Turan'ın Kalbi Horasan

Tarih ve kültürümüze kazandırdığı araştırmalarıyla tanınan Prof. Dr. Ramazan Demir, yeni kitabıyla okurlarını Türk Dünyasının önemli bir bölgesinde seyahate çıkarıyor. İran'a yaptığı kültür ve inceleme gezisini, "Turan'ın Kalbi Horasan" adıyla kitaplaştıran Prof. Dr. Demir çalışmasıyla ilgili şu bilgiyi veriyor:

Turan coğrafyasının büyük kısmını kapsayan, sınır komşumuz İran hakkında bildiklerimizin hem çok sınırlı, hem de çok yüzeysel olduğunu, bu kültür inceleme seyahatimin ürünü bu kitapta okuyacaksınız. Öteden beri; 'rejim ihraç eden korku merkezi' gibi gösterilip, zihinlerde 'öcü' olarak tanıtılan İran, oluşturulan algıdan çok farklı bir kültüre sahiptir.

İran'da edebiyatın ve sanatın her türünün ileri olduğunu gösteren büyük bir kültür birikimi, mirası var... Sanatçılarına, şairlerine, ediplerine sahip çıkmış; parklarında, caddelerinde şairlerin, sanatçıların heykelleri var; adlarına müzeler kurulmuş...

Mollalar; gül, kitap, Anka kuşu, elif motifini, sembollerini parklarda estetik ve ince duygunun ifadesi olarak işlemişler. Dünyaları dar değil...

Medeniyet adına ufukları geniş; bilime olan ilgilerini geldikleri teknolojik düzey gösteriyor... Nükleer santraller kuracak konumda bir alt yapıya, bilgi birikimine sahip İran... Dünyanın jandarmasına kafa tutup, 30 seneden beri uygulanan "ambargo"ya rağmen emperyalizme 'eyvallah' etmemiş bir millî bilinçle ayakta...

Turan coğrafyasının anayurdu Horasan, İran'ın sınırları içinde...

Bu coğrafyanın hiç bir yerinde Türkçe eğitim yapan okul yok; eğitim programlarında Türkçe dersi de yok... Buna rağmen, toplumun yaklaşık yüzde 26-30 oranında Türk ırkından oluşuyor olması ve Türkçe konuşuyor olması son derece önemlidir. Eğitim dili Farsça olan ülkede, Türkçe ders ve eğitim yasak olmasına karşın insanlar, anadillerini unutmadan koruyabilmişler ve konuşuyorlar... Tebriz, Tahran, Horasan (Meşhed), Şiraz ve İsfahan kentleri, Osmanlı İstanbul'undan hiç de farklı değiller... Belki de, kendi zaman dilimi içinde, daha çok Türk kültürünün coğrafyaya sinmiş olduğu bile söylenebilir; bu durum, çok net olarak dikkat çekiyor.

Anadolu Türkü'nün ana kaynağı (membaı) Horasan'dır. Tarihin her katmanında bu gerçeği görmek mümkündür. Horasan ise İran'ın kalbi...

İnsanlara, yaşam biçimlerine bakıldığında sanki bir Anadolu kentinde olduğunuzu hatırlatıyor. Bu coğrafyada bu duyguyu alıyorsunuz. Farisi bir atmosferi yaşamak, Şia inancının topluma yansımalarını anlamak ve görselliklerle tanımak isteyenlere bu çalışmamın rehber olacağına inanıyorum.

Palme Yayıncılık Tel: (0312) 433 37 57

Kaynak Yeniçağ: Anadolu Türkünün kaynağına yolculuk