Suriye'de Rusya için önemli olan gaz değil

Dünya Bülteni/ Haber Merkezi

Rusya'nın, Eylül ayında Suriye'ye yaptığı doğrudan askeri müdahaleden bu yana gündeme gelen doğalgazın olası rolü ile ilgili çeşitli iddialar ortaya atıldı.

Rusya devleti ve onun gaz ihraç eden tekel şirketi Gazprom, Avrupa pazarında sahip oldukları yüzde 30’luk payı korumak ve olası bir rekabete dair uyanık olmak hususunda hayati bir stratejiye sahip olmalarına rağmen Suriye’nin gaz meselesindeki mevcut veya potansiyel rolünün Rusya’nın Suriye’deki savaşa dahil olmasıyla bir alakası yok.

Suriye’nin Rusya’nın gaz ihracından çok önemli bir yere sahip olduğu teorisi 3 muhtemel senaryo üzerine kuruluyor: Birinci senaryo Katar tarafından kurulacak boru hattının Suudi Arabistan, Ürdün, Suriye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşacağı teorisi. Bir diğeri boru hattının İran’dan yola çıkıp Irak ve Suriye üzerinden gideceğine dair; üçüncü teori ise Suriye’nin Akdeniz sularında, kıyıdan uzakta
keşfedilen ve geliştirilen doğal gaz yatakları üzerinden yükseliyor.

İddia edildiği kadarıyla Beşar Esad müttefiki olan Rusya’nın Avrupa’daki dominant pozisyonunu muhafaza etmesi amacıyla Katar-Türkiye boru hattı projesini reddetti. Daha yavan açıklamalar da mevcut. 2005’te Katar, çoğunlukla sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satışı yapılan Kuzey Yatakları sayesinde 10 yıllık hızlı bir gelişim kaydettikten sonra, gaz ihracı hedefleyen yeni projelerde borç erteleme ilan etti.

İran’ın gaz ihracındaki ihtirasının Suriye’deki krizde bir faktör olduğu düşüncesi ise bilakis daha saçma. İran, Ortadoğu’daki en büyük gaz ihracatçısı olduğu gibi en büyük gaz tüketicisi de. Yılda 10 milyar metreküp “kuru” doğal gazı Türkiye’ye ihraç etmekte fakat benzer bir oranı da Türkmenistan’dan ithal ediyor. Sahip oldukları gazı sıvılaştırıp LNG ihracatına başlama planları 20 yıldır gündemde fakat planlar yakında meyvesini verecek gibi gözükmüyor; Pakistan ve Hindistan’a gaz borusu döşeme planı mevcut olduğu hâlde. İran şimdi uluslararası petrol şirketlerini kendi petrol ve gaz üretimi kapasitelerinde yapacakları dev büyümeye yatırım yapmaya ikna etmenin peşinde, fakat bu şirketlerin bütçe harcamalarındaki kısıtlamaları göz önüne aldığımızda bu amaca ulaşmak zaman alacak.

Rusya’nın doğal gaz hususundaki menfaatleri hilafında olduğu zannedilen bir diğer faktör ise bizzat Suriye’de bulunan gaz rezervleri. Suriye’nin kıyıya yakın gaz rezervleri 30 yılı aşkın süredir geliştiriliyor ve 2010’a kadar iç gaz ihtiyacını karşılayacak kadar gaz üretiliyordu. En nihayetinde Suriye kendi gaz dağıtım tesislerinden faydalanabildi böylece halk ısınmak ve yemek pişirmek için mazot ve bütan gazına daha az bağımlı hale geldi.

Stroytransgaz gibi Rus şirketleri Suriye’deki gaz bölgesi için geliştirici tesisler ve gaz boruları inşa ediyordu ve bu planların bir kısmının finansmanı Suriye’nin 2005’te silinen 12 milyar dolar civarında borcuna mahsuben finanse ediliyordu.

Çin’de, Hindistan’da ve Avrupa’da enerji üretimi için kömür kullanımında aşamalı azalmaya gitme gayreti, yenilenebilir enerji sektöründeki –bilhassa da güneş enerjisindeki- hızlı gelişim ve maliyet düşüşleri sebebiyle doğal gaz kullanımında bir patlamaya yol açmadı. Avrupa’da gaz tüketimi son 2 yıldır keskin bir düşüşteydi ve nihayet 2014’te 2002 ile hemen hemen aynı seviyeye indi.

Davit Butter'ın konu ile ilgili makalesi için  TIKLAYINIZ

http://www.dunyabulteni.net/manset/346792/suriyede-rusya-icin-onemli-olan-gaz-degil