Modern tarihçiliğin klasik temelleri

Arnaldo Momigliano, günümüz tarih anlaşının temellerine ışık tutarken kilise tarihinin yaşama hakkı olup olmadığını soruyor...

Dinle

20 Ekim 2011 - 21:53

20. yüzyılın saygın batılı tarihçilerinden Arnaldo Momigliano, eserinde yer alan fikirlerle ilgili olarak isteğini "tarih yazımında yirminci yüzyılda gerçekleşen devrim ışığında, antik tarih yazımının değerini teyit etmek yönünde geçici bir girişimolarak kabul etmeleri" olarak özetliyor.

Salt siyasi tarih yazımının artık gözden düşmüş ve sıkıcı olduğuna inanıldığına dikkat çeken Momigliano, Yunan Tarih yazıcılarına olan borçlarının yeniden düşünülmesi gerektiğini savunuyor. Yunan Tarih yazımını Roma İmparatorluğunun tarih yazımı haline getiren bazı cesur Romalı tarihçiler olmasa Yunan tarih yazımını batının miras olarak alamayacağını belirten Momigliano, Roma'nın ulusal tarih yazıcıları veözellikle Livius örneği olması, ulusal tarihlerin de olmayacağını savunuyor.

Yunan tarih yazımının, İbrahi tarih yazımı ile rekabet etmek zorunda kaldığını belirten tarihçi, "gerek Yunan, gerekse sürgün sonrası İbrani tarih yazımı, Pers İmparatorluğunun oluşturduğu zeminde vücut bulmuştur ve ikisinin ortak bir kökene sahip olduğu yönünde apaçık işaretler söz konusudur. Sonraki Yunan ve Yahudi tarihçiler rekabet içine girdiler. Yahudi düşencesinin, Hıristiyan muhitin ürünü olan, Geç Antikite dönemi kilise tarihleri gibi eserlere ne öllçüde nüfuz ettiğini tespit etmek, yapılacak araştırmalara bağlıdır" diyerek altı soru sıralıyor:

1- Yunan ve Yahudi tarih yazımınınortak özellikleri nelerdir ve Yunan tarih yazımı sonunda niçin ve ne ölçüde galip gelmiştir? 2- Antikite'nin en çok sözü geçen tarihçisi neden Herodotus değil de Thukydites olmuştur? Antiküryenler tarih yazımında nasıl bir rol oynamışlardır? Yunan Tarih yazımı Roma'ya nasıl aktarılmıştır ve Yunan tarih yazımının Romalılaşması nelere rol açmıştır? Tarih düşüncesinde Tacitus'un yeri nedir? Kilise tarih yazımı, neçzin ve ne şekilde, kendisine özgü bir geleneğesahip olmuştur?

Arnaldo Momigliano'nun Modern tarihçiliğin klasik temelleri adlı kitabı esasında bu altı soru üzerine düzenlediği altı konferanstan oluşuyor...

Tüm bu sorulara yanıt vermeye çalışan yazar, Antik çağın tek bir tarih yazım şekli oluşturmadığını ve birden fazla tarih yazım tipi olduğunun altını çizer yazar, tarih yazımının ne olduğunu anlamak isteyenlerin her şeyden önce bu çoğulluğu kabul etmek durumunda olduğunun altını çizerek zihinleri meşgul eden iki soru daha gündeme getiriyor:

Sorulardan birincisi, sosyolojiyle tarihin ilelebet aynı disiplinler olarak kalmaları mümkün müdür, ikincisi ise, kilise tarihçiliğinin mevcut tarihsel araştırma şartlarında varlığını sürdürme hakkı var mıdır?

Torino, Oxford ve Chicago üniversitelerinde öğretim üyeliği yapmış tarihçi Arnnaldo Momigliano'nun eseriyle ilgili en özlü eleştiriyi Anthony Grafton'un kitabın kapağına yerleştirilmiş cümlesi yapıyor: "Momigliano'nun eserine dönmek, Batı tarih yazımının bütün ihtişamı ve sefaletiyle yeniden bağlantı turmak demek..."

Tarihçilik ve kültürel ilişkiler konularına meraklı olanlar eseri dikkatlerinden kaçırmamalılar.

(Haber 7)