TARİHTE BUGÜN 22 NİSAN / FAZLI KÖKSAL

Dinle

22 Nisan 2020 - 23:57 - Güncelleme: 23 Nisan 2020 - 01:20

Günün Olayı

Osmanlı Borçlarının Yapılandırılması

22 Nisan 1933

Osmanlı devletinin mali kaynakları giderlerini karşılamaz duruma gelince 24 Ağustos 1854 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu İngiltere ve Fransa’dan borç aldı. Böylece dış borçlanma dönemi başladı. Alınan borç savaş giderlerini karşılamadığı için 27 Haziran 1855’te ikinci bir anlaşma imzalandı. Mısır vergisi, Suriye ve İzmir gümrükleri gelirleri bu iki borca teminat olarak gösterildi.. Bu borçlanmaları başka borçlanmalar takip etti. Borçlar ödenemeyecek duruma gelince borç veren batılı ülkeler 1872 yılında bu borçları tahsil etmek için tam adı Düyun-u Umumiye-i Osmaniye Varidat-ı Muhassasa İdaresi’ni (Osmanlı Genel Borçlarına Tahsis Edilmiş Gelirler İdaresi) kurdular. Böylece 2. Abdülhamit döneminde Osmanlı İmparatorluğu mali yönetimini yabancılara teslim edildi. Devletin toplayacağı vergileri bile Duyunu Umumiye mültezimlere ihale ederek onların eliyle topladı.

23 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması, borçların bir kısmını bu antlaşma ile Türkiye’den ayrılan veya toprak elde eden ülkelere devretti. Paylaştırma konusunda çıkan anlaşmazlıklar yüzünden Türkiye ile alacaklılar arasında ancak 13 Haziran 1928’de anlaşma imzalanabildi. Böylece Türkiye Osmanlı Devleti’nin 1854-1914 arasında yaptığı kırk iki dış borç anlaşmasından doğan 161.303.833 liralık borcun 107.528.461 liralık kısmını ödemeyi taahhüt etmiş oldu.

1928 anlaşmasında faiz ve anapara ödemelerinin tahvil üzerinde yazılı para birimiyle yapılması zorunlu hale getirildi. Ancak 1929’da ortaya çıkan dünya ekonomik krizi Türkiye’yi de etkileyince hükümetle alacaklılar arasında yeni bir ödeme planının tespiti için 1931 yılında Paris’te müzakerelere başlandı. 22 Nisan 1933’te imzalanan yeni bir anlaşma ile ödemelerin Fransız frangı üzerinden yapılması kabul edildi. 1933 anlaşması, yirmi dört çeşit Osmanlı borcundan Türkiye’nin hissesine düşen kısmını tek borç haline getirmiş oldu. 1854’te başlayan dış borçlanma tam 100 yıllık bir maceradan sonra 1954 yılında tamamlandı…

Yeni Türk Devleti 1928-1954 arasındaki 26 yıl içerisinde Osmanlı’dan devraldığı borçları ödemiş oldu…

TARİHTE BUGÜN

22/04/1453

Türk gemilerinin Haliç’e indirilme işinin tamamlanması

22/04/1724

Alman filozof Immanuel Kant doğdu

22/04/1870

Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir İlyiç Lenin doğdu

22/04/1918

Taranskafkasya Demokratik Federal Cumhuriyeti İlan edildi

22/04/1924

Anadolu demiryollarının devletleştirilmesine ilişkin yasa benimsendi.

22/04/1925

Ticaret ve Sanayi Odaları Kanunu ve Kadastro Kanunu kabul edildi.

22/04/1933

Türkiye ile Osmanlı Düyunu Umumiye Hamilleri arasında imzalanan antlaşmayla Osmanlı borçlarının ödeme planı netleşti.

22/04/1940

Siirt'in güneyindeki Beşiri yakınlarındaki Raman Dağı'nda 1042 metre derinlikte petrol bulundu.

22/04/1947

Türkiye'ye yabancı sermaye girişine izin veren yasa kabul edildi.

22/04/1962

Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu Kanunu kabul edildi

22/04/1973

Hakkari İl Radyosu faaliyete geçti.

22/04/1979

İbrahim Denizciler, Türk-İş Genel Başkanlığına, Sadık Şide de yeniden genel sekreterliğe seçildi.

22/04/1981

Milli Güvenlik Konseyi Başkanı ve Devlet Başkanı Kenan Evren, İngiliz Financial Times gazetesine bir demeç verdi. Türkiye'nin düştüğü kötü duruma parlamenterlerin sebep olduğunu söyledi

22/04/1991

Feriha Tevfik, ilk Türkiye güzellik kraliçesi (d. 1914)

22/04/1992

Meksika'nın ikinci büyük şehri Guadalajara'da, kanalizasyon sistemine karışan benzinin patlaması sonucu 206 kişi öldü, 500 kişi yaralandı, 15.000 kişi evsiz kaldı.

22/04/1993

TGRT TV yayın hayatına başladı.

22/04/1993

Sekizinci Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın naaşı, Fatih Camii'nde kılınan namazdan sonra Vatan Caddesi'nde hazırlanan kabirde toprağa verildi.

22/04/1994

Aynı gün, Ruanda'da Hutu ve Tutsi kabileleri arasındaki çatışmalarda son iki hafta içinde 100 bin kişinin öldüğü bildirildi.

22/04/1995

Rauf Denktaş, üçüncü kez Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) cumhurbaşkanlığına seçildi.

22/04/1997

Bergama köylüleri siyanürlü yöntemle altın arayan şirketin işletme binasını işgal ettiler.

22/04/2004

Kuzey Kore'de iki tren çarpıştı: 150 kişi öldü.