Manisa Darüşşifası ve Gardiyan Hacı Hasan
1539 yılında hizmete başlayan Manisa Darüşşifası Manisa Memleket Hastanesinin kuruluşuna kadar aktif olarak hizmet vermiştir. 1960 sonrası kaderine terkedilmiş ancak 1996 yılında Celal Bayar Üniversitesine tahsis edilmiştir. Celal Bayar Üniversitesi tarafından restorasyonu yapılan yapı 30 Kasım 2013 tarihinde Hafsa Sultan Tıp Tarihi Müzesi olarak hizmete açılmıştır.( Naci YENGİN)
01 Mart 2023 - 09:30 - Güncelleme: 01 Mart 2023 - 09:49
HACI HASAN
Bedriye AKSAKAL
"Manisa’daki hastaneler çok eskiye dayanır. Özellikle Ruh Hastanesi, bu gün dört yüz yaşını geçkin. Manisa’nın ilk hastanesi. Hafsa Sultan tarafından yaptırılan Bimarhane. Verilere göre: “Kuruluşunda baş tabip, göz tabibi, bir cerrah, iki eczacı, iki eczacı yardımcısı, bir katip, mutemet, muhasip, otçu , temizleyici ,kilerci ,bir kapıcı ve hastalar için yirmi yatak bulunuyormuş.”
Manisa Darüşşifası için kaynak: https://kulturenvanteri.com/tr/yer/hafsa-sultan-darussifasi/#16/38.611126/27.426289 (1 Mart 2023, 09.40).
1916 yılında ise hastane kadrosunda çalışanlar şöyleydi:
“Bir hekim(Müslüman) hastalara okuyucu, kökçü (eczacı, pişirici, idare memuru, katip, biri kadın olmak üzere altı güllabici( gardiyan hastabakıcı)”
O yıllarda hastalara okunmuş su ile şifalı otlar kaynatılıp içirilirdi. Bir de mesir macunu yedirilirdi.
Bimarhane de Bostan Çelebi, Mevlana, Şeyh Mehmet... uzun yıllar baş tabip olarak çalışmış.
Darüşşifa son zamanlarda halk arasında “Hacı Hasan “ adıyle anılmaya başlandı.
1916 yılında ise bimarhane hekimliğine belediye doktoru Dr Naci Aslan üstlenmiştir.
Hastanenin ilk diplomalı hekimi asabiye mütehassısı Hasan Naci Aslay’dır.
Cumhuriyetin ilanından sonra , yeni bina yapılarak (bu günkü yeri) hastalar oraya taşınmıştır.
Yeni binanın İlk başhekimleri: Dr Fahri Celal Göktolga, Dr Nuri Pamir, Dr Nuri Sandıkçıoğlu, Dr Necati Kip....
Çocukluğumda, hastaneye halk arasında, “akıl hastanesi yahut sarı bina” diye adlandırılırdı.
Yukarıda dile getirdiğim hastanenin Hacı Hasan diye anılmasının nedeni, Hacı Hasan’ın 1863- 1882 yılları arasında bimarhanede baş gardiyan olarak çalışmasındandır, hastaneye gelen hastalara da çok dayak atarmış. Döveceği hastaya uzun kollu beyaz gömlek giydirerek, avlunun ortasına getirip, elindeki kırbaçla dövermiş. Şiddetli deliler, onu görünce tir tir titrerlermiş. Hacı Hasan’ın şiddet uygulaması Manisa’da ve hatta Türkiye’de ün salmış. Bu nedenle Darüşşifa onun adıyla anılmaya başlanmış.
Eskiden, birisi başka birisine kızsa hemen : “Hacı Hasan’ı” çağırırım dermiş.
Gardiyanlık yaptığı yıllarda yetmiş yaşında olduğunu söyleniyor. Araştırmacılara göre:
“Orta boylu, çakır gözlü, beyaz sakallı, sarıklı, şalvarlı, sert mizaçlı olduğu ve ölünceye kadar darüşşifa da gardiyanlık etmiş olduğudur.”
Manisa Darüşşifasının eki görünümü için kaynak: https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/68041(1 Mart 2023, 09.50).
Not. Yazarın 28 Şubat 2023 tarihli facebook paylaşımından alınmıştır.
Bedriye AKSAKAL
"Manisa’daki hastaneler çok eskiye dayanır. Özellikle Ruh Hastanesi, bu gün dört yüz yaşını geçkin. Manisa’nın ilk hastanesi. Hafsa Sultan tarafından yaptırılan Bimarhane. Verilere göre: “Kuruluşunda baş tabip, göz tabibi, bir cerrah, iki eczacı, iki eczacı yardımcısı, bir katip, mutemet, muhasip, otçu , temizleyici ,kilerci ,bir kapıcı ve hastalar için yirmi yatak bulunuyormuş.”
Manisa Darüşşifası için kaynak: https://kulturenvanteri.com/tr/yer/hafsa-sultan-darussifasi/#16/38.611126/27.426289 (1 Mart 2023, 09.40).
1916 yılında ise hastane kadrosunda çalışanlar şöyleydi:
“Bir hekim(Müslüman) hastalara okuyucu, kökçü (eczacı, pişirici, idare memuru, katip, biri kadın olmak üzere altı güllabici( gardiyan hastabakıcı)”
O yıllarda hastalara okunmuş su ile şifalı otlar kaynatılıp içirilirdi. Bir de mesir macunu yedirilirdi.
Bimarhane de Bostan Çelebi, Mevlana, Şeyh Mehmet... uzun yıllar baş tabip olarak çalışmış.
Darüşşifa son zamanlarda halk arasında “Hacı Hasan “ adıyle anılmaya başlandı.
1916 yılında ise bimarhane hekimliğine belediye doktoru Dr Naci Aslan üstlenmiştir.
Hastanenin ilk diplomalı hekimi asabiye mütehassısı Hasan Naci Aslay’dır.
Cumhuriyetin ilanından sonra , yeni bina yapılarak (bu günkü yeri) hastalar oraya taşınmıştır.
Yeni binanın İlk başhekimleri: Dr Fahri Celal Göktolga, Dr Nuri Pamir, Dr Nuri Sandıkçıoğlu, Dr Necati Kip....
Çocukluğumda, hastaneye halk arasında, “akıl hastanesi yahut sarı bina” diye adlandırılırdı.
Yukarıda dile getirdiğim hastanenin Hacı Hasan diye anılmasının nedeni, Hacı Hasan’ın 1863- 1882 yılları arasında bimarhanede baş gardiyan olarak çalışmasındandır, hastaneye gelen hastalara da çok dayak atarmış. Döveceği hastaya uzun kollu beyaz gömlek giydirerek, avlunun ortasına getirip, elindeki kırbaçla dövermiş. Şiddetli deliler, onu görünce tir tir titrerlermiş. Hacı Hasan’ın şiddet uygulaması Manisa’da ve hatta Türkiye’de ün salmış. Bu nedenle Darüşşifa onun adıyla anılmaya başlanmış.
Eskiden, birisi başka birisine kızsa hemen : “Hacı Hasan’ı” çağırırım dermiş.
Gardiyanlık yaptığı yıllarda yetmiş yaşında olduğunu söyleniyor. Araştırmacılara göre:
“Orta boylu, çakır gözlü, beyaz sakallı, sarıklı, şalvarlı, sert mizaçlı olduğu ve ölünceye kadar darüşşifa da gardiyanlık etmiş olduğudur.”
Manisa Darüşşifasının eki görünümü için kaynak: https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/68041(1 Mart 2023, 09.50).
Not. Yazarın 28 Şubat 2023 tarihli facebook paylaşımından alınmıştır.
FACEBOOK YORUMLAR