iz bırakmış olan rast gele inşa edilerek güvenli bölge oluşturduğumuz, on iki direk ve kargı- kamış karmasıyla ortaya çıkarılan basit evimizin adıydı.

İlk tanışmamız kendileriyle ilköğretim çağlarında olmuştu. İyi ki tanışmışız, hayatımıza nice zenginlikler kattığını uzun yıllar sonra fark ettiğimi fark ettim. Evvelinde başarmak sözcüğünü anlamlı kılan bir yapı özelliğini ortaya çıkarmanın keyfini çok kısa zamanda yaşatıyor insana.
Siz, kafanızda çizdiğiniz plan ve proje dâhilinde, basit araç ve gereçlerle işe koyuluyorsunuz. İlk olarak taşıyıcı diyebileceğimiz kavak veya çıkma kerestelerle oluşturulacak yapının çukurlarını ki bir karışı geçmez kazma ile kazıp hazırlıyorsunuz.

Elinizde bulunan malzemenin boy ve en benzerliği olanlarından sekiz tanesini dikey, dört tanesini üst tarafa gelecek şekilde yatay halde sabitlemekle iskeleti oluşturuyorsunuz. Burada tel, ip, çıkma çivileri kullanmak adettendir. Şimdilerdeki sıfır atık tasarımların ilkel halidir desek yeridir. Toprak içinde kalacak kısımlar irili ufaklı taşlarla sıkılaştırılırken toprak ile destekleme kesinlikle ihmal edilmez.

Dere kenarlarından, sulak alanlardan, sınır boylarından toplanan kargı nev’inden her ne varsa, kamış ve piyan saplarıyla bir dokuma ustasının titizliğinde yan duvarların örümüne geçilir. Kargı dik olarak ip ile sabitlenirken sazlar boşluklara dolgu maddesi olarak yerleştirilir. Kargıların üst kısımları yatırılarak çatı oluşturulmasına katkı yapar. Sazlar ise mahremiyetin oluşturulmasında görevli gizli kahramanlar olarak karşımıza çıkar.

Burada bağlama telini görmezden gelemeyiz. O, çatı ile zemin arasında kargıları aynı safta tutma görevini bir subaşı gayretkeşliğiyle yerine getirir durur, tahliye emri verilene kadar. İlla piyanlara ne oldu derseniz unutmuş değiliz, hava muhalefetine dayanamayan kargı ve kamışların açtıkları gediklerin yılmaz savunucuları olarak göreve gelirler zamanı geldikçe. Çatı hafif malzeme tahta parçaları, kargı ve saz ile tamamlanınca üzerine yağmur kesici naylon veya branda parçasıyla kurulum sonlandırılır, kapı vazifesi görecek çuval ya da kilim gerildikten sonra.

Bundan sonrası kolaydır, siz mahremiyet alanını oluşturduğunuz için bir at arabası tutmayan temel ihtiyaç malzemeleriniz ile yazlığınıza göçebilirsiniz. Öncelikle sanat eseri olmasa da bir başarı hikâyesinin başlangıcı bu yapının karşıdan, sonra çevresini gezerek tamamdır, demenin keyiflenişi uzun zaman hafızanızın bir kenarında yerini muhafaza eder. Kim yaptı sorusuna cevabınız bekleme yapmadan ben diyerek yerini alır kulakların derinliklerinde.

Geceleri dar alanlardan gökyüzünü seyretmek yorgun bedenlerin koyun sayması gibidir. Mehtap ve yıldızların takibine düşünce uykunun kollarına tutulduğunuzu sabahın habercisi güneşin aydınlığı ve ısıtıcılığı ile anlarsınız. Bol oksijenli, bol yorulmalı bir günün ardından, şefkatli bir anne edasıyla sizi sarıp sarmalayan çardak, sığındığınız güvenli bir liman oluverir.

Nice zaman sonrasında yaşadığınız bu yalın, gösterişsiz ama samimi yaşantının izleri sökün edip zihninizden gözünüzün önünde canlanıverince uzak geçmişte yaşanmış bu güzellikleri tebessümsüz uğurlamazsınız… Esen yeller hışırdayarak size çardağın ve mazinin selamını iletir.

Muammer AZMAK 03.12.2023