Zengezur Koridorunu kim engelliyor?
14 Şubat 2024 - 09:40
İran'la ilgili artan drama karşısında Tahran medyası "İran ve Güney Kafkasya" konusunu gündeminde tutmaya devam ediyor. "İran Diplomasisi", Karabağ bölgesinin Azerbaycan Cumhuriyeti'ne katılma sürecinin tamamlanması ve yeni jeopolitik değişimler sonrasında İran'ın davranış modelinin nasıl olacağını araştırıyor. Güney Kafkasya'nın yeni ekonomik altyapı oluşturma ve başta transit, ulaştırma ve enerji sektörleri olmak üzere eski altyapıyı yeniden canlandırma dönemine girdiği belirtiliyor. "Azerbaycan ve Ermenistan, jeoekonomik durumlarını dikkate alarak bölge içi girişimlerle ekonomik çıkarlarını şekillendirmeye çalışıyor."
Yani diğer yayınlardan farklı olarak "İran diplomasisi", oluşacak yeni altyapıyla Ermenistan'ın da en az Azerbaycan kadar ilgilenebileceğini kabul ediyor. Diğer yayınlar İran'ın engellemek için nasıl davranması gerektiğini belirliyor.
"Energypress.ir", Zengezur Koridorunun faaliyete geçmesinin İran için Ermenistan'ı enerji pazarından çıkarma riski oluşturduğunu belirtiyor:
Yani diğer yayınlardan farklı olarak "İran diplomasisi", oluşacak yeni altyapıyla Ermenistan'ın da en az Azerbaycan kadar ilgilenebileceğini kabul ediyor. Diğer yayınlar İran'ın engellemek için nasıl davranması gerektiğini belirliyor.
"Energypress.ir", Zengezur Koridorunun faaliyete geçmesinin İran için Ermenistan'ı enerji pazarından çıkarma riski oluşturduğunu belirtiyor:
"İran bölgesel bir güç olarak kara bağlantısını kaybetmesi halinde Karadeniz'e erişiminin kapanacağını öngörüyor Ermenistan ile. Bu durum bir sınır değişikliği ve İran aleyhine jeostratejik bir geri çekilmedir. Tahran açısından bu durum, Karadeniz'e ve Rusya'ya erişimin imkansızlığı, Kafkasya'daki nüfuz alanının daralması ve "Tek Kuşak Tek Yol" çerçevesinde geçiş ülkesi olarak gücünü kaybetmesi olarak görülüyor. Genel olarak bakıldığında Zangezur koridorunda birçok oyuncunun farklı çıkarları olduğundan çıkar çatışmaları bölgedeki gerilimi artırıyor."
Diğer yayınlar (Тazenews.com, Entekhab.ir) "Zengazur Koridoru" konusunu İran'ın bölgesel politikasının önemli bir meselesi ve "Kafkaslar'daki İran karşıtı politikanın ana ekseni" olarak değerlendiriyor. Öncelikle Bakü medyasının "utanmaz ve benzeri görülmemiş bir şekilde" İran'ın toprak bütünlüğüne saldırdığı iddia ediliyor: "Kesin bir cevap alamadıkları için her geçen gün daha saldırgan davranışlar sergiliyorlar. İran'ın kuzeybatı bölgelerine, hatta Tahran'a bile "Güney Azerbaycan" diyorlar. Bu koridorun hayata geçirilmesi, jeopolitik tehlikenin yanı sıra, Bakü hükümetinin İsrail'in desteğiyle İran'da ayrılıkçılığı kışkırtmasının da başlangıcı olacaktır. İsrail ve İngiltere'nin Bakü üzerindeki etkisi öyledir ki, bu hükümetin bölgesel politikasını onların belirlediği söylenebilir, daha doğrusu Bakü hükümetinin İran'a yönelik politikasının planlandığı ve uygulandığı iddia edilebilir. İsrail açısından bu eylemdeki ana figür Bayan Brenda Shaffer'dır.
İran medyası, açıkça İran karşıtı bir proje olan Zengezur Koridoru'nun inşa edilmesi halinde Tahran'ın Kafkasya'daki tüm oyun kartlarını sonsuza kadar kaybedeceğine inanıyor. "Entekhab", İran'ın bu tür sorunların farkına vararak Zengezur Koridoru konusunda kararlı bir tavır aldığını ve bunun uygulanmasına engel olduğunu iddia ediyor. İran medyasına göre Zengezur Koridoru'nun hayata geçirilememesinin nedeni, Tahran'ın direnişi ve Büyük Britanya ile ABD'nin çatışan çıkarlarıdır.
"Aliyev ailesi, İngiliz Petrol Şirketi'nin yardımıyla İngiliz hükümetini Ermenistan'la savaşta Bakü'yü desteklemeye zorladı. Ancak diğer taraftan Ermenistan'ı bölgedeki Amerikan değerlerinin bir uzantısı olarak gören ABD, son dönemde Ermenistan'ın toprak bütünlüğünü destekleme konusunda net bir duruş sergiledi."
İkinci neden, ABD'deki güçlü Ermeni lobisinin Amerikan yasama ve karar alma sistemini Ermenistan'ı desteklemeye zorlayan baskısı, üçüncüsü ise Paşinyan'ın gücünün Batı'ya yönelmesidir.
Ortadoğu'da, özellikle Kızıldeniz'de yaşananların arka planında, Azerbaycan'ın transit imkanlarının artması, özellikle Zengezur Koridoru'na olan talebin artması, sadece İran medyasının değil, Batı ve Batı'nın da gündeminde olan konulardan biri. Arap medyası dikkat çekiyor. Gürcistan'ın "Özgürlük Radyosu" (Ekhokafkaza) servisi, Yemen'in büyük bir bölümünü kontrol eden İran yanlısı Husi militanların kasım ayından bu yana Kızıldeniz'deki ticari gemilere saldırı düzenlediğinin bilindiğini yazıyor. Aden Boğazı üzerinden nakliyede yaşanan gecikmeler, şirketleri kargo taşımak için Afrika'yı dolaşmaya zorluyor; güzergahın uzatılması lojistik maliyetlerin artmasına neden oluyor. Yayına göre, kriz doğrudan AB ve Türkiye'yi etkilediği için ilgili ülkeler alternatif güzergahlar üzerinden lojistiği basitleştirme seçeneklerini değerlendiriyor. Bu, "Orta Koridor" olarak bilinen Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergahına artan ilgiyi açıklıyor: "Koridorun bir kısmı, yakın zamanda hizmete giren Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattıdır."
Eurasianet.org'da Azerbaycan'ın dahil olduğu bir diğer koridor projesi hakkında bilgi veriliyor. Raporda, Güneydoğu ve Orta Avrupa ülkelerinin, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığının ardından Rusya'nın Avrupa'ya yaptığı gaz ihracatındaki kaybı telafi etmek amacıyla yeni bir gaz geçiş rotası oluşturmak için birlikte çalışmaya başladığı belirtildi. "Güneydoğu Avrupa ülkeleri Azerbaycan gazı için yeni bir ihracat rotası oluşturacak. "Dikey Koridor", Azerbaycan'a gazını Doğu ve Orta Avrupa pazarlarına ihraç etmek için yeni bir rota sunacak ve böylece Bakü, Avrupa Birliği'ne verdiği sözü yerine getirerek 2027 yılına kadar Avrupa'ya gaz ihracatını ikiye katlayabilecek. Haberin önemi, bazı Avrupa kurumlarının seçim arifesinde Azerbaycan gazı ithalatının reddedilebileceği yönünde bir açıklama yapmasıydı. Ama gördüğünüz gibi bu baskı açıklamalarının hiçbir dayanağı yok, tam tersine Avrupa ülkeleri yeni bir rota öneriyor.
Gulf365.net, Azerbaycan'ın dahil olduğu bir diğer koridor olan "Kuzey-Güney" koridoru hakkında bilgi veriyor. Avrasya'nın yük taşımacılarının Hint Okyanusu ve Basra (Arap) Körfezi'nden Hazar bölgesine, ayrıca Baltık ve Kuzey denizlerindeki Rus limanlarına yeni bir yüksek hızlı demiryolunun açılmasını bekledikleri kaydedildi. . Bu proje Uluslararası Ekonomik Forumu "Rusya - İslam Dünyası: Kazan Forumu 2023" kapsamında tartışıldı. Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Thani bin Ahmed Al-Zayudi, Kazan Forumu 2023 oturum aralarında yaptığı konuşmada, "Birleşik Arap Emirlikleri, Kuzey-Güney Koridorunun teknik tarafının yatırımı ve geliştirilmesiyle özellikle ilgileniyor." dedi. Ona göre proje, Basra Körfezi'ndeki büyük limanların geliştirilmesi için yeni fırsatlar yaratıyor ve aynı zamanda yalnızca BAE ile Rusya arasında değil, aynı zamanda BAE ile Orta Avrupa ülkeleri arasında da lojistik ağların geliştirilmesine katkıda bulunuyor. . Gulf365.net'in analizi aynı zamanda Azerbaycan-BAE ilişkilerinin yoğunlaşmasının nedenlerine ilişkin manipülasyonlara da bir yanıttır - ciddi ekonomik çıkarlar söz konusudur.
Rusya'nın Azerbaycan Büyükelçisi Mihail Yevdokimov, "Kuzey-Güney" (Rusya-Azerbaycan-İran) ve "Kuzey-Batı" (Azerbaycan-İran-Türkiye) ulaştırma koridorlarının kapasitesinin yılda 30 milyon tona çıkarılmasını "çok büyük bir adım" olarak nitelendirdi. proje".
Dün Azerbaycan-Ermenistan sınırında yaşanan gerginlik de bu çıkarlar çerçevesinde değerlendirilecek gibi görünüyor. Aslında Zengezur koridorunun kullanıma açılması her iki tarafın da (Bakü ve Erivan) çıkarınadır, büyük nakliye şirketlerinin ve Orta Koridor'la ilgilenen devletlerin de acelesi vardır. Ancak Kızıldeniz ve Doğu Avrupa'daki gerginlikler ortamında önemi artan Zengezur Koridorunun kullanılmasının imkânsız olduğunu kanıtlamak isteyen güçler de uyanık...
Cemaleddin Guliyev, siyaset uzmanı
Diğer yayınlar (Тazenews.com, Entekhab.ir) "Zengazur Koridoru" konusunu İran'ın bölgesel politikasının önemli bir meselesi ve "Kafkaslar'daki İran karşıtı politikanın ana ekseni" olarak değerlendiriyor. Öncelikle Bakü medyasının "utanmaz ve benzeri görülmemiş bir şekilde" İran'ın toprak bütünlüğüne saldırdığı iddia ediliyor: "Kesin bir cevap alamadıkları için her geçen gün daha saldırgan davranışlar sergiliyorlar. İran'ın kuzeybatı bölgelerine, hatta Tahran'a bile "Güney Azerbaycan" diyorlar. Bu koridorun hayata geçirilmesi, jeopolitik tehlikenin yanı sıra, Bakü hükümetinin İsrail'in desteğiyle İran'da ayrılıkçılığı kışkırtmasının da başlangıcı olacaktır. İsrail ve İngiltere'nin Bakü üzerindeki etkisi öyledir ki, bu hükümetin bölgesel politikasını onların belirlediği söylenebilir, daha doğrusu Bakü hükümetinin İran'a yönelik politikasının planlandığı ve uygulandığı iddia edilebilir. İsrail açısından bu eylemdeki ana figür Bayan Brenda Shaffer'dır.
İran medyası, açıkça İran karşıtı bir proje olan Zengezur Koridoru'nun inşa edilmesi halinde Tahran'ın Kafkasya'daki tüm oyun kartlarını sonsuza kadar kaybedeceğine inanıyor. "Entekhab", İran'ın bu tür sorunların farkına vararak Zengezur Koridoru konusunda kararlı bir tavır aldığını ve bunun uygulanmasına engel olduğunu iddia ediyor. İran medyasına göre Zengezur Koridoru'nun hayata geçirilememesinin nedeni, Tahran'ın direnişi ve Büyük Britanya ile ABD'nin çatışan çıkarlarıdır.
"Aliyev ailesi, İngiliz Petrol Şirketi'nin yardımıyla İngiliz hükümetini Ermenistan'la savaşta Bakü'yü desteklemeye zorladı. Ancak diğer taraftan Ermenistan'ı bölgedeki Amerikan değerlerinin bir uzantısı olarak gören ABD, son dönemde Ermenistan'ın toprak bütünlüğünü destekleme konusunda net bir duruş sergiledi."
İkinci neden, ABD'deki güçlü Ermeni lobisinin Amerikan yasama ve karar alma sistemini Ermenistan'ı desteklemeye zorlayan baskısı, üçüncüsü ise Paşinyan'ın gücünün Batı'ya yönelmesidir.
Ortadoğu'da, özellikle Kızıldeniz'de yaşananların arka planında, Azerbaycan'ın transit imkanlarının artması, özellikle Zengezur Koridoru'na olan talebin artması, sadece İran medyasının değil, Batı ve Batı'nın da gündeminde olan konulardan biri. Arap medyası dikkat çekiyor. Gürcistan'ın "Özgürlük Radyosu" (Ekhokafkaza) servisi, Yemen'in büyük bir bölümünü kontrol eden İran yanlısı Husi militanların kasım ayından bu yana Kızıldeniz'deki ticari gemilere saldırı düzenlediğinin bilindiğini yazıyor. Aden Boğazı üzerinden nakliyede yaşanan gecikmeler, şirketleri kargo taşımak için Afrika'yı dolaşmaya zorluyor; güzergahın uzatılması lojistik maliyetlerin artmasına neden oluyor. Yayına göre, kriz doğrudan AB ve Türkiye'yi etkilediği için ilgili ülkeler alternatif güzergahlar üzerinden lojistiği basitleştirme seçeneklerini değerlendiriyor. Bu, "Orta Koridor" olarak bilinen Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergahına artan ilgiyi açıklıyor: "Koridorun bir kısmı, yakın zamanda hizmete giren Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattıdır."
Eurasianet.org'da Azerbaycan'ın dahil olduğu bir diğer koridor projesi hakkında bilgi veriliyor. Raporda, Güneydoğu ve Orta Avrupa ülkelerinin, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığının ardından Rusya'nın Avrupa'ya yaptığı gaz ihracatındaki kaybı telafi etmek amacıyla yeni bir gaz geçiş rotası oluşturmak için birlikte çalışmaya başladığı belirtildi. "Güneydoğu Avrupa ülkeleri Azerbaycan gazı için yeni bir ihracat rotası oluşturacak. "Dikey Koridor", Azerbaycan'a gazını Doğu ve Orta Avrupa pazarlarına ihraç etmek için yeni bir rota sunacak ve böylece Bakü, Avrupa Birliği'ne verdiği sözü yerine getirerek 2027 yılına kadar Avrupa'ya gaz ihracatını ikiye katlayabilecek. Haberin önemi, bazı Avrupa kurumlarının seçim arifesinde Azerbaycan gazı ithalatının reddedilebileceği yönünde bir açıklama yapmasıydı. Ama gördüğünüz gibi bu baskı açıklamalarının hiçbir dayanağı yok, tam tersine Avrupa ülkeleri yeni bir rota öneriyor.
Gulf365.net, Azerbaycan'ın dahil olduğu bir diğer koridor olan "Kuzey-Güney" koridoru hakkında bilgi veriyor. Avrasya'nın yük taşımacılarının Hint Okyanusu ve Basra (Arap) Körfezi'nden Hazar bölgesine, ayrıca Baltık ve Kuzey denizlerindeki Rus limanlarına yeni bir yüksek hızlı demiryolunun açılmasını bekledikleri kaydedildi. . Bu proje Uluslararası Ekonomik Forumu "Rusya - İslam Dünyası: Kazan Forumu 2023" kapsamında tartışıldı. Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Thani bin Ahmed Al-Zayudi, Kazan Forumu 2023 oturum aralarında yaptığı konuşmada, "Birleşik Arap Emirlikleri, Kuzey-Güney Koridorunun teknik tarafının yatırımı ve geliştirilmesiyle özellikle ilgileniyor." dedi. Ona göre proje, Basra Körfezi'ndeki büyük limanların geliştirilmesi için yeni fırsatlar yaratıyor ve aynı zamanda yalnızca BAE ile Rusya arasında değil, aynı zamanda BAE ile Orta Avrupa ülkeleri arasında da lojistik ağların geliştirilmesine katkıda bulunuyor. . Gulf365.net'in analizi aynı zamanda Azerbaycan-BAE ilişkilerinin yoğunlaşmasının nedenlerine ilişkin manipülasyonlara da bir yanıttır - ciddi ekonomik çıkarlar söz konusudur.
Rusya'nın Azerbaycan Büyükelçisi Mihail Yevdokimov, "Kuzey-Güney" (Rusya-Azerbaycan-İran) ve "Kuzey-Batı" (Azerbaycan-İran-Türkiye) ulaştırma koridorlarının kapasitesinin yılda 30 milyon tona çıkarılmasını "çok büyük bir adım" olarak nitelendirdi. proje".
Dün Azerbaycan-Ermenistan sınırında yaşanan gerginlik de bu çıkarlar çerçevesinde değerlendirilecek gibi görünüyor. Aslında Zengezur koridorunun kullanıma açılması her iki tarafın da (Bakü ve Erivan) çıkarınadır, büyük nakliye şirketlerinin ve Orta Koridor'la ilgilenen devletlerin de acelesi vardır. Ancak Kızıldeniz ve Doğu Avrupa'daki gerginlikler ortamında önemi artan Zengezur Koridorunun kullanılmasının imkânsız olduğunu kanıtlamak isteyen güçler de uyanık...
Cemaleddin Guliyev, siyaset uzmanı
Not: Yazı 14 Şubat 2024 tarihinde turkustan.az sitesinden alınmıştır.(publika.az)
FACEBOOK YORUMLAR