OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ (1299-1453)

OSMANLI DEVLETİ

KURULUŞ ( 1299-1453)

Moğol baskıları ve saldırıları sonucu Orta Asya’da yarı göçebe ve göçebe olan birçok Türk boyu Anadolu içlerine doğru ilerlemeye başlamıştı.

Oğuzların Kayı Boyundan olan bir grup Türkmen Süleyman Şah liderliğinde Harezm bölgesinden Anadolu topraklarına doğru ilerlemeye başladı. Önce Halep sonrasında Adilcevaz – Ahlat bölgesini yurt tutan Kayılar, Anadolu Selçukluları ile Moğollar arasında yapılan bir savaşta Selçuklulara yardımda bulunca, Ertuğrul Gazi’ye,

 Hükümdarı tarafından Söğüt Domaniç bölgesi yurt olarak hediye verildi.  

Osmanlı Beyliğinin nerede ve ne zaman kurulduğuna dair kesin bir kayıt olmamasına rağmen, Prof Dr Halil İnalcık’ın beyanına göre İnegöl şehrinin alınmasından sonra Ertuğrul Gazi’nin vefatı sonrasında Beylik başına geçen Osman Gazi liderliğinde 1302 tarihinde kurulmuştur. 

Kuruluşu ve beylik yönetim sistematiği çağdaşları olan diğer Türk Beylikleri ile aynı olmakla beraber, fetih ve ilerleme politikalarını Bizans coğrafyasına yaparak daha etkin ve başarılı bir büyümeye girmişlerdi.

Osman Gazi döneminde hızlı bir fetih sürecine giren beylik; 1299 senesinde Bilecik, Yarhisar ve İnegöl’ü, 1301 senesinde ise Yenişehir ele geçirildi.

Bizans İmparatorluğu ile ilk ciddi savaş Koyunhisar civarlarında yapılan savaşla olmuştur.  Bu savaşı kazana Beylik gücünü perçinlemiş ve komşuları tarafından ciddiye alınan bir beylik haline getirmişti.

Osman Gazi 1326 senesinde Bizans için çok önemli olan Bursa şehrini kuşatmış olmasına rağmen ağır hastalandı ve oğlu Orhan Gazi’nin şehri fethetmesini göremeden vefat etti.

Orhan Gazi, fethetttiği Bursa şehrini başkent yaptı ve devlet yönetimi bu şehir üzerinden yürütülmeye başladı.

Beylik ilk defa para bastırarak devlet statüsü haline geldi.

Orhan Gazi, babasının fetih politikalarını devam ettirerek,  1329 senesinde İmparator III. Andronikos komutanlığında ki Bizans Ordusunu Pelekanon Savaşında mağlup etti. Ardından 1331 senesinde İznik’i 1337 senesinde ise İzmit’i alarak Bizans üzerinde ki baskısını artırdı.

Komşu Türk Beylikleri ile ilişkilere dikkat eden Orhan Gazi, 1345 senesinde Karesioğullarını topraklarına dahil etti. Denizle ilk defa temas eden beyliki Karesioğullarının donanmasından faydanalarak Rumeli fetihleri öncesinde önemli yerlerin sahibi oldu.

Bizans İmparatorluğu içerisinde ki taht mücadelesinde, Matheos Kantakuzinos’a destek verdi ve karşılığında Gelibolu yarımadasında ki Çimpe Kalesini alarak ilk Avrupa toprağını aldı.

Orhan Bey’in ölümü sonrasında yerine oğlu Murad geçti. I. Murat fetih rotasını batıya dğru sürdürerek Edirne başta olmak üzere Balkanlarda Bulgaristan, Yunanistan ve Sırbistan’da büyümeyi sürdürdü.

Edirne’yi geri alıp ilerlemeyi durdurmak isteyen Bizans ve Bulgar ordularını Sazlıdere savaşında, Macar, Sırp, Bulgar, Eflak ve Bosna orduların ise Sırpsındığı savaşında mağlup etti.

Savaşmadan nakdi bedelödeyerek Hamitoğullarından Akşehir, Beyşehir, Yalvaç, Seydişehir, Karaağaç, Eğirdir ve Isparta’yı aldı.

Germiyanoğlularından çeyiz bedeli Kütahya, Simav, Tavşanlı ve Emet’i aldı.

Avrupa orduları ikinci kere taaruza geçti ve Osmanlı ordusu ile Kosova’da savaştılar. Osmanlı ordusu bu savaştan zaferle ayrılsa da savaş alanını gezmekte olan I. Murat Hunyadi Yanoş isimli bir sırp tarafından hançerlenerek şehit edildi.

Bu olaydan sonra Murat Hüdavendigar olarak anılacak olan I.Murat’tan sonra devletin başına oğlu Yıldırım namıyla bilinen Beyazıd geçti.        

Yıldırım Beyazıd döneminde Türk beylikleri olan Aydınoğulları, Germiyanoğulları, Hamitoğulları, Meneteşeoğulları ve Saruhanoğulları devlet topraklarına dahil oldu.

Yıldırım Beyazıd dört kere İstanbul’u kuşattı ve Anadolu Hisarını yaptı. Üçüncü kuşatması sırasında, 1396 senesinde Haçlı Orduları Osmanlı topraklarına karşı yürümeye başladı.

Niğbolu önlerinde yapılan savaşı Yıldırım Beyazıd kumandasında ki Osmanlı ordusu kazandı.

Son İstanbul kuşatmasını ise Emir Timur’un Osmanlı topraklarına ilerlemesi ile kaldırdı.

Timur, daha önce savaştığı Karakoyunlu ve Celayir hükümdarlarının Yıldırım Beyazıd’a sığınması ve kendisine iade edilmemesi üzerine, ordusuyla Anadolu topraklarına girdi.

1402 senesinde Ankara Ovasında karşılaşan iki ordu çok çetin bir savaş yaşadı. Yıldırım Beyazıd girdiği bu savaştan mağlup düştü ve oğulları Mustafa ve Musa ile beraber esir olarak Timur’un eline geçti.

Esir iken 1403 senesinde vefat etti.

Timur’un, eski beyliklere topraklarını geri vermesi ve geri çekilmesi ile beraber Beyazıd’ın oğulları arasında taht mücadelesi başladı 1402-1413 arasında süren bu dönem fetret (duraklama) devri olarak anılacaktı.

Mehmet Çelebi’nin hükümdarlığı kesin olarak almasıyla birlikte Osmanlı otoritesi yeniden güçlendi. Mehmet Çelebi’nin saltanatı sırasında Ankara Savaşı sonrasında kayba uğramış topraklar yeniden ele geçirildi. Şeyh Bedrettin, Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal isyanları bastırıldı. Tarihte Düzmece Mustafa adıyla anılan, Timur’un yanında kalan Şehzade Mustafa olduğunu iddia eden kişinin kendisini Padişah ilan etmesi sonucu çıkan isyan ile uğraştı. Mehmet Çelebi, Mustafa’nın üzerine ordusu ile gidince Mustafa Bizans İmparatoruna sığındı. Çelebi Mehmet 1421 senesinde vefat edince yerine II. Murat geçti.

II. Murat, Bizans tarafından serbest bırakılan Mustafa’nın çıkardığı isyanla uğraşmak zorunda kaldı. Yakalanan Mustafa idam ettirildi.

Yıldırım Beyazıd döneminde Osmanlı topraklarına bağlanmış olan Aydınoğulları, Germiyanoğulları, Menteşeoğulları ve Tekeoğulları topraklarında yeniden egemenlik kuruldu.

Macar Devleti ile 1444 senesinde Segedin saldırmazlık anlaşması imzalandı. Bu anlaşma sonrasında Murat tahtan çekilip yerine oğlu Mehmet’i bıraktı.

Macarlarve Haçlı birlikleribu durumu fırsat bilerek Osmanlı’ya savaş açtı. Varna ovasında karşılaşan ordunun başına II. Murat geçti ve savaştan zaferle ayrıldı.

1446 senesinde oğlunun yerine tekrar tahta çıktı ve 1448 senesinde Varna’da Haçlı ordusunu ikinci kez mağlup etti.

1451 senesinde vefat etti ve yerine Fatih olarak nam salacak oğlu Mehmet geçti.

Kaynak: BİLGİPEDİA

http://www.bilgipedia.org/osmanli-devleti-kurulus-1299-1453/