KOT Pantolonunun Tarihi - Fevzi Erden

KOT Pantolonunun Tarihi

Yaşadığımız yıldan yaklaşık 150 yıl önce ağır işlerde çalışan işçilerin çok büyük bir problemi vardı. Sorun para değil hemen hemen hergün işin ağırlığından dolayı eskiyip yırtılan pantolonlarıydı. İki günde bir sanki eve aş alıyor gibi pantolon almak zorundaydılar. Çünki giydikleri pantolonlar bez ve kalitesiz kumaştandı.

1829 Yılında doğan Alman asıllı Levi Strauss, 19 yaşında annesi babası ile Amerika’nın Newyork şehrine göç eder. Kardeşleri manifaturacı olan Levi, 1850 yılında bu ülkenin vatandaşlığını alır.  İsmi Almayda  Löb olmasına rağmen, bu isim Amerika'da fazla tutulmadığı için Levi ismi ile değiştirilmiştir.

Levi Straus, maden ve ağır işlerde çalışan işçilerin giysiler ile ilgili bu sıkıntısını görünce, oldukça sağlam kumaş olan çadır bezinden giysiler yapmaya başlar. Bu pantalonlar ilk başlarda çok ağır olsada sağlam olduğu için çok tutulur. 

Günümüzde çok iyi bilinen marka (Levi's) o zaman kurulmuş ve pamuklu giysi üretmeye başlamışlardı. Levi ilk zamanlarda dayanıklı olmasına rağmen fazla rahat olmayan pantolonlar için, günümüzde zincir mağazalarda reyona verilen isim olan denimi kullanmaya başladı.

Denim, kumaş boyası olduğu için, işçilerin üzerindeki kıyafetlerde bulunan çıkmayan lekeleri kapatmak için kullanıldı ve söz konusu olan pantolona ilgi daha çok arttı. Bu boya sayesinde günümüzde ki kot rengine ulaşıldı ve ilk zamanlarda sadece işçi sınıfı giyerken, özellikle ikinci dünya savaşı sonrasında kovboy filmlerindeki oyuncuların bu pantolonları  giymesi  sayesinde herkes tarafından beğenildi ve kullanılmaya başlandı.

Peki Amerika'da blue Jean diye bu kadar popüler olan bu pantolonların  ülkemize gelmesi ve  kot ismi ile anılması nasıl oldu?

1940 lı yıllarda Türkiye’de terzi çırağı olarak çalışan Yugoslav asıllı bir göçmen, Fransa'da terzilik okulu okumaya gider ve burada blue Jean ile tanışır ve çok hoşuna gider. Türkiye'ye döndüğünde bu pantolonları üretmeye başlar.

İlk zamanlarda günde yaklaşık olarak 200 adet bu pantolonun üretimini yapan ve bu pantolonların günümze kadar bu isimle gelmesini  sağlayan kişi Muhteşem Kot'dur. Muhteşem Kot, şirkete soyadından esinlenerek KOT ismini verir.

Ancak ilerleyen yıllarda bu Kot isiminin bir marka olduğunu ülke insanına anlatamaz hale gelirler. Muhteşem Bey'in oğlu Aytaç Kot, bu konu ile ilgili uzun bir süre uğraş vermiştir.

80 'lı yılların başında serbest piyasa ekonomisi ile yabancı şirketlerin ülkemizde üretime başlaması, bir çok alanda olduğu gibi tekstil alanında da yerli üretimi sekteye uğrattı. 1992 yılında Muhteşem Bey'in kot fabrikası Levi's şirketiyle girilen rekabeti kaybederek üretimi durdurdu.

Üretim durdu durmasına ama Kot ismi, günümüzde hala kullanılıyor ve ne ilginçtir ki; yabancı firmalar reklam ve benzeri kampanyalarda  bu ismi kullanarak ürünlerini tanıtıyorlar.

Prof.Dr. Halil İnalcık ise;  15 ve 17. yüzyıllarda Denizli ve Akhisar bölgelerinde pamuklu kumaşın üretildiğini, Hindistan'dan  gelen mavi boya ile boyandığını ve sonrasında İzmir'e getirilerek Fransa'ya ihraç edildiğini, bu ihracat sonrasında Amerikalı sanayicilerin bu işin üretimini yaparak dünya pazarına sunduğunu söylemiştir.

Karar sizin.

Hangi bilgiye inanırsanız inanın veya inanmayın ben işin bu kısmı ile ilgilenmiyorum. Benim ilgilendiğim alan, hangi sektör olursa ülkemizde yapılan üretimin devlet tarafından kar-zarar olarak görülmeyip desteklenmesi.

Eşim, dostum ve çevremde olan veya olmayan tüm insanlar, zaten gereken desteği verip avmler yerine mahalle esnaflarından alışveriş yapıyorlar ve çok mutlular.

Son bir yalan daha; Avm yöneticileri, insanların sürekli mahalle esnaflarıyla iş yapması üzerine avmleri kapatmak zorunda kaldı.

Fevzi Erden