ASYA'DA YÜKSELEN YENİ BİR KAPLAN: VİETNAM

Mai BUIXUAN – SASAM Vietnam Uzmanı

Birinci Dünya Savaşından sonra insanlığın karşılaştığı en ciddi felaketler 2020 yıllında yaşandı. Çin’deki ilk korona virüs hastası ortaya çıktıktan sonra bilim adamları ilk başta sadece bir grip türü olduğunu düşündüler. Şu anda, korona virüsü küresel olarak yaklaşık 900 milyon kişiye bulaştı ve 2 milyondan fazla insan bu hastalıktan hayatını kaybetti. Bu salgın dünyadaki birçok ülkenin yıllar içinde oluşturduğu ekonomik, sosyal ve istikrarlı başarısını yok etti.

Bazı ilaç şirketleri Covid-19 için aşı buldular ancak üretim kapasitesi kesinlikle tüm ülkelerden insanlar için yeterli olmayacaktır. İlaç firmaları kar etmek için fiyatları yüksek tuttuğundan, insanların aşılara ulaşması zor olacaktır. Bu nedenle salgını kontrol etmek, eşzamanda ekonomik büyümeyi sürdürmek ve sosyal güvenliği istikrara kavuşturmak için hükümetlerin makul bir politika bulması gerekiyor.

Başbakan Nguyen Xuan Phuc, ‘’Vietnam Kalkınma ve Reform Forumu 2019’da’’ konuşması.

Vietnam hükümeti, Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşından yararlanmak için yatırımı uygun şekilde çekmek için politikalar geliştirdi. Vietnam’ın yabancı yatırım çekmek için bölgedeki diğer birçok ülkeyle rekabet etmek zorunda kalması, üretim sektörünü değiştirme politikasında yeni yerler ararken kolay değildir. İstikrarlı bir siyasi rejim ve iyi bir hastalık kontrolü ile Vietnam yatırımcılar için en öncelikli ülkedir.

Bu yazıda size Vietnam’da Covid-19 hastalığıyla mücadelede ve 2020’de %2,9 luk pozitif bir ekonomik büyümeyi sürdürmek hakkında bilgiler aktarmak istiyorum. 7 Ocak 2021 itibariyle Vietnam’da yeni Covid-19 vakası kaydedilmeyen 37 gün üst üste yaşadı. Vietnam’daki toplam enfeksiyon sayısı 1.505 vaka ve 1.353’ü iyileşti, sadece 35 kişi hayatın kaybetti[1].

Vietnam yıllar içinde sürekli gelişti

Vietnam ulusu tarihin en yıkıcı savaşlarını yaşandı. Savaş sırasında 20 yıldır ABD tarafından ekonomik ambargo altında olan Vietnam, çok sayıda yaralanan, zayıf ekonomik savaşın harap ettiği bir ülke, düşük sosyal yaşam ve yoksulluk bunu tarif edebilecek kelimelerdir. Ancak dirençli halkın iradesi ve hükümetin doğru yolu olarak planlanmış kapalı ekonomiden piyasa ekonomisine geçiş, Vietnam’ın dünyanın en fakir ülkelerden birinden düşük orta gelirli bir ülkeye geçmesine yardımcı oldu. Vietnam şu anda Doğu Asya Pasifik’teki en dinamik ülkelerden biridir.

Vietnam’ın son 30 yıldaki gelişimi dikkat çekici, 1986’dan beri siyasi ve ekonomik reformlar (Doi Moi) ekonomik kalkınmayı teşvik etti. Vietnam dünyanın en fakir Ülkerlerinden birinden düşük-orta gelirli bir ülkeye hızlı bir şekilde dönüştürdü. 2002’den 2018’e kadar kişi başına düşen GSYİH 2,7 kat artarak 2019’da 2,700 ABD doların üzerine çıktı ve 45 milyondan fazla insan yoksulluktan kurtuldu. Yoksulluk oranı keskin bir şekilde %70’in üzerinden %6’nın altına düştü. Vietnam’da kalan yoksulların çoğunluğu etnik azınlıklardır ve bu oran %86’dır. 2019’da Vietnam ekonomisi yüksek iç talep ve ihracata yönelik üretim sayesinde güçlü bir temel ve yüksek direnç göstermeye devam ediyor. Reel GSYİH büyümesinin 2018’deki büyüme oranına benzer şekilde 2019’da %7 kaydettiği bölgedeki en yüksek büyüme oranlarına sahip Ülkerlerden biriydi.

Vietnam’ın son 10 yıldaki GSYİH büyüme grafiği (2009-2019)[2]

Kapsamlı ekonomik entegrasyon nedeniyle, Vietnam ekonomisi Covid-19 salgından büyük ölçüde etkilendi ancak aynı zamanda önemli ölçüde direnç gösterdi. Hem merkezi hem de yerel düzeylerde proaktif karşı önlemler sayesinde salgının ilk tıbbi etkisi diğer birçok ülkede olduğu kadar ciddi değildi. Makro ve mali ekonomi, 2020’nin ilk yarısında %1,8 olarak tahmin edilen GSYİH büyümesinin tüm yıl için %2,8’e ulaşması bekleniyor. Vietnam dünyada ekonomik durgunluk öngörmeyen birkaç ülkeden biri, ancak bu yıl büyüme, kriz öncesi tahmin edilen %6-%7’den çok daha düşük.[3]

Kasım 2020’de Vietnam’ın ithalatı ve ihracatı hakkında rapor veren Vietnam Genel İstatistik Ofisine göre; Ham petrol hariç ihracat aynı döneme göre %6,9 artışla 179,5 milyar USD olurken, ülkenin toplam ihracat cirosunun %70,7’sini oluşturdu. Yabancı yatırım sektörünün ithalatı ise aynı dönem göre %9,1 artışla 148,9’a milyar USD ulaştı ve ülkenin ithalat cirosunun %63,5’ini oluşturdu. Genel olarak, dış yatırım yapılan sektör, ham petrol dahil 32,1 milyar ABD doları ticaret fazlası ve ham petrol hariç 30,6 milyar ABD doları ticaret fazlası gördü, yerel sektörün 12,7 milyar ABD doları tutarındaki ticaret açığını telafi etti.[4]

Olumlu ekonomik başarılara ek olarak Vietnam hükümeti ileride pek çok zorluk ve zorluklarla da karşı karşıya. Nüfusu 100 milyon olan bir ülke ile hükümete sağlık sorunları ve sosyal güvenlik üzerindeki baskı az değil. Halk için sağlık bakımı ve iyileştirilmiş sağlık hizmetleri hükümet tarafından özel ilgi görmektedir. Eski sağlık bakanı Nguyen Thi Kim Tien, Vietnam’daki sağlık sistemini değiştirmeyi amaçlayan çok reform gerçekleştirdi. Halk sağlık sigortası (SGK gibi) insanların temel sağlık hizmetlerine erişimine yardımcı olan politikalardan biri tüm vatandaşların faydalanıyor. Türkiye aynı şekilde uygulanan (SGK) ve Türkiye’nin eski sağlık bakanı tarafından danışmanlığı olarak bir sağlık politikasıdır.

Ulaşım altyapısına, enerjiye, bilgiye ve konuta yatırım yapmak, Vietnam hükümetinin ekonomik kalkınma ve halk sağlığına özel önem verdiği alanlardan biridir. Altyapını kalitesi, yabancı yatırımın çekiciliğini ve ülke ekonomisini olduğu kadar insanların yaşam kalitesini de doğrudan etkilemektedir.

Vietnam son birkaç yılda yüksek ekonomik büyüme beraber altyapı açsından olumlu sonuçlar üretir: kaliteli konutlar talebi ile toplumdaki orta sınıf arttı. Özellikle sanayi bölgelerinde ve büyük şehirlerde artan trafik nedeniyle yolların genişletilmesi gerekiyor. Vietnam hükümeti tarafından aşağıdakiler gibi birçok büyük ulaşım yatırımı gerçekleştirilmiştir; illeri sanayi bölgelerine bağlayan otoyol, Ho Chi Min city, Hanoi’de 5 metro projesi devam ediyor, kuzey-güney otoban birinci etap, derin su limanlarının genişliyor ve en son olarak Longthanh inşaatına başlıyor birinci aşama için 7 milyar USD sermaye yatırımı onaylandı.

2015-2025 döneminde Vietnam altyapı pazarı için yıllık ortalama %10,4’lük bir büyüme oranı tahmin eden BMI (Business Monitor İnternational) 2018’in ilk çeyreği raporu. Nitekim 2020’nin ilk yarısında Covid-19 salgınının artçı şoklarının ekonomik durgunluğundan etkilenen inşaat ve altyapı pazarı, ilk yarıda hala %4,4’ün üzerine büyüme GSYİH kaydetti, yıl beklemedik %1,81 büyüme açıkladı. 2019 yılı son 10 yılın en yüksek GSYİH büyüme oranı %7,02 kaydetti. Bunun en büyük kısmını %51,8 ile sanayi ve inşaat sektörü oluşturdu (2018’de sanayi ve inşaat sektörü %34,3’ü hesaplar).[5]

Böyle bir bağlamda, Vietnam’ın altyapı ve inşaat pazarını doğrudan yabancı yatırımların(DYY) artış eğilimi nedeniyle istikrarlı ve sürekli olarak büyümesi bekleniyor. Dünya önde gelen prestijli yatırım araştırma kuruluşunun değerlendirmesine göre, Vietnam 2020-2030 döneminde altyapıyı güçlü bir şekilde geliştirecek ve geliştirmeye devam edecek. Vietnam Planlama ve Yatırım Bakanlığı, 2020 ile 2030 arasında altyapı sektöründe 200 milyar dolardan fazlana ihtiyaç duyulacağını tahmin ediyor. Özellikle elektrik talebinin keskin bir şekilde artacağı elektronik ve elektronik üretim sektörünün Vietnam’ın inşaat- altyapı büyüme sektöründe lider sektör olacağı öngörülüyor.

Yüksek teknoloji ve yapay zeka endüstrisinde Vietnam öncü bir ülkedir. Vietnam, Open RAN açık standartlarına dayalı 5G teknolojisi geliştiriyor ve ülkemizdeki 5G ağları da açık standartları kullanacak. Şu anda Vietnam, 5G ekipmanına sahip olan dünyanın 5. ülkesidir. Bu nedenle, 2020’deki ilk Vienam Açık Zirvesi olan Vietnam Açık Teknoloji Forumu, açık teknoloji geliştirmeyi seçme, açık kaynaklı yazılım geliştirmeyi seçme ve verileri açmayı seçme yönelimini verdi. Böylelikle bireyler ve işletmeler yeni değerler yaratmaya hızlı bir şekilde katılabilir, açık teknolojiler geliştirebilir, açık mimari ve açık standartlar geliştirebilir ve dijital dönüşüm sürecini hızlandırabilir.[6] İki teknoloji şirketi Viettel ve Vingroup, 5G teknolojisini geliştirdi ve Open RAN açık standardı ile işbirliği yapmayı kabul etti. Vingroup Vsmart Aris 5G, BKV gibi Vietnamlı teknoloji firmaları 5G telefonlar ve AI kameralar üretebilir.

Vietnam’ın Karşı Karşıya Olduğu Zorluklar

Vietnam, küresel iklim değişikliğinden çok etkilenen bir ülkedir. Yağmur, fırtınalar ve yıllık doğal afetler insanların hayatları ve ekonomileri için büyük kayıplara neden olur. Her yıl Vietnam hükümeti doğal afetlerden milyarlarca dolar zara görüyor. Sürdürülebilir ve çevre dostu bir ekonomi inşa etmek Vietnam için büyük bir sorundur. Vietnam hükümeti, uluslararası kuruluşlar ve uzmanlarla birlikte doğal afetler ve iklim değişikliğiyle başa çıkmak ve bunlara karşı direnci artırmak için sık konferanslar ve projeleri düzenlemiştir.

Maliye Bakanlığı ve Dünya Bankası (WB) tarafından ortaklaşa düzenlenen ‘’Vietnam’daki afet riskine finansal çözümler’’ seminerde, Maliye Bakan Yardımcısı Nguyen Huu Chi, Vietnam’ın Asya-Pasifik bölgesinde fırtınalar, seller, kuraklıklar, Kasırgalar, toprak kaymaları gibi birçok doğal afet tehlikesinden mustarip yılda 40 trilyon VND ve insan sayısı olarak tahmin edilen hasara neden oluyor doğal afetler tarafından öldürülen dünyada 22.sırada bir ülke olduğunu söyledi.

Önümüzdeki 50yıl içinde %40 olasılık Vietnam, seller, fırtınalar ve depremler nedeniyle 141,2 trilyon VND’yu (6,7 milyar ABD doları) aşan kayıp maruz kalabilir. Daha yüksek yoksulluk oranı sahip kuzey orta sahili illeri, fırtına ve sellerden daha fazla zarar görme eğimlindedir.[7]

Doğal afetlere ek olarak sanayileşme ve yoğun kentsel alanların neden olduğu çevre kirliliği Vietnam hükümeti için zorluklardır. Atık ve dumanla sanayi bölgelerinin hızlı gelişimi ekonomik kalkınmanın maliyetidir. Hükümet ve yerel yetkililer, çevre yasalarını ihlal eden işletmeleri düzenli olarak izler ve cezalandırmak için önlemler alır, ancak hala eksiklik mevcuttur.

Hanoi, Ho Chi Minh city, Binhduong, Dannang gibi büyük şehirler için çevre kirliliği ve düşük hava kaliteli, yetkililerin ve burada yaşayan insanların karşılaştığı büyük zorluklardır. Özellikle büyük nüfus yoğunluğu ve ulaşımda çok sayıda araç bulunan Hanoi’de hava kirliliği insanların sağlığını olumsuz etkilemektedir. Hanoi hükümeti ve diğer büyük şehirler daha fazla ağaç dikmek, atık su inşa etmek ve belediye atık arıtma sistemleri gibi çevresel iyileştirme projelerine milyonlarca ABD dolar harcadı.

Bürokratik idari prosedür de yatırımcılar için engelleyici bir faktördür. Vietnam hükümeti, yabancı yatırımı çekmek için yıllarca yasaları ve idari prosedürleri yeniden düzenledi. Yatırım teşvik yasası, Vietnam’ın açık ekonomi politikasında önemli bir politika olan Vietnam hükümeti tarafından özellikle ilgilenmektedir.

Vietnam’ın zaman içerisindeki gelişimi için değerlendirmeler ve tahminler

2020 yılı, Covid-19 hastalığının etkisiyle dünyadaki bütün ülkeler için zor bir yıl geçti. Kasım 2020’de yayınlanan Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’na göre, Uluslar arası Para Fonu (IMF) 2020 yılına kadar Vietnam ekonomisinin %2,4 büyüme oranına ulaşacağını tahmin ediyor. Kişi başına GSYİH büyümesi en yüksek olan dünya dört ekonomiden biridir (Vietnam, Tayvan, Mısır, Çin).

2021 yılına kadar Vietnam ekonomisi güçlü bir şekilde toparlanacak ve GSYİH’nin %6,5 artması bekleniyor. Daha önce, Ekim 2020’de IMF, 2020’de Vietnam’ın GSYİH’sinin  %1,6 artacağını tahmin etmişti. Vietnam’ın GSYİH ölçeği 340,6 milyar USD olup (ASEAN) Güneydoğu Asya’da 4. Sırada yer almaktadır (337.5 milyar USD ile Singapur’u geçmiştir), 2025’e kadar Vietnam’ın kişi başına GSYİH’si 5.211.90USD’ye ulaşacaktır. Asya Kalkınma Bankası’nın (ADB) 15 Eylül 2020’de açıkladığı ‘’Asia Development Outlook Update (ADO)’’ raporuna göre Vietnam’ın 2020’deki GSYİH büyümesinin %1,8’e ulaşması bekliyor. 2021’de %6,3’e ulaşırken, Asya’da GSYİH 2020’de 0,7’ye düşecek ve 2021’de %6,5 artacak.[8]

Japonya Ekonomik Araştırma Merkezi (JCER), ‘’Covid-19’da Asya: Hangi ülkeler ortaya çıkacak’’ başlıklı bu rapor, Covid-19 salgınının etkilerini değerlendiriyor ve Asya ekonomilerinin diğer ülkelere kıyasla nasıl ilerlediğini tahmin ediyor. Bu raporda JCER, Covid-19 çeviri senaryosu etkisi hakkında iki senaryo veriyor: standart senaryo ve daha kötüye gidecek Covid-19 çevirisi senaryosu. Güçlü ihracat sayesinde Vietnam’ın 2035 yılına kadar %6 civarında bir büyüme oranını sürdürmesi muhtemeldir. Bu, Vietnam’ın 2035 yılına kadar ekonomik büyüklük bakımından Tayvan’ı (Çin) geçmesine ve Vietnam’ın Endonezya’dan sonra Güneydoğu Asya’daki en büyük ikinci ekonomi olmasına yardımcı olacak.[9]

Birleşik Krallık Ekonomik ve Araştırmaları Merkezi (CEBR), geçtiğimiz günlerde, Vietnam ekonomisinin 2021-2025 yılları arasında ortalama %7 büyüyeceğini tahmin eden 193 ülke hakkında yıllık bir rapor yayınladı. CEBR, önümüzdeki 10 yıl içinde Vietnam’ın büyüme oranının %6,6’ya ulaşacağı tahmin ediliyor ve 2035’e kadar dünyada 19. Sırada yer alacak. 26 Aralık’ta yayınlanan rapor, Vietnam’ın Covid-19’u dünyanın diğer yerlerinden daha iyi kontrol ettiğini, bu nedenle 2020’deki büyümenin yine de pozitif bir seviyeye ulaşarak %1,6’ya ulaşacağını söylüyor.[10] Dünyanın prestijli araştırma merkezilerinden yapılan değerlendirmeye ve önümüzdeki 5-10 yıl içinde mevcut ekonomik büyüme ve siyasi istikrarla birlikte Vietnam’ın büyük bir ortaya sınıf ülkeye sahip olacak.

Vietnam, bölgesel ve uluslararası kalkınma ve istikrara olumlu katkıda bulunan bir ülke olarak rolünü gösterdi. 31 Ocak, New York’ta Vietnam Birleşmiş Milletler Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Dang Dinh Quy, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (Güvenlik Konseyi) Başkanı olarak faaliyetleri özetlemek için bir toplantıya başkanlık etti Ocak 2020, Vietnam Güvenlik Konseyi 2020-2021’in daimi olmayan üyesinin açılış dönemi.

Vietnam, ASEAN Başkanı 2020 ve Güvenlik Konseyi’nin daimi olmayan bir üyesi olarak, uzlaşma gibi öncelikli alanlara odaklanarak, iki örgüt arasında kapsamlı ve etkili işbirliğini teşvik etmeye devam edeceğini doğruladı. Anlaşmazlıkların barışçıl çözümü, önleyici diplomasi, silahsızlanma, barış koruma, terörle mücadele, denizcilik işbirliği, deniz güvenliği gibi öncelikli alanlara odaklanmak. Bu vesileyle Vietnam, Ekim 2020’de Vietnam’da gerçekleşecek olan ASEAN-BM Zirve vesilesiyle sürdürebilir kalkınma konusunda üst düzey bir ASEAN-BM diyaloğu düzenleme teklif etti.

Türk Yatırımcıların Vietnam’a Girme Fırsatları

Geçmişte Türk yatırımcıların Vietnam’a girdiği doğrudur, ancak ticari yatırım başarılı olabilir ve olmayabilir. Karmaşık idari prosedürler gibi birçok neden vardır veya yatırımcılar piyasayı iyi tanımıyor ve yanlış zamanlama olabilir. Neden bu kadar çok yatırım yaptıklarını ve nerede başarılı olduklarını anlamak için Vietnam’a yatırım yapan ülkelere bakmak gerekiyor. Vietnam’a DYY/FDI Birinci sıra G.Kore 7,9 milyar USD, Japon 4,1 milyar USD Singapur 4,5 milyar USD ve Tayvan 1,8 miyar USD. Vietnam, ünlü uluslararası markalar üreten fabrikalara ev sahipliği yapmaktadır; LG, Samsung, Toyota, Nike. Son zamanlarda, Apple parça tedarikçisi Foxconn, üretim aktarımının bir bölümünü Vietnam’a devretti.

Peki, Türk işletmeleri ve yatırımcıları Vietnam pazarına ne yatırım yapabilir. Mobilya, Türk işletmelerinin Vietnam pazarına girmesi için potansiyel bir alandır. Çünkü son yıllarda Vietnam halkının ekonomisi ve yaşamı arttı ve birçok yeni Batı tarzı apartman ve dairesini tercih ediyor. Modern apartman dairelerinde Batı tarzı mobilya tercih ediliyor, Türkiye bu ürünleri üretme gücüne sahip bir ülke. Güzel tasarımlara ve Avrupa standartlarına sahip Türk ürünleri rekabet gücüdür.

Türkiye’deki ünlü mobilya markalarının hemen hemen her şehirde şubesine ulaşabilir, Bellona Mobilya, Enza Home, Mudo, Kelebek, Mondi. Çamaşır makineleri, bulaşık makineleri, Beko, Arçelik gibi prestijli Türk markaları. Bu markaların Vietnam pazar araştırmasına yatırımı varsa, bu büyük bir potansiyel pazar haline gelecektir.

Otomobil parçaları ve endüstriyel makineler, bu Türk endüstrisinin güçlü yanlarından biridir. Hanoi başkenti, 2030 yılına kadar şehirdeki motosikletleri yasaklamayı planlıyor. Bu, toplu taşıma araçlarının otobüs, tren ve özel araçlarla kullanımının artacağı anlamına geliyor. Otomobiller için ekipman ve yedek parçalar da kesinlikle aracın miktar talebiyle artmaktadır.

Vietnam’ın arazisi dar ve eyaletler arası ulaşım karayolu ve otobüsle gerekiyor. Özellikle Vietnam’ın kuzey illeri yalnızca karayolu bağlantısı ile taşınabilir. Türk şehirler arası otobüs sistemi/ taşımacılık, nitelik ve nicelik açısından dünyanın en iyilerinden biri olarak söylenebilir. Bu, Metro, Pamukkale, Nulifer, Kamilkoç gibi Türk işletmelerinin şehirlerarası ulaşım için potansiyel bir işbirliği alanı olacaktır. Unutmayın ki Vietnam 100 milyonluk bir nüfusa sahip, Kuzey’in 23 il,  eyalet var ve sadece karayolu ile birbirine bağlıdır. Ancak, yatırımların başarılı olabilmesi için Türk yatırımcıların yerel işletmelerle yakın işbirliği içinde olmaları gerekiyor.

Askeri işbirliği, iki ülke arasında potansiyel bir alandır. Vietnam’daki ordu ve güvenlik güçleri çoğunlukla Rusya ve Doğu Avrupa’nın teçhizatı ve silahlarından oluşuyor. Bu yüzden geçmişte, ordunun modernizasyonu amacıyla Vietnam hükümeti birçok ülkeden silah ve teçhizatı çeşitlendirmek istiyor. Türkiye çok uygun bir NATO’nun standart hafif piyade silahına sahip, Vietnam bununla ilgileniyor. Stratejik olmayan hafif silahlar, ortaklıkları ve satın alımları kolaylaştırır. Vietnam’ın orta sınıf ülkelerle ekipman ve silah alım satımı konusunda hala işbirliği var; Çek Cumhuriyeti, İsrail, G. Kore.

Türkiye’nin savunma sanayi son yıllarda güçlü bir yerel üretim göstermiştir. Türk savunma sanayisi için piyade silahları, akıllı bombalar, insansız hava araçları birçok başarıya imza attı. Özellikle büyük dronlar, uzun uçuş süresi, geniş menzil avantajına sahiptirler. Bu alanda Vietnam araştırma ve geliştirmeye yatırım yapıyor, ancak yine de sınırlı. Vietnam, sivil amaçlı bu tür insansız uçaklarla ilgileniyor. Vietnam, genellikle yılda 4 ay boyunca doğal afetlerden muzdarip olan, oldukça bölünmüş dağlık bir coğrafyaya sahiptir. Kurtarma ve topografik keşif çalışmaları birçok zorlukla karşı karşıyadır, uzun uçuş süreli insansız uçaklar, geniş çalışma yarıçapı çok yardımcı olacaktır. Bu gerçekten Türk savunma sanayi şirketlerinin göz önünde bulundurması gereken potansiyel bir işbirliği alanıdır.

Vietnam ve Türkiye’nin bir sonraki işbirliği alanı turizmdir. Türk Hava Yolları Hanoi ve Ho Chi Minh City’den İstanbul’a 2018 yılından beri günde iki uçuş açılıyor. Bu, iki ülke arasında turizmin gelişmesini teşvik etmenin temel dayanağıdır. Büyükelçiliğin 2018 yılında verdiği bilgiye göre Türkiye’ye seyahat eden yaklaşık 6-7bin Vietnamlı turist vardı. 2019 yılında Türkiye’ye gelen Vietnamlı turist sayısı 18-19 bin arttı. COVID-19 salgını gerçekleşmezse, seyahat acenteleri 2020 yılında Türkiye’ye Vietnamlı turist sayısının yaklaşık 30-35 bin kişi olacağını tahmin ediyor.

Da Nang’da Altın Köprü

Türkiye, Vietnamlı turistleri cezbeden birçok tarihi kalıntıya ve güzel manzaraya, lezzetli yemeklere sahiptir. Söz konusu, basit vize politikası ve iki ülke arasındaki kolay direkt uçuşlar, turizm endüstrisinin gelişmesinin temelini oluşturuyor. Aksine Vietnam’da Türk turistler için keşif tutkusunu tatmin eden dünyada pek çok ünlü ve güzel doğa manzarası var. Ha Long Körfezi, Trang An, Ba Na Vadisi, Cu Chi Tünelleri, Son Doong Mağarası elbette Türk turistleri şaşırtacak. Vietnam, kültürde çeşitlilik ve zenginlik yaratan 54 farklı etnik gruba sahiptir. Turistler Vietnam’da bir yerden bir yere asla benzerlik görmeyecekler. Özellikle Türk turistler Vietnam’a geldiğinde Kamboçya ve Laos turları ile birleşebilirler.

Sonuç

Bu makale ile Türkiye’ye Vietnam ve Güneydoğu Asya hakkında bilgiler aktarılmak istenmiştir.  ABD-Çin ticaret savaşı küresel tedarik zincirini etkilediğinden, özellikle Çin’e bağımlılığı azaltmak için alternatif yeni yatırım yerleri bulmak için birçok Asya ülkesi rekabet ediyor. Vietnam, istikrarlı bir siyasi sisteme sahip bir ülke ve Covid-19 salgını üzerinde en iyi kontrole sahip bir ülke, bu da salgından sonra yatırımı çekmek ve ekonomiyi geliştirmek için büyük avantaj yaratıyor.

Ocak 2021’de Vietnam, yeni dönem için liderleri seçmek üzere 13. Komünist Parti Kongresi’ni düzenliyor. Kongre XIII Genel Sekreteri, Cumhurbaşkanı konuşması ‘’Partimizin XIII. Ulusal Kongresi, ülkenin yenilenmesi, bütünleşmesi ve kalkınmasını kapsamlı ve eşzamanlı olarak tanıtmaya devam etme sürecinde,’’ vurguladı. Hedefler 2025 yılına kadar, gelişmekte olan bir ülke, düşük orta geliri aşan modern bir sanayiye sahip olacak. 2030 yılına kadar modern sanayisi ve yüksek orta gelirli gelişmekte olan bir ülke olacaktır. 2045 yılına kadar yüksek gelirli gelişmiş bir ülke olacak.[11] Doğru liderlik politikası ile doğru şekilde belirlenmiş hedefler Vietnam kesinlikle başarıya ulaşacaktır.

Vietnam ile Türkiye iki ülke arasındaki işbirliğinin başarılı olabilmesi birçok faktörün bir araya getirilmesini gerektiriyor. Vietnam hükümeti Türkiye ile diplomatik ilişkilere her zaman önem veriyor. Vietnam tarafı her yıl iki ülke arasındaki iş birliği ve ilişkilerin güçlendirilmesi amacıyla Türkiye’ye gelen en üst düzey heyete sahiptir. 2017 yılında Vietnam Ulusal Meclis Başkanı Nguyen Thi Kim Ngan resmi olarak Türkiye’yi ziyaret etti. 2019 yılında Vietnam Komünist Partisi Merkezi Kitle Seferberlik Komisyonu başkanı Türkiye’yi ziyaret etti ve Cumhurbaşkanı yardımcısı tarafından sıcak bir şekilde karşılandı. İki ülke arasındaki mevcut iyi diplomatik ilişkiler ile iki ülke işletmelerinin daha fazla ortak yatırım işbirliğine sahip olacağı umulmaktadır. Vietnam ve Türkiye’nin gelişmesi, bölgede ve dünyada istikrara kesinlikle olumlu katkı sağlayacaktır.

[1] Viet Tuan https://vnexpress.net/viet-nam-khong-thay-doi-chien-thuat-chong-dich-4217735.html

[2] https://www.vir.com.vn/historic-gdp-rate-rise-as-vietnam-revises-figures-70317.html

[3] https://www.worldbank.org/vi/country/vietnam/overview

[4] Thuy Hien – Anh Tuan / BNEWS / TTXVN  https://www.gso.gov.vn/tin-tuc-khac/2020/11/nhung-diem-sang-trong-thu-hut-dau-tu-fdi/

[5] https://vietnamfinance.vn/dau-tu-co-so-ha-tang-co-duoc-thuc-day-boi-luat-ppp-20180504224245343.htm

[6]Mai Hanh / VOV1  https://vov.vn/cong-nghe/viet-nam-la-nuoc-thu-5-tren-the-gioi-lam-chu-thiet-bi-5g-818482.vov

[7] [7] http://www.tnmtthainguyen.gov.vn/-/4654-vit-nam-co-th-thit-hi-67-t-usd-mi-nm-do-thien-tai

[8] Nguyen Thi Phuong Dung http://tapchitaichinh.vn/su-kien-noi-bat/tang-truong-kinh-te-viet-nam-nam-2020-va-trien-vong-nam-2021-331394.html

[9] https://baoquocte.vn/nhat-ban-du-doan-viet-nam-co-the-tro-thanh-nuoc-co-thu-nhap-trung-binh-cao-vao-nam-2023-131495.html

[10] https://www.voatiengviet.com/a/cebr-vn-tang-tuong-6-phay-6-phan-tram-tu-2021-2030-xep-hang-19-the-gioi-nam-2035/5715727.html

[11] The Kha- Anh The https://dantri.com.vn/xa-hoi/phat-huy-tinh-than-cong-hien-vi-dat-nuoc-cua-moi-nguoi-dan-viet-nam-20210126120516942.htm

Sahipkıran Stratejik Araştırmalar Merkezi – SASAM