TARİHTE BUGÜN 26 NİSAN / FAZLI KÖKSAL

Dinle

26 Nisan 2020 - 19:27

Günün Portresi

Geleneksel Türk Tiyatrosunun Piri,

Naşit ÖZCAN

1886-26 Nisan 1943

Komik Naşit Efendi ve Komik-i Şehir (Büyük Komedyen) olarak da anılan tuluat ustası, tiyatro oyuncusu ve yöneticisi Naşit Özcan 1886 yılında İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaöğreniminin ardından Baytar (Veteriner) Mektebi’ne girdi. Okuldan sık sık kaçarak tiyatroya gittiği için 14 yaşında er olarak Muzıka-i Humayun (Saray Orkestrası, 1900)’a alındı. Yapılan sınavda on iki çeşit taklit yaparak başarı kazanarak, Saray ortaoyunu takımına girdi. İlk tuluat derslerini de Abdi Efendi’den aldı.

Naşit Özcan’ın Abdürrezzak Efendi’nin Kavuklu Hamdi ve Küçük İsmail’in Ortaoyunu Topluluğu ile Kel Hasan’ın Tuluat Topluluğunda ve Benliyan’ın Operet Topluluğu’na girdi. Ortaoyunu, kukla ve Karagöz çalışmaları yaptı, Saray tarafından Fransa’ya gönderildi. Dönüşünde Saray’da oyunlar sergileyen batılı gruplara katıldı. Güllü Agop’un Saray’da kurmuş olduğu Dram Kumpanyası’nda da çalışan Naşit, Meşrutiyet’in ilanından sonra, halk önünde oynamaya başladı. 1910 yılından sonra serbest olarak çalışmaya başlayarak kendi adına topluluklar kurdu. Bir tarafta ortaoyunu tiplerini başarıyla canlandırırken, bir yandan da Mınakyan Kumpanyası’nın sahneye koyduğu melodramlarda da oynuyordu.

Kendine özgü bir repertuvar yarattı. Osmanlı imparatorluğu içinde yer alan çeşitli halkların lehçelerini büyük bir ustalıkla taklit etme hünerini gösteriyor, buna karakterler arasındaki ayrıntıları da yerleştiriyordu. Dört de sinema filminde oynayan Naşit Bey, asıl ününü yeni tipler yarattığı tuluat tiyatrosunda kazandı. Tuluat oyunlarının İbiş tiplemesine yeni bir kişilik kazandırdı. Aşçıbaşı Tosun Ağa, Leblebici Horhor, Hoşkadem Kalfa, Surpik Dudu yarattığı ve başarıyla oynadığı en önemli tiplerdir.

“Sultan Abdülhamit’i bile güldüren adam” olarak anılan Naşit Özcan, sonradan Emel adını alacak olan Kantocu Amelya Hanım’la evlendi. Bu evlilikten iki ünlü tiyatro oyuncusu Adile Naşit ile Selim Naşit Özcan dünyaya geldi. Naşit’in çıraklarından biri, ünlü komedyen İsmail Dümbüllü’dür. 1938 yılında jübilesi yapılan sanatçı,1940 yılından sonra sahneye çıkmadı. 26 Nisan 1943’te öldü ve Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.

Tarık Buğra İbiş’in Rüyası adlı romanı onun hayatından izler taşıyan bir romandır. Ayrıca hayatı “Komik-i Şehir Naşit Bey” isimli tiyatro oyunuyla sahneye kondu.

Ruhu şad, mekânı cennet olsun.

TARİHTE BUGÜN

26/04/1912

İlk defa, bir Osmanlı pilotu olan Fesa Bey (Evrensev), Osmanlı tayyaresi ile Türk toprakları üzerinde uçtu.

26/04/1926

Atatürk Türkocağı Kurultayında delegelerine hitaben; Biz doğrudan doğruya milliyetperveriz ve Türk milliyetçisiyiz. Cumhuriyetimizin dayanağı Türk topluluğudur diye başlayan ünlü nutkunu söyledi

26/04/1936

Romancı ve hikâyeci Samipaşazade Sezai, İstanbul'da.

26/04/1941

Alman orduları Atina'yı ele geçirdi.

26/04/1943

Tiyatromuzun büyük oyuncularından Naşit Özcan. Tuluat tarzının en yetkin oyuncusu sayılan Özcan tuluatın İbiş'ine kişilik kazandırmasıyla biliniyordu. Özcan sinema ve tiyatromuzun ünlü isimlerinden Adile Naşit ve Selim Naşit'in babasıydı.

26/04/1961

Anayasal bir kurum olarak Yüksek Seçim Kurulu oluştu

26/04/1964

Girne Başparmak Dağları'na saldırıya geçen Rumlar 4 Türk'ü öldürdüler, Rum güçleri Girne Geçidi'ne 8 kilometre yaklaştılar. Aynı gün, Lefkoşa'da yürüyüş yapan 5000 Türk kadın, Birleşmiş Milletler Barış Gücü komutanını yuhalayarak taşladı ve "Türk Ordu'su Kıbrıs'a" diye bağırdı.

26/04/1967

Picasso'nun bir tablosu yaşayan bir sanatçı için o güne kadarki en yüksek fiyattan, 532.000 dolara satıldı.

26/04/1971

Türkiyedeki bütün radyolar Ankara'ya bağlandı.

26/04/1977

Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit'in seçim otobüsü Niksar'da kurşunlandı. Saldırıda 10 kişi yaralandı.

26/04/1985

Bolu yakınlarında uçuruma yuvarlanan bir yolcu otobüsündeki 40 kişiden 20'si öldü.

26/04/1986

DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit Libya'nın Ankara Büyükelçiliğini ziyaret ederek Amerika Birleşik Devletleri'nin Libya'yı 15 Nisan günü bombalaması nedeniyle "geçmiş olsun" dileğini iletti.

26/04/1986

Rusya'da Çernobil nükleer santralinde patlama oldu;

26/04/1988

İstanbul Kartal'da 1500 gecekondu yıkıldı.

26/04/1991

İstanbul Çavuşoğlu Lisesi Dünya Liselerarası Basketbol Şampiyonu oldu.

26/04/1994

Nelson Mandela oyların büyük çoğunluğunu alarak Güney Afrika'nın ilk siyah başkanı oldu.

26/04/1995

Türkiye'nin ilk kadın kaymakamları Elif Arslan ile Özlem Bozkurt görevlerine başladılar.

26/04/2000

Cumhurbaşkanlığı adaylığı için 13 kişi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı'na başvurdu. Ancak daha sonra Fazilet Partili Vecdi Gönül adaylıktan istifa etti. Aday sayısı 12'ye indi.

26/04/2006

Halk Müziği sanatçısı Ali Ekber Çiçek öldü

Kaynak: https://evelzamanizinde.blogspot.com/