Osmanlı'nın gör dediği!

ERKAM EMRE-Pazar Zamanı Osmanlı’dan bugüne miras kalan birçok kültür öğesi, geçmişin şaşaalı günleri ve Türk medeniyetinin ulaştığı zirveleri anlatır. Bildiklerimizin dışında bugüne kadar ötelenmiş ve hayret verici detaylar bir kitapta toplandı.

Dinle

21 Temmuz 2013 - 13:51

Tarihin dehlizlerinde saklı kalan onlarca meselenin araştırılması, kültür-sanat geçmişimizin beligin haritasını gün yüzüne çıkıyor. Bugün, mahalle camileri, bir kenarında yığılı duran taşlar, leitmotifvari çinileri bizden sadece bir anlık dikkat rica ediyor.

M. Şinasi Acar’ın son çalışması da bize anlatacak çok şeyi olan bu mirası konu edinmiş. Yem Yayınları’ndan çıkan ‘Osmanlı’dan Bugüne Gözümüzden Kaçanlar’ adlı kitabıyla Acar, kültür mirasımızın diğerlerine nazaran kenarda kalan nesnelerini ve detaylarında gizli olan bilinmezleri öne çıkarmış.

Kabe’ye beş mil kaldığını gösteren mesafe taşı.

Gayet hoş görsellerle bezenmiş çalışma, bu eserlere hak ettiği payeyi vermeyi amaçlıyor. Aziz Nesin’in eski bir hattat olduğu, Hattat Karahisari’nin grafik tasarımındaki inceliği, nadide çinileriyle keşfedilmeyi bekleyen Arakiyeci İbrahim Ağa Camii gibi birçok konu kitapta irdelenmiş. İşte tarihin o büyük resminde pek kenarda kalsa da deruniliği ve ihtişamıyla, ‘yiğit özün malum eder işinde’ dedirten eserler:

Osmanlı’da taştan gelen kültür

İslam dininde, sosyal eşitliği ve dayanışmayı teşvik eden sadaka, Osmanlı’da cesim taşlara kadar yansıyan büyük bir kültür halini alıyor. Sadaka taşlarının ne büyük bir felsefe ve samimiyet göstergesi olduğu gayet aşikar. Hakeza sadakadan ihtiyacı kadar almak da bugünün insanları için büyük ibretler taşıyor. Fakat taşların insanın hizmetine sunulduğu hayırlı işler bununla sınırlı değil.

Sadaka taşıyla beraber, şehrin uğrak yerleri olan köprü, çeşme, meydan gibi yerlerde muhtelif hayır hizmeti için taşlar bulunuyordu. Kısaca tanımlamak gerekirse, atlara yük koymak ve binebilmek için binek taşları, hamalların ve yorgun düşenlerin soluklanması için mola taşı, atlı arabaların köşeyi alırken binaya zarar vermemesi için köşe taşları, önemli hadiseleri hatırlatan anı taşları ve nicesi...