Dünyayı insanlar hasta etti

Kanada'nın Vancouver kentinden 10 balıkçının nükleer denemelere karşı sandallarına atlayıp ilk barışçıl eylemlerini gerçekleştirdikleri tarihin üzerinden tam 40 yıl geçti. Bugün artık 40 ülkede varlık gösteren, 100 ülkede de kampanyalar yürüten Greenpeace, şiddetten uzak kalma ilkesiyle dünyayı korumaya devam ediyor. Geçen hafta Vancouver'da düzenlenen 40. yıl kutlamalarında, 15 Eylül'ün 'Greenpeace Günü' olmasına karar verildi. İlk Greenpeace gemisi Türkiye'ye 1992'de geldi. 1996'da da Greenpeace Akdeniz ofisi kuruldu ve Türkiye bu gruba dahil oldu. Greenpeace Akdeniz Genel Direktörü Dr. Uygar Özesmi, dünyanın geleceği için yeni destekçiler beklediklerini söylüyor.
- Greenpeace, dünyada ve Türkiye'de ne kadar etkili?
- 40 yıllık Greenpeace, tarihinde birçok çevre suçuna karşı başarılar elde etti ve etmeye de devam ediyor. Son başarılardan bazılarına dünyadan örnek vermek gerekirse: Greenpeace, Nestle'nin Kitkat üretimi için kullandığı palmiye yağının Endonezya'daki yağmur ormanlarının katledilmesi sonucu elde edildiğini ortaya çıkardı. Başarılı bir sosyal medya çalışması ve şirkete gönderilen yüzbinlerce mektup sonrası bir ayın sonunda şirket, yağmur ormanlarının katledilmesiyle elde edilen ürünleri kullanmayacağını açıkladı. Daha yakın zamana bakacak olursak, Puma, Adidas, Nike ve H&M ayakkabı ve giysilerinde zararlı toksik maddeler kullanıyordu. Yapılan eylemler sonucunda bu markalar, zehirli kimyasal maddeleri üretimlerinden ve tüm tedarik zincirlerinden 2020'ye kadar arındıracağını açıkladı. Türkiye'de ise en son başarı, 'Seninki kaç santim?' kampanyası sonucu Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker'in orfoz, lagos ve lüferin yasal avlanma boylarında değişiklik yapmasıydı. Elbetteki Greenpeace, bu kampanyaları tek başına kazanmadı, arkasındaki milyonlarca destekçisi, takipçisi sayesinde kamuoyu baskısıyla başarı elde etti. Greenpeace tüm dünyada, gezegenimizi yeşil ve barış dolu bir hale getirmek için eylemlerine devam ediyor.
- Kaç ülkede varlık gösteriyor?
- Tüm dünyada 40 ülkede ofisi bulunuyor ve 100 ülkede kampanyalar yürütüyor. Dünyada Greenpeace'in 12 milyon takipçisi var. Bu 12 milyonun, 1 milyonu Türkiye'de. Greenpeace'in tüm dünyada 2,8 milyon finansal destekçisi var. Türkiye'deki aktif finansal destekçi sayısı ise 44 bin.
- Bu rakam az değil mi?
- Türkiye'deki sivil toplum kuruluşlarının sayısını ve sivil toplum kuruluşlarına destek verenlerin sayısını göz önüne aldığınızda bu çok iyi bir rakam. Ancak şüphesiz yeterli değil ve umuyoruz halkın desteği zaman içinde daha da artacak.
- Greenpeace'i çevre suçlarıyla mücadelede diğer sivil toplum kuruluşlarından ayıran özellikler ne?
- İki önemli değer var. Birincisi finansal bağımsızlık. Greenpeace sadece bireylerden destek alıyor. Hiçbir şirket, hükümet, parti, kamu kurumu veya uluslararası kuruluşdan maddi destek kabul etmiyor. İkinci ilkesi ise şiddetsizlik. Greenpeace eylemsellik gösteren, ancak bunu da barışçıl protestolar yoluyla gerçekleştiren bir kuruluş. Bu ikisi Greenpeace'in temel ilkeleri arasında ve 40 yıldır değişmedi. Tüm bunların yanı sıra bilimsel raporlar sunması ve sadece bilimsel raporları temel alarak çevre suçlarına karşı çıkması yine onu farklılaştıran bir özellik.
- Hükümet liderleri çevre kirliliği konusunda yeterince duyarlı mı?
- Duyarlı olsalardı ne sularımızda ne de yediğimiz gıdalarda zehirli maddeler olurdu; iklim değişikliği gerçeğiyle de karşı karşıya kalmazdık. Ne denizlerdeki balıklar yok olma noktasına gelir, ne ormanlar aynı hızla yok olmaya devam eder, ne de topraklarımız zehirlenip verimini kaybederdi. Şu an dünyada yaşadığımız ekolojik ve ekonomik krizin nedeni politikacılar ve onlarla iç içe olan büyük şirketler. Onların liderlik gösterip gelecek nesiller için harekete geçmemelerinden kaynaklanıyor. Greenpeace ise bu konuda kararlı politikacıların ve şirketlerin çevre suçlarını ortaya çıkarmak ve topluma çözümler sunmak için var. En büyük umudu da bir gün dünyanın Greenpeace'e ihtiyacının kalmaması.
- Çevreci eylemlere 40 yıl önce mi daha fazla ihtiyaç vardı, yoksa bugün mü?
- 40 yıl önce, Kanada'nın Vancouver kentinden kendini dünyayı değiştirmeye adayan 10 cesur insan Greenpeace adlı tekneyle yola çıkıyor. Amaçları havadaki nükleer denemeleri durdurmak. Bu 10 kişi, küçük bir balıkçı teknesiyle koca ABD donanmasını karşılarına alıp, dünya barışı için kararlılık gösteriyor. Çünkü o yıllarda dünya, büyük bir nükleer savaş ve felaketin tehdidi altında. Greenpeace'in eylemleriyle nükleer denemelerin havada yapılması yasaklandı. Bugünse dünya, nükleer savaş kadar büyük bir tehlike altında, adı da İklim Değişikliği ya da Küresel Isınma. Greenpeace bunun önlenmesi için fosil yakıtlar diye adlandırdığımız havayı kirleten petrol ve kömürden kurtulup bunun yerine rüzgar, güneş ve jeotermal kullanılması, enerji verimliliğinin artırılması için kampanyalar yürütüyor. 40 yıl önce insanlar gezegenin kendini yenileme kapasitesinin içinde yaşıyordu. Gezegen, insanın verdiği zararı telafi edebiliyordu. 1980'lerden bugüne her geçen gün, telafi edemez hale geldi. Bunun nedeni de gelişmiş ülkelerin gittikçe artan karbon salımı ve sera etkisine neden olan diğer gazların salımının artması. Bu yüzden gezegenimiz hasta ve adım adım ölüme yaklaşıyor. Müsebbibi ise bu konuda önlem almayan hükümetler, üretim ve tedarik sürecinde doğaya zarar veren şirketler.
- Kimler sizi desteklemeli?
- Dünyada olup bitenleri fark eden, kendinin ve çocuğunun geleceğini düşünen herhangi bir insanın çevreye duyarlı olmamasına imkan yok. Bunun farkına varan herkesi bize destek olmaya, yan yana bu çevre suçlarına karşı mücadele etmeye davet ediyoruz. Greenpeace ile ilgili daha fazla bilgi edinmek isteyenleri, www.greenpeace.org.tr adresini ve Facebook'taki Greenpeace sayfasını ziyaret etmeye veya etkinliklerimizi takip etmeye çağırıyorum.

 sabah cumartesi