"Kitab-ı Dedem Korkut"

Türklerin destanlaşan hayatlarından kesitler

Türk Kültürünün temel hazineleri sayılan Kutadgu Bilig ve Atabet-ül Hakayık gibi eserleri günümüz Türkçesine kazandıran Ayşegül Çakan bu kez de Dede Korkut Hikayeleri'ni okurla buluşturdu.

İş Bankası Kültür Yayınları Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi'nden çıkan "Kitab-ı Dedem Korkut" eserin Dresden nüshası esas alınarak yayına hazırlandı. Bilindiği gibi; Dede Korkut (tahmini olarak IX-XI. yüzyıl): Oğuzların Bayat boyundan, yarı efsanevi bir bilge ve kendi adını taşıyan destansı hikâyelerin anlatıcısıdır. Hakkındaki bilgiler büyük ölçüde rivayetlere ve Dede Korkut Hikâyeleri'nde yer alan ifadelere dayanır. Hikâyelerinde Oğuzların geleneklerini, yaşantılarını ve çeşitli olaylar karşısındaki tutumunu anlatan Dede Korkut ozanlar piri olarak nitelenmiş, coşkulu bir üslupla aktardığı destanlarında iyiliği, doğruluğu ve erdemli olmayı öğütlemiştir. Sözlü halk edebiyatının ürünü olan destanları yüzyıllar boyunca yaşamış, XV. yüzyılda yazıya geçirilerek günümüze ulaşmıştır. Dede Korkut Kitabı'nın ülkemizde ilk kez Kilisli Rıfat tarafından Arap harfleriyle 1916'da yayımlandığını hatırlatan Ayşegül Çakan devamla şu bilgiyi veriyor:

"Dede Korkut destanlarının günümüze ulaşabilen el yazması 2 nüshası vardır. Dresden nüshasında 12, Vatikan nüshasında 6 hikaye mevcuttur. Vatikan nüshası 6 hikayeden oluştuğu için eksik olarak değerlendirilmiş, ancak her 2 nüshanın ortak bir nüshaya dayandığı genel olarak kabul görmüştür. 24 Türk boyunun her biri için bir destan yaratılmış olduğu ve bu nüshanın kayıp olduğu iddialarına karşın bugün bunu kanıtlayacak belge ve bilgiler elimizde bulunmamaktadır. Latin alfabesiyle ilk çalışmayı Orhan Şaik Gökyay 1938'de yapmıştır. Muharrem Ergin'in asıl metne dayanarak yaptığı bilimsel incelemesi ise 1958'de yayımlanmıştır.

İş Bankası Yayınları Tel:(0212) 252 39 31

Kaynak Yeniçağ: KİTAP / AHMET YABULOĞLU