ABD-Çin arasında Uygur Atışması…

ABD Temsilciler Meclisi, Uygur Türkleri’ne yönelik politikaları nedeniyle Çinli yetkililere yaptırım öngören tasarıyı onayladı. Tasarının onaylanmasının ardından Çin, olaya sert tepki gösterdi.

Zaten gergin olan ABD ile Çin ilişkileri, Temsilciler Meclisi’nin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türkleri’ne yönelik politikalarından dolayı Çinli yetkililere yaptırım uygulanmasını öngören yasa tasarısını kabul etmesiyle daha da gerildi. Demokrat Kaliforniya vekili Brad Sherman tarafından sunulan tasarı, her iki partinin de yoğun desteğini alarak genel kurul oylamasında 1’e karşı 407 oyla geçti. Çin, buna sert tepki gösterdi.

Geçen ay ABD Senatosu’nda kabul edilenin farklı bir versiyonu olan tasarıda, ABD Başkanı Donald Trump yönetimine, Uygur Türkleri’nin yanı sıra diğer Müslüman azınlıklara uygulanan baskı ve şiddetten sorumlu olan bazı Çinli yetkililere yaptırım uygulanması yönünde çağrı yapıldı. Bununla birlikte tasarıda, gözetleme amaçlı kullanılabilen tüm ABD menşeili cihazların Çin’e satışının yasaklanması istenirken, ayrıca Beyaz Saray’dan, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları ihlallerinde rolü olan tüm Çinli yetkililerin isimlerinin 120 gün içinde Kongre’ye gönderilmesi de talep edildi.

Pekin tepkili

Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD Temsilciler Meclisi’nin Çinli yetkililere yaptırım öngören yasa tasarısını kabul etmesine tepki gösterdi. Şinhua ajansında yer alan habere göre, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, ABD Temsilciler Meclisi’nin kabul ettiği yasa tasarısının uluslararası ilişkilerle ilgili genel kuralları ve uluslararası sözleşmeleri ihlal ettiğini öne sürdü, bunun aynı zamanda Çin’in içişlerine müdahale olduğunu iddia etti.

Hua, Sincan ile ilgili konuların, din, etnik köken ya da insan haklarıyla ilgili olmadığını, şiddet ve terörle mücadeleyle ilgili olduğunu savundu. Çin hükümetinin ulusal egemenlik ve güvenliği koruma konusunda kararlı olduğunu ifade eden Hua, ABD’nin hatasını düzeltmesi ve Çin’in içişlerine karışmaması gerektiğini söyledi.

Bununla birlikte Çin Dışişleri, Çin’in ABD Büyükelçiliği danışmanı William Klein’ı görüşmeye çağırdı.

Çin’de son yıllarda Uygur Türkleri’nin yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde “eğitim merkezi” adı altında faaliyet gösteren kamplar ile Uygur Türkleri’nin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller, uluslararası kamuoyu tarafından eleştiriliyor. Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi’ne üye 22 ülke, 11 Temmuz’da, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türkleri ve diğer azınlıklara yönelik muamelesini eleştiren, kitlesel gözaltıların durdurulması çağrısında bulunan mektubu imzalamıştı.