Batı Trakya'dan Manevi Esintiler - Yazar: Necat Ahmet

Seyyid Ali Sultan Dergahı ve Koruma Vakfı

Yüce Türk Milletinin 1071 Malazgirt savaşı ile başlayan Anadolu’ya yayılması ve ardından Horasan’dan gelen Alperenlerin Anadolu yurduna, Balkanlara ve bütün Türk dünyasına Türk diliyle dinini, kültürünü, örf ve adetlerini yaymış olmaları bir dönüm noktasını oluşturmuştur.

Atalarımız binlerce kilometre uzaklardan gelerek bu coğrafyaya yerleşmişler ve bu önemli kültürü bizlere emanet etmişlerdi. Bir toplumun millet olabilmesinin temelinde kültür birikimi ve birliği yatmaktadır. Toplumların bu birlikteliği sağlayabilmeleri için, yabancı kültürlerin etkisinden korunmaları gerekir. Bunlar yapılmadığı takdirde kültür birliğinden ve milli duygu temeline dayalı topluluklardan bahsetmek hayal olur.

Kendi değerlerini bilmeyen, kendi sanatçılarını hor ve küçük gören, onlara sahip çıkmayan, yabancı sanatçılara körü körüne hayran olan kişilerin oluşturdukları toplulukların er geç yabancı kültürlere boyun eğmeleri kadar olağan bir şey olamaz.

Türk kültürü, Türk müziği bilindiği gibi duygu yönünden çok daha zengin bir hamura sahiptir. Türk kültürü bu duygularla, destanlarla, şiir ve öykülerle bugüne gelebilmiştir. Duygu ruhun gıdasıdır. Bir çocuğun yetişmesinde duygu, kültür, dil, müzik, şiir çok önemlidir. Türk kültürüne ait eserlerle beslenen çocuğun artık milli duygularından da şüpheye yer kalmaz.

Bu bağlamda derneklerin ve vakıfların bu kültürle ilerlemesi, gelecek nesillere düzgün bir şekilde ulaştırılması sadece bu şekilde mümkün olacaktır. Ruşenler mevkiinde bulunan Seyyid Ali Sultan Dergâhı da, yıllardır bu hassasiyetle bugünlere kadar gelebilmiştir.

Seyyid Ali Sultan Koruma vakfı da, Balkanlar’da zamanla tarihe yüz tutmuş olan bu eserleri korumak ve devamında da bunları farklı faaliyetlerle insanlara tanıtmaya uğraşmaktadır.

Seyyid Ali Sultan Koruma Vakfı, asırlar boyu atlattığı birçok badirelere ve zorluklara rağmen, aksamalı da olsa günümüze kadar gelmiştir. 2002 yılında yeniden kurulan Seyyid Ali Sultan Dergâhı koruma vakfı, 12 kişiden oluşan yönetim ve denetim heyetiyle dergaha gönül verenlere ahlak, din ve kültür hizmeti veren kardeşlerimizle beraber diğer koruyucu üyeler de dâhil kırk kişiden oluşan şura heyeti ile hizmet vermeye devam etmektedir.

Bektaşilik ruhunu ve İslam şuurunu farklı faaliyetler eşliğinde tüm Balkanlardan gelen misafirleriyle icra eden Koruma vakfı, ayrıca 700 yıllık kültürel mirası da gelecek kuşaklara taşıma arzusunu taşımaktadır.

Hoca Ahmet Yesevi’nin okulunda yetişmiş, onun benimsediği ilkelerle yola çıkıp dinlenmeden çalışarak Allah yolunda tüm insanlığa hizmet vermek için ömrünü veren Hacı Bektaş-i Veli, Mevlana, Yunus Emre, Anadolu ve Balkan topraklarını sevgiden yana bir inanç ve kültür yurduna çevirmişlerdir.

Kurdukları dergahlarda sevgi alıp sevgi satan, kendilerine bağışlanan toprakları ekip biçen, fakiri fukarayı doyuran, hak Muhammed Ali aşkını gönüllere nakşeden, Horasan erenleri, Anadolu erenleri, sayıları binlerce olan tasavvuf alimlerinin, ozanların, aşıkların, dervişlerin sayesinde İslamiyet gerçek kimliğini bulmuş ve yayılmıştır. İnsanları dinlerinden ve köklerinden ötürü ayırmayan erenlerin açtığı bu aydınlık yolun ışıkları, bugün de insanlığı aydınlatmaya devam etmektedir.

Bu büyük velilerden, alperenlerden biriside Balkanları İslamiyet’e ve Türklüğe açma konusunda büyük ve önemli gayretler sarf eden ‘’Kızıl Sultan’’ yani Seyyid Ali Sultan’dır.

Osmanlı’nın ilk kuruluş döneminde yaşamış ve İslamiyet’in yüce değerlerini, anlayışını Balkan topraklarına ulaştıran inanç önderlerinden birisi olan Seyyid Ali Sultan’ın kurduğu dergâh, bölgenin en önemli inanç kültür ve eğitim merkezlerinden birisi olmuştur. Dergâh bütün kıyımlara rağmen zamanımıza kadar ulaşabilmiş ve ayakta kalabilmiştir.

Bölge halkı, Osmanlı’dan miras kalan bu değerlere sahip çıkmış ve yaşatmıştır. Balkanlar’ın en önemli inanç merkezi olan Seyyid Ali Sultan Dergâhı, günümüzde de milli ve manevi değerlerine sahip çıkan insanlar tarafından yaşatılmaktadır.

Seyyid Ali Sultan mezrası içinde kurulan birçok cami, okul ve tekkeler mevcuttur. Bir de Dergâhın içinde bulunan ve Kara Taş diye bilinen taşın, rivayete göre Emevi hükümdarı Kâbe’yi yıktırırken Hacer-ül Esvet taşı parçalanır. Ehlibeyt taraftarları bu kutsal taşın bir parçasını saklayarak, yedi nesil sonra yedinci imam Aliyyül Rıza aracılığı ile Horasan iline ulaştırırlar. Oradan Hacı Bektaş bu taşı Anadolu’ya getirir ve onu yoğurarak dört büyük dergâha niyaz gâh olarak gönderir.

Araştırmacı yazar Şevki Koca bir yazısında, Seyyid Ali Sultan Dergâh’ının, Hacı Bektaşi Veli Dergâhından sonra başta gelen dört büyük dergâhtan biri olduğunu belirtmektedir. Rumeli Dimetoka’daki Kızıl Deli Sultan Dergâh’ı, Antalya Elmalı’da Abdal Musa Dergâh’ı, Irak’ta Gurgur Baba Sultan Zaviyesi, Mısır’da Kaygusuz Abdal Dergah’ı ki bu dört ünlü dergahta nice aydınlar, nice arifler, nice tasavvuf âlimleri yetişmiştir. Bu kâmil insanlar el icazet verilip gerektiği yerlere gönderilmiş, yüce Türk milletini aydınlatmışlardır. İşte bu kara taşlardan bir tanesi de Seyyid Ali sultan Dergah’ı içindedir.

Ayrıca, Dergah’ın bahçesinde bulunan ve Paşa Konakları diye bilinen mekan ve Dergah’ın altında bulunan iki köprü Hebilköylü hayır sever Hasan Paşa tarafından 1750‘li yıllarda yaptırılmıştır. Günümüzde bu binada Dergah’ın gözlemcisi oturmaktadır.

Dergah’ta post niş olarak görev dağılımları 1385 yılından 1930 yılına kadar devam etmiş, bu yıldan sonra Anavatan ile irtibat kesilmiştir. Bu kritik dönemlerinde Hebilköy’den bazı etkili kişiler Dergah’a gidip orasını korumuşlar ve hizmet etmişlerdir. 1955’den sonra Anavatan Türkiye ile kurulan irtibat günümüzde de halen devam etmektedir.

Kırkpınar yağlı güreşlerinin başlangıcı ve kuralları da Seyyid Ali Sultan tarafından hazırlanmıştır. Bu güreşlerin aslında ilk yapıldığı yer şu an Yunanistan sınırları içinde bulunan Edirne’yi Ortaköy’e bağlayan yolun 35 km’si üzerinde, Samona denilen bölgedir. Daha sonra sınırlar çizildiğinde bu tarihi yağlı güreşler Edirne Kırkpınar’a taşınmıştır.

https://orhaajans.com/yazar/ahmet/