Susuz Yaz’ gibi eserleriyle Türk edebiyatına damga vuran Necati Cumalı’nın İzmir Urla’daki anı evini ziyaret edenler kitaplarına yapılan özensizlik karşında hayrete düşüyor. Evi ziyaret eden Hermes Sahaf’ın sahibi Ümit Nar, KARAR’a yaptığı değerlendirmede “Cumalı’nın kitap kapaklarının siyah beyaz fotokopilerle çerçevelenmesi, o kitapların camekanların içine koyuluş şekli işin gelişigüzel yapıldığını gösteriyor.
SALİHA SULTAN
Susuz Yaz’, ‘Viran Dağlar’ gibi eserleriyle Türk edebiyatına damga vuran Necati Cumalı’nın İzmir Urla’daki anı evini ziyaret edenler kitaplarına yapılan özensizlik karşında hayrete düşüyor. İzmir’in ilk yazar evi olan, yazarın 2001’de vefatının ardından restore edilerek 2004’de ‘Necati Cumalı Anı ve Kültür Evi’ olarak ziyarete açılan evde yazarın özellikle Türk edebiyatına damga vuran kitaplarına gösterilen özensizlik dikkat çekiyor.
Urla Belediyesi’nin himayesinde olan evi ziyaret eden Hermes Sahaf’ın sahibi Ümit Nar, ziyareti sırasında gördükleri karşısında yaşadığı şaşkınlığı “Cumalı’nın kitaplarına yapılan muamele” ifadesiyle sosyal medya hesabından çektiği fotoğraflar eşliğinde paylaştı. Nar’ın paylaştığı fotoğraflarda, yazarın kitap kapaklarının sıradan fotokopilerle sergilendiği, kitaplarının ise herhangi bir kronoloji gözetilmeden gelişigüzel sergilendiği görüldü.
‘BİLGİYE DAYALI KISMI SORUNLU’
Paylaşımının ardından telefonla ulaştığım Ümit Nar, öncelikle yazarın doğup büyüdüğü evin açık olduğu günlerin bile belirsiz olduğunu kaydederek, “Cumartesi günü de ziyaret için gitmiştim kapalıydı. Perşembe günü şansımı yeniden denedim. Zile bastım, ancak on dakika sonra törenle açılabildi. Kapıyı açan kişiden esas görevlinin raporlu olduğu için evin zaman zaman kapalı olduğunu, kendisinin geçici olarak burası ile ilgilendiğini öğrendim” bilgilerini aktardı.
Evin durumu hakkında izlenimlerini sorduğum Nar, şunları aktardı:
“Taş güzel bir ev, restorasyonu iyi durumda. İçindeki evrak, İstanbul’dan getirilmiş çalışma masası, havan koleksiyonu, satranç takımları gibi eşyaları var. Az ama idare eder. Diğer taraftan ise işin bilgiye dayalı, teknik kısmında ciddi problem var. Cumalı’nın kitap kapaklarının siyah beyaz fotokopilerle çerçevelenmesi, o kitapların camekanların içine koyuluş şekli işin gelişigüzel yapıldığını gösteriyor. Çünkü bu bir kreasyon işidir, işi bilen, yazarın kronolojisini bilen birinin yapması gerekirdi.”
Ümit Nar
‘WIKIPEDIA’YA BİLE GİRSELER DOĞRU KRONOLOJİYE ULAŞIRLARDI’
Uzun yıllar İstanbul’da bulunduktan sonra son beş yıldır İzmir Konak’ta sahaflık yaşamını sürdüren Nar, bir sahaf olarak gördüğü manzarayı şöyle değerlendirdi:
“O kitapları düzgün dizebilmek için Wikipedia’ya bile girseniz kronolojik olarak yazılı halini bulabilirsiniz, o kronolojiye göre dizilmesi ve her yeni baskının yanına konulması çok kolay aslında. Ortaya çıkan manzara işi yaparken ehil kişilerle iş yapmamakla ilgili. Cumalı’nın kitaplarını sahaflardan toplamak, yerine koymak da zor iş değil.”
Nar, gördüklerinin sadece Cumalı’nın eserlerine değil, kitap kapaklarına da özensizlik olduğunu vurgulayarak, “Kitap dediğiniz şey bir sanat ürünü olarak bir bütündür, mizampajı ve kapağı ile bir bütündür. O dönemin kapaklarını yapan Sait Maden, Agop Arak gibi bir sürü isim var, bu kapakların böyle özensiz olması onların da hatırasına saygısızlık” görüşünü aktardı.
Nar, paylaşımından sonra bir yetkilinin kendisine ulaşıp ulaşmadığı soruma ise hayır cevabını verdi. Necati Cumalı’nın evindeki özensizliğin gün yüzüne çıkmasının ardından Urla Belediyesi’nin konuya ilişkin yapacağı düzenleme merak konusu.
‘GÖREV SAİKİ İLE OLACAK İŞ DEĞİL’
Konuşmamızda, dünyada birçok ülkenin meşhur yazarlarını bir cazibe merkezi haline getirmeyi başardığını dile getiren Nar, şu örneği de verdi:
“Floransa’daki Dante Müzesi’ne gittiğimde önünde kuyruk vardı. Giriş 11 euro gibi bir rakamdı. İzmir Urla’nın ise Yorgo Seferis, Tanju Okan, Necati Cumalı gibi üç büyük değeri var. Belediye bir hareket yaratmak için, Sanat Sokağı diye bir şey yaptıysa, bu değerlere de gereken özeni göstermeli.
Eserleri pek çok dile çevrilmiş bir isim olan Cumalı’nın evini cazip hale getirmediğiniz sürece insanlar da ziyaret etmez. Belediye burayı yaparken işi biraz daha ciddiye alıp, hakkını vermeliydi. Ve içeride hakikaten Cumalı’yı bilen, seven, kendi evi gibi koruyacak bir görevli olmalı. Bu işler çünkü görev saiki ile değil severek yapılmalı yoksa ortaya böyle örnekler çıkıyor.”
DOĞUP BÜYÜDÜĞÜ EV
İzmir’de Urla Belediyesi’nin katkılarıyla restore edilen iki katlı Necati Cumalı Kültür ve Anı Evi 2004 yılında ziyarete açıldı. Ailesinin 1925 yılında mübadil olarak Yunanistan’dan gelip Urla’ya yerleştiği bilinen yazarın, bu taş binada doğup büyüdüğü biliniyor. 1949 yılında İzmir’de avukatlık stajını tamamladıktan sonra, yedi yıl boyunca İzmir ve Urla’da serbest avukat olarak çalıştığı bilinen yazarın, Urla’daki bu evde bir süre eşi Berin Hanım’la da yaşadığı biliniyor.
FACEBOOK YORUMLAR