KOSOVA'DA TÜRKÇE DERS KİTAPLARI

TÜRKÇE DERS KİTAPLARI
Yazan: Ercan Kasap

Türkçe ders kitapları…Türkçe eğitimin kanayan yarası…

Kosova’da Türkçe eğitimde en can alıcı sorunların başında Türkçe ders kitapları geliyor. O kadar ki, Türk eğitimciler ve öğrencilerde anksiyete olarak sıfatlandırılan kaygı bozukluğu boyutuna  ulaşan bir sorun haline geldi. Bu, yıllardır böyle…

Kosova’da 1951 yılından günümüze kadar kesintisiz devam eden Türkçe eğitim sürecinde can sıkıcı bir durum varsa o da Türkçe  ders kitapları karmaşasıdır.

Yıllardır hakimiyetini koruyan hem öğretmen hem öğrenciler için bu can sıkıcı durum çoktandır endişe verici boyuta ulaştı.

Kosova’da Türkçe eğitimde 72 yıl belirginliği  dönem dönem daha çok, dönem dönem daha az hissedilen, ancak çıban başı olmaktan kurtulamayan Türkçe ders kitapları bilmecesi devam ediyor…

Zaman zaman nicelik açısından hedefin yakalandığı ancak nitelik açısından eksikliklerin yaşandığı ders kitapları, Türk öğrenci ve eğitimcileri, bilgi alma konusunda hiçbir zaman tatmin edecek seviyeye ulaşamadı. Çocuklarımız, öğretmenlerimiz  basılan ders kitaplarından hiçbir zaman tam manasıyla yararlanamadı.  Hep sıkıntı çektiler… Ders kitapları sorununa çözücü ve kalıcı adımlar atıldıysa da bu adımlar sonuçsuz kaldı maalesef. Çünkü çözümler hep eksik kaldı, hep yetersiz oldu.

Özetle kompleksi bir durum söz konusu derken,  Kosova’da yeni eğitim-öğretim yılının başlamasıyla beraber eğitimde yaşanan sorunlar, ilk sırada Türkçe ders kitapları tekrardan konuşulmaya başlandı.

Kosova’da özgürlüğe kucak açıldığı 1999 yılından günümüze kadar, Türkçe ilköğretimin birinci sınıfından  dokuzunca sınıfına kadar matematikten resim dersine kadar aşağı yukarı 90 ders kitabı yayınlandı.

Türkçe ders kitapları 2006 yılına kadar “bütçe yetersizliği” gerekçesiyle Kosova Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanmadı. Daha sonraki süreçte  yayınlanan kitapların kalitesi ve öğrencilerin eğitim sürecinde bilgi gereksinimlerini karşılayacak nitelikte olmadı.

Türkçe lise eğitimine  gelince durum daha da vahim. 1999 yılından bu yana tek bir ders kitabı bile basılmadı. Türk lise öğrencileri 23 yıldır ders kitaplarından mahrum bırakıldı. O kadar ki lise öğrencileri çoktandır geçmişte kalan ders yöntemlerinden diktiye mahkum edildi.

Bu durumun çok sebepleri var. Özetle, kitabın hazırlanışı, kitapların tercümesi, müfredata uygunluk gibi bir dizi olumsuzluk, ders kitapları sorununu  kısır döngüye dönüştürdü.

İlköğretime yönelik ders kitaplarının hazırlanmasında müeliflerin yetersiz kaldığı yani vasıfsız olduğu görüldü, kitapları Arnavutça’dan Türkçe’ye tercüme edenlerin  bazılarının gerekli donanımı olmadığı, bazı kitaplardaki, tarih kitabı örneğinde Türk öğrencilerini incitici  içerekler içerdiği gibi bir dizi olumsuzluklar, Türk öğrenci ve öğretmenleri zor durumda bıraktı. Öğretmenler kendi çabalarıyla Türkiye’den gönderilen yardımcı kitaplardan da faydalanarak, özverileri ve üstün gayretleri sayesinde öğrencileri en uygun, en kaliteli ,en iyi şekilde farklı dersler konusunda bilgi sahibi olmalarını sağlamaya çalıştı.

Bu da yetmedi, geçenlerde onay alan yeni müfredat uyarınca ders kitaplarının sil baştan hazırlanması ve yayınlanması süreci başlayacak. Anlaşılan, ders kitapları sorunu yeniden daha da fırtınalı şekilde öğrenci ve öğretmenlerimizi zorlayacak.

Asıl soruya gelelim. Bu durum nereye kadar böyle sürecek? Anayasa ile Kosova’da güvence altına alınan Türkçe eğitime, ders kitapları konusunda bu aymazlık ne kadar daha devam edecek?

Eğitim Bakanlığı durumun farkında mı? Türk halkını temsil eden siyasi garnitürün ders kitapları konusunda yaptığı girişimleri, müdahaleleri, çözüm önerileri neden etkili olmadı? Yoksa siyasi temsilcilerimizin şikayetleri kaale mi alınmadı ?

Kitapsız, ya da çocuklara yanlış, eksik bilgiler içeren kitaplarla bir eğitimin doğru yapılacağının düşünülemeyeceği gibi, öğrencilerimizin yetişmesinin de sağlıklı ve kaliteli olmayacağı kanaatinden hareketle, Türkçe ders kitapları sorununa derhal kalıcı ve doğru çözümlerin üretilmesi ve hayata geçirilmesi elzemdir. Hem türk toplumu, bu bağlamda Türk sivil toplum kuruluşları (STK) olarak, hem de kurumlarda halkımızı temsil eden KDTP yönetimi olarak, acilen harekete geçilmelidir.

Kosova devleti, ders kitapları konusunda anayasal yükümlülüğünü yerine getiremiyorsa, ders kitapları basılmayarak eğitim görme hakkı açık açık ihlal ediliyorsa, Kosova Ombudsmanı, Avrupa Birliği (AB) Kosova Ofisi, AGİT Kosova Misyonu, yabancı diplomatlara şikayet edilmeli. Bununla birliklte ders kitaplarıyla ilgili süreçte Türk aydınlarının ilgi ve çabası teşvik edilmelidir.

Aksi takdirde Türkçe eğitimdeki tablo gitgide grileşecek! Dolayısıyla Kosova’da Türk halkının varlığını  sürdürebilmesi için Türkçe eğitim  can damarı olduğuna göre, bu  damarın  tıkanması sonumuz olabilir!

No:Yazı ilk olarak 07.09.2023 tarihinde https://www.kosovaport.com/turkce-ders-kitaplari/ sitesinde yayınlanmıştır.