Süleyman Şah Türbesi

Süleyman Şah Türbesi ve bulunduğu alan Suriye’nin Halep ilinin Karakozak Köyü sınırları içerisindeydi. Burası Türkiye’nin kendi sınırları dışında sahip olduğu tek toprak parçasıdır. Türbe’de Osmanlı İmparatorluğu’nun kurucusu ve ilk padişahı Osman Gazi’nin dedesi ve Ertuğrul Gazi’nin babası olan Süleyman Şah’ın ve iki muhafızının naaşları bulunmaktaydı.

Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Alp Arslan’ın Malazgirt Zaferi’nden sonra, Oğuz boyları  yeni vatan edinmek maksadıyla batıya yöneldiler. Bunlar  arasında Süleyman Şah önderliğindeki Kayı Boyu da bulunmaktadır. Aşıkpaşazade Tarihine göre, Süleyman Şah, yeni yurt aramak üzere çıktığı bu yolculukta Halep yakınlarındaki Caber Kalesi’ne gelir ve Fırat Nehri boylarına yerleşir. Moğol istilası sırasında 1227 yılında Fırat Nehri’nin karşı kıyısına geçmeye çalışırken iki muhafızı ile birlikte Fırat’ın sularında boğulur. Süleyman Şah’ın naaşı ve iki askeri Caber Kalesi eteklerinde bir  kümbete  defnedilir.

Türbe, 1260 yılında Moğollar tarafından yıkıldı, 1510’lu yıllara kadar bakım görmedi. Yavuz Sultan Selim, bölgeyi fethettikten sonra türbeyi restore ettirdi. Daha sonraları buraya “Türk Mezarı” adı verildi. II. Abdülhamit türbeyi 1886 yılında tekrar onarttırdı.

Süleyman Şah Türbesi’nin bulunduğu bölge 1’inci Dünya Savaşı’nın ardından önce İngiltere daha sonra da Fransa’nın kontrolüne geçti. Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara Hükümeti, Türk Mezarı’na ilgisini devam ettirdi. 20 Ekim 1921 tarihinde  Fransa ile imzalanan  Ankara Antlaşması’nın 9. Maddesine göre Caber Kalesi ve Türbe müştemilâtı ile beraber Türkiye toprağı olarak kabul edildi ve Türkiye’ye burada muhafız bulundurma ve bayrağını çekme hakkı tanındı. İlgili 9. Madde günümüz Türkçesiyle şöyledir:

“Osmanlı Hanedanı’nın kurucusu Osman Gazi’nin dedesi Süleyman Şah’ın Caber Kalesi’nde bulunan ve Türk Mezarı adı ile tanınan mezarı, çevresiyle birlikte, Türkiye’nin malı olarak kalacak ve Türkiye orada koruyucular bulundurup Türk bayrağını çekebilecektir.”

Lozan Antlaşması’nın 3. maddesi ile Caber Kalesi ve türbenin müştemilâtı ile beraber Türkiye toprağı olarak kabul edildiği teyit edildi. Son Halife II. Abdülmecid, Büyük Millet Meclisi Başkanlığına, yani Mustafa Kemal Paşaya gönderdiği mektupta  Süleyman Şah’ın mezarı konusunda Meclis’in gösterdiği alâkaya teşekkür etti. Türbenin yanına 1938’de Jandarma Karakolu inşa edildi, bu vatan toprağının ve Türbenin korumasını Türk Askeri yapmaya başladı.

Suriye, bölgede Fırat üzerine Tabka Barajı’nın inşasına başlamış ve türbenin baraj gölünün suları altında kalacağını bildirmişti. Bunun üzerine türbe ve karakol 1973’te Suriye ve Türkiye’nin ortak çalışması ile Halep İline bağlı Karakozak Köyünün yakınındaki 10.096 m²’lik yeni yerine taşındı.

Suriye 2002 yılında bölgede Teşrin Barajını inşa edince türbenin sular altında kalma riski doğdu. Türkiye; 2004 yılında türbenin etrafının tahkimi ve su geçirmemesi için restore edilmesi gerektiğini, Karakozak Saygı Karakolunun inşa edileceğini Suriye’ye bildirdi. Suriye makamlarından alınacak iznin gecikmesi nedeniyle çalışmalara ancak 2008 yılında başlandı, restorasyon ve karakol inşaatı aynı yıl tamamlandı.

Devletimiz 22 Şubat 2015 tarihine kadar dede mirası bu vatan toprağına sahip çıkmış, Mehmetçiklerimiz de gururla bekçiliğini yapmıştır.

Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) arasındaki çatışmalar sonucu 13 Mart 2014 tarihinde  Karakozak köyü ve türbenin bulunduğu bölge IŞİD’in kontrolüne geçti. Bunun üzerine Türkiye, Türbeyi ve Karakolu korumak için güvenlik tedbirlerini artırdı.

Artan güvenlik problemleri ve IŞİD tehdidi nedeniyle, Suriye sınırları içindeki Eşme bölgesinde bir alanın TSK tarafından kontrol altına alındığı, buraya Türk bayrağı çekildiği ve Süleyman Şah’ın buraya taşınacağı açıklandı.

Türk Silahlı Kuvvetleri,  22 Şubat 2015’te  “Şah Fırat” isimli askeri bir operasyon ile Suriye’ye girdi. Türbede bulunan Süleyman Şah ile iki muhafızının sandukaları  ve diğer manevi değeri bulunan eşyalar alındıktan sonra Türbe ve yakındaki karakol binaları patlayıcılarla havaya uçuruldu. Bölgedeki Türk askerleri,  Şanlıurfa  üzerinden Türkiye’ye geri çekildi.

Operasyonla Süleyman Şah ve iki muhafızının sandukaları  ile ecdat yâdigarı diğer emanetler geçici olarak yurda taşındı. Şanlıurfa’nın Birecik ilçesindeki Kara Kuvvetleri Komutalığına bağlı 3. Hudut Alayı 7. Hudut Bölük Komutanlığına getirildi. Yurda getirilen Süleyman Şah ve 2 askerinin sandukası geçici olarak Kara Kuvvetleri Komutanlığı 3. Hudut Alayı 7. Hudut Bölük Komutanlığında hazırlanan geçici türbede muhafaza altına alındı. Süleyman Şah Türbesi’nden getirilen toprak, özel muhafazasıyla sandukaların yanına kondu. Binanın girişine Türk Bayrağı ve Süleyman Şah Türbesi yazılı Osmanlı tuğrası asıldı. Süleyman Şah Türbesi’nin tarihçesi ve Süleyman Şah’ın  büstü de geçici türbenin girişindeki alana yerleştirildi. Törenin ardından iki  asker,  türbe girişinde saygı nöbeti tutmaya başladı.

Suriye sınırları içindeki Eşme bölgesinde Süleyman Şah Türbesine ayrılan alan halihazırda TSK’nın kontrol altında, buraya Türk bayrağı çekili ve türbenin burada inşa edileceği planlandı.

Kaynaklar

Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü

http://www.ahmetakyol.net/caber-kalesi-ve-suleyman-sah-turbesi/

http://tr.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCleyman_%C5%9Eah_T%C3%BCrbesi

Alıntı kaynak:https://millidusunce.com/misak/suleyman-sah-turbesi/