Türkiye tezine abluka

 GAZETESİ
VOLGA KUŞÇUOĞLU

Suriye’de altıncı yılında devam eden iç savaşta IŞİD ekseninde yaşanan iki gelişme, savaş açısından yeni bir dönüm noktasına işaret ediyor. Salı günü ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun hava desteğiyle Suriye Demokratik Güçleri, IŞİD’in başkenti Rakka’ya yönelik geniş kapsamlı bir operasyona başladı. Dün ise IŞİD, yedi köyü ele geçirerek Halep’in kuzeyinde muhaliflerin kontrolündeki iki kritik ilçe olan Azez ile Mare arasındaki bağlantıyı kesti. Önceki geceden itibaren şiddetli bir taarruza başlayan IŞİD, Kel Cibrin ve Kefr Kelbin beldelerini ele geçirdi. Türkiye, fırtına obüsleriyle muhaliflere destek verse de muhaliflerin direnişi kırıldı. IŞİD’in saldırılarının ardından Türkiye’yle bağlantısı kesilen 15 bin nüfuslu Mare, IŞİD ve PYD kuşatması arasında kaldı. Bölgedeki insani yardım ekipleri, sınır hattına yakın Sicco, Niyara ve Hilal çadır kentlerinde barınan sivillerden yaklaşık 8 bin kişinin yerlerinden ayrılarak daha güvenli buldukları iç kesimlere yöneldiğini bildirdi.

HALEP’TE DURUM KRİTİK

IŞİD bu hamlesiyle, Türkiye’ye yönelik yeni bir göç dalgasına sebep olduğu gibi sözde başkenti Rakka ve Irak’ın dördüncü büyük kenti Felluce’yi kurtarmaya yönelik operasyonlara da kritik bir misilleme yapmış oldu. Mare kuşatması, şubat ayında Esad güçleri tarafından Nubl ve Zehra beldelerinin alınmasının ardından Halep’in kuzeyinde muhaliflere yönelik ikinci büyük darbe oldu. Ayrıca Türkiye’nin uzun süredir bölgede oluşturulmasını istediği güvenli bölge için de işler daha da zor hale geldi.

SAVAŞTAKİ BEŞ SICAK CEPHE

Suriye’de, 27 Şubat’tan bu yana muhalifler ve Esad rejimi arasında ateşkes durumu var. Ancak çatışmaların şiddetle devam ettiği Şam’ın yanısıra Halep ve İdlib’de de zaman zaman çatışmalar yaşanıyor. Deyr ez-Zor, Rakka ve Halep’in kuzeyinde de Esad rejimi, SDG ve muhaliflerin IŞİD’le çatışmaları sürüyor. Geçen yılın sonundan beri İsviçre’nin Cenevre kentinde aralıklarla devam eden, ancak bir sonuç alınamayan barış görüşmelerininse ne zaman yeniden başlayacağı belirsiz.

TÜRKİYE’YE YENİ BİR GÖÇ DALGASI OLUR MU?

IŞİD’in Mare’ye yönelik saldırılarının ardından sekiz bin kişinin güvenli bölgelere göç ettiği bildirildi. Ayrıca Rakka operasyonu ve Halep’in kuzeyindeki IŞİD taarruzunun, yeni bir göç dalgasına neden olduğu belirtiliyor. ABD’nin hava desteğiyle SDG’nin Rakka’nın kuzeyindeki ilerleyişi, şehirdeki yüzbinlerce kişinin göç yollarına düşmesine neden oldu. Bunların bir kısmı Halep’in kuzeyine, bir kısmı ise Deyr ez-Zor’a yöneldi. Ancak IŞİD’in, göçmenlerin yanına eşya almasına ve kendi kontrolü dışındaki bölgelere gitmesine izin vermediği ifade ediliyor. Öte yandan Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) örgütü, Azez’de sivillerin hayatının tehlikede olması nedeniyle buradaki faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı.

SURİYE DEMOKRATİK GÜÇLERİ NEDİR?

Suriye’deki savaşın son dönemde adı sıkça duyulan yeni aktörü Suriye Demokratik Güçleri (SDG), kuruluşunu geçen yıl 12 Ekim’de ilan etti. SDG, ABD’nin IŞİD’le mücadelede Arap müttefik arayışlarından doğdu. Ekim 2014’teki Kobani savaşından itibaren IŞİD’e karşı YPG’ye destek veren ABD, büyük çoğunluğunu Sünni Arapların oluşturduğu Suriye’de sadece Kürt güçleriyle ilerlemenin mümkün olmadığını dile getiriyordu. Washington’ın desteğiyle kurulan SDG’nin bünyesinde, PYD’nin silahlı kanadı YPG’nin yanısıra Arap ve Süryani gruplar yer alıyor. Ancak askeri üstünlük açıkça YPG’de. Grubun sahip olduğu yaklaşık 25 bin savaşçının 20 bininin YPG’li olduğu belirtiliyor.

ABD VE RUSYA’NIN SURİYE’DEKİ ASKERİ VARLIĞI NE DURUMDA?

ABD ve Rusya, Suriye’de büyük ölçekli kara güçleri bulundurmasalar da hava operasyonları ve ülkedeki müttefiklerine verdikleri destek üzerinden savaşı şekillendirmeye çalışıyor. Rusya Esad rejimiyle işbirliği yaparken, ABD’nin Suriye’deki en güçlü müttefiki Kürt güçleri. Rusya, 30 Eylül 2015’te Esad rejiminin davetiyle hava operasyonlarına başlamasının ardından kıyı kenti Lazkiye’deki hava üssünü kapsamlı bir genişletme çalışmasıyla kendi üssü haline getirdi. Ayrıca mart ayında Palmira’nın IŞİD’den temizlenmesinin ardından Rusya bu şehre de bir üs inşa etti.

ABD ise Ocak ayında PYD kontrolünde bulunan Haseke kentinin Rimelan kasabasındaki havaalanını askeri üsse çevirdi. Ayrıca Rakka operasyonu için Kobani ve Tel Abyad’a 400 asker gönderen ABD, bu askerleri SDG güçlerinin eğitimi ve hava saldırıları için uçaklara koordinat verilmesi gibi görevlerde kullanıyor. ABD ve Rusya’nın yanısıra İran ve Hizbullah da Suriye’de büyük çaplı bir askeri varlığa sahip. İran’ın ülkede onlarca generali ve onbinlerce milis gücü bulunduruyor. İran ayrıca rejim bölgelerindeki yerel halkı da Ulusal Direniş Güçleri adıyla örgütlemiş durumda.