SALİHA SULTAN: Virane saray açık hava müzesi oluyor

SALİHA SULTAN | KARAR

UNESCO Dünya Mirasları listesinde yer aldığı halde, yıllardır bakımsızlıktan harap olan 1600 yıllık tarihi Bukoleon Sarayı İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı tarafından restore ediliyor.

Restorasyon kapsamında, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü’nden uzman arkeologlar tarafından yapılan kazılarda sarayın batı tarafında toprağın 5-6 metre altında kalmış büyük bir rampa/merdiven bulundu.

Çalışmayla ilgili KARAR’a bilgi veren Kültür Varlıkları Daire Başkanı Oktay Özel, rampa/merdivenin ortaya çıkmasının heyecan verici olduğunu söyleyerek “Sarayın kuzey tarafında ‘imparator iskelesi’ dediğimiz bir alan var. Bu merdivenin üstünde ne yazık ki 5-6 metre bir dolgu olmuş, toprağın altında kalmış. Fark edilemez durumdaydı. Arkeologların kazıları sonucu orijinal döşemeleri ortaya çıktı. Bu bizi çok heyecanlandırdı. Söz konusu merdiven Marmara Denizi’ne, iskeleye iniyor” dedi.

Oktay, bulunan merdivenin döneminde imparatorun saraydan iskeleye ulaşmasını sağladığını aktardı.

‘SAHİL DOLDURULURKEN TAHRİBAT YAŞAMIŞ’

Özel, tarihi Bukoleon Sarayı’nın nasıl harap hale geldiği sorusuna ise şu yanıtı verdi: “İlk olarak 19’ncu yüzyılın sonunda Rumeli Demiryolu Hattı’nın yapımı sırasında ciddi tahribat görmüş. 1950’lerde de sahil yolunun dolgu yapılması sırasında denizle ilişkisi kesilmiş, yine ciddi tahribata uğramış. Sahil yolu yapıldıktan sonra insanların geçip gittiği bir alanda kalmış ne yazık ki.

2016’da açılışı yapılan Avrasya Tüneli’nin Çatladıkapı çıkışı ve çevresindeki düzenlemeler de bölgenin topografyasını daha da değiştirmiş durumda. İnsanlar gelip geçerken orada 1.600 yıllık bir saray olduğunun farkına bile varmıyorlar. Yıllar boyunca bu şekilde tahrip olmuş ve zamanla kimsesizlerin kullandığı bir mekana dönüşmüş.”

Sözlerine “Bu tarz yerlerin yaşaması için kullanılması gerekiyor” diyerek devam eden Özel, “Bukoleon Sarayı’nı, tarihi dokuyu koruduğumuz minimum modern düzenlemelerle birlikte gelecek nesillere aktaracağız. Açık hava müzesi olarak insanlarla buluşturacağız” ifadelerini kullandı.

Tarihi yapıda ciddi oranda tahribat söz konusu olduğu için restorasyon süreçlerin uzaması durumunda geriye kalan yerlerin de tahrip olma riski taşıdığı görüşünü dile getiren Özel, bu sebeple restorasyon ve güçlendirme çalışmalarını hızlandırdıklarını kaydetti.

Özel, İmparator iskelesinin altındaki sarnıçta da çalışmaların hızla devam ettiğini dile getirerek, bu sarnıcı da müze olarak hayata geçirecekleri bilgisini verdi. Restorasyonu Prof. Dr. Füsun Alioğlu, Prof. Dr. Engin Akyürek ve Prof. Dr. Alper İlki danışmanlığında yürüten İBB, Bukoleon Sarayı’nı 2022 yazında Açık Hava Müzesi olarak İstanbullularla buluşturacak.

‘BU RESTORASYON İŞLERİ NASIL OLUYOR?’ DİYENLER BURAYA

İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanı Oktay Özel, belediyenin hem kara surlarında hem de Bukoleon Sarayı’nda devam ettirdiği restorasyon çalışmalarıyla ilgili önümüzdeki günlerde hayata geçecek yeni bir gelişmeyi de KARAR okurları için paylaştı: “İnsanları bu önemli restorasyonlarda gezdirmek istiyoruz. Haftanın beli günleri, belli sayıda gruplara uzmanlar eşliğinde restorasyon alanını gezdirmeyi, arkeolojik restorasyon deneyimini yaşatmayı planlıyoruz. Önümüzdeki günlerde duyurularımızı yapacağız. Tarihe, restorasyona ve arkeolojiye ilgi duyan, dileyen herkes bu gezilere katılabilir.”

UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİNDE

5. yüzyılda önündeki rıhtımla beraber inşa edildiği düşünülen Bukoleon Sarayı’nın isminin üzerinde bir aslan ve boğanın mücadelesini anlatan heykellerden (Bous kai Leon) geldiği düşünülüyor. İBB mülkiyetinde bulunan Bukoleon Sarayı, UNESCO’nun Dünya Mirasları listesinde bulunan, I. Derece Arkeolojik Sit Alanı içinde kalan Bukoleon Sarayı; Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun, 10 Eylül 1982 tarihli kararıyla, tescil edilmiştir.

Kültür Varlıklar Daire Başkanlığı tarafından onaylı proje doğrultusunda minimum müdahale ile restore edilen saray, Marmara Denizi kıyısında bugünkü Cankurtaran ile Kumkapı arasındaki Çatladıkapı mevkisinde bulunuyor.

08/06/2021 01:22
KAYNAK: KARAR GAZETESİ