Şehirler içinde İstanbul, İstanbul içinde Üsküdar
Neresinden bakarsanız bakın, Üsküdar’ın İstanbul’un semtleri içinde ayrı bir yeri vardır. Bunun delilini isterseniz Üsküdar’dan gelip geçen, Üsküdar’a nefes verenlere bakmanız yeterlidir. Zira “Şerefü-l mekân bil-mekîn” demiş eskiler. Yani, mekânların şerefi içindekilerle ölçülür. Üsküdar Meşhurları Ansiklopedisi bizim bu tezimizi doğrular bir eser olarak yayınlandı.
Üsküdar’a ses verenlere vefâ
İstanbul denince bir marka olarak hanımfendilik, beyefendilik ve bunun tezahürü olarak incelik, nezahet, vefa gibi hasletleri görmek mümkündü. Bunu yakın zamanlarda aramızdan ayrılan Ahmet Yüksel Özemre merhumun kendisinde ve eserlerinde görebilirdiniz.
Üsküdar Belediyesi büyük bir vefâ örneği gösterdi. Üsküdar’a nefes veren, Üsküdar’da yaşayan ya da kısa süreliğine Üsküdar’da ikâmet eden isimleri tesbit etti. Ve ilmî bir heyetin titiz çalışması ile eser ete kemiğe büründü ve Üsküdar Meşhurları Ansiklopedisi ismiyle yayınlandı. Eser 406 altı sayfa. Peki, meşhurlar sadece kitaptakilerden mi ibaret? Elbette ki değil. Bunlar bilinen meşhurlar ama kimler gelip kimler geçmedi ki bu handa. Yine Üsküdar Belediyesi’nin yayınlamış olduğu, Salim Yorgancıoğlu tarafından kaleme alınan Üsküdar Dergâhları isimli esere baktığımızda bilinen 67 dergâh, tekke ve âsitane ismi yer alıyor. Her dergâhın şeyhi, silsileyi takibeden postişinleri, dervişleri, türbedârları vs. mevcut. Sadece bunlar bile Üsküdar’ın ne kadar kıymetli bir cevhere sahip olduğunu gösterir işaretlerdir.
Gelelim Üsküdar Meşhurları Ansiklopedisi’ne… Önemli bir ilim heyeti daha eserin başında bizi karşılıyor. Abdullah Uçman, Abdülkadir Özcan, Alim Kahraman, Azmi Bilgin, Mehmet İpşirli, Muhittin Serin, Mustafa Uzun, Nuri Özcan, Semavi Eyice ilim heyetinde yer alan isimler. Bunun yanında yine otuza yakın isim de madde yazarları arasında yer alıyor.
Yaşadığımız şehre aidiyet bağları böyle güçlenir
Üsküdar Belediye başkanının bir vurgusu var eserle ilgili. “Yaşadığımız şehre aidiyet bağlarımızı güçlendirmesi” bu cümle çok önemli. Nereli olduğunuz elbette önemli ama kendinizi nereye ait hissediyorsunuz ve kendinizi ait hissettiğiniz yer/mekân/semtle alakalı sizde oluşan hissiyat, düşünce nedir? Esas olan nokta da budur zannımca. Bugün bedenen Üsküdar’da gezip ama ruhen orada olmayan binlerce insan var belki de. Ve başkan haklı olarak Üsküdar’ın kutlu bir şehir, dingin ve mutena bir belde olduğuna da vurgu yapıyor.
Eserin hazırlanış sürecini izah eden Alim Kahraman’ın yazdıklarına kulak verelim: Eserde XV. yüzyıldan günümüze Üsküdar tanımına girecek dört yüz ismin biyografisi yer alıyor. Tabi burada esas olan, yer alan ismin Üsküdar’la herhangi bir biçimde bağıdır. Bu kadar isim bugün hayatta olmayanlar arasından seçilmiş. İsim tesbitinin zor olduğunu söylemiştik. Kahraman da bunu ifade ediyor. 2000 isim arasından böyle bir eleme yapılmış. Demek ki bu çalışmanın 2., 3. vs. ciltlerini de beklemek hakkımız.
Yolu Üsküdar’dan geçenler
Üsküdar’a geçerken rastgele bir semte ve toprak parçasına ayak bastığınızı zannetmeyin. Sizin her gün gelip geçtiğiniz Beylerbeyi, Kuzguncuk, Çengelköy, Küplüce, Salacak gibi yerler pek çok âlim, mütefekkir, şair, mutasavvufun geçiş ve uğrak mekanıydı. Eseri görünce siz de şaşıracaksınız. Mehmet Akif, Ahmet Remzi Akyürek, Ali Üsküdarlı, Münevver Ayaşlı, Samiha Ayverdi, Bursalı Mehmet Tahir, Hacı Faik Bey, İsmail Hakkı Bursevi, Namık Kemal, Nedim, Necmeddin Okyay, Vâlâ Nurettin, Halid Ziya Uşaklıgil, Şerif Muhittin Targan ve daha niceleri Üsküdar’a ses verdiler. Siz de bu sese kulak verin derim.
Kâmil Büyüker, Üsküdar meşhurlarına sadece dikkat çekti
FACEBOOK YORUMLAR