TARİHTE BUGÜN 04 MAYIS (Günün Portresi Şair, Sanatçı Hamisi Büyük bir Hakan HÜSEYİN BAYKARA) / FAZLI KÖKSAL
04 Mayıs 2020 - 23:00
Günün Portresi
Şair, Sanatçı Hamisi Büyük bir Hakan
HÜSEYİN BAYKARA
1430 yılında Herat’da doğan Hüseyin Baykara hem annesi Fîrûze Begüm hem babası Mirza Mansûr tarafından Timur’un soyundandır. Yedi yaşında iken kaybettiği babası, daha önce kardeşi Şâhruh tarafından mağlûp edilip yetkisiz bırakıldığı için Hüseyin saltanattan mahrum, fakat asil aile ortamında dedesi Baykara’nın yanında yetişti. Bundan dolayı Hüseyin Baykara diye ünlendi.
Herat ve Horasan’da 36 yıl süren hükümdarlığı sırasında halkın sevgisini ve saygısını kazanan Hüseyin Baykara, hükümdarlığı süresinde, kahraman bir asker olması yanında; ülkesini adaletle yöneten, sanata ve sanatkarlara değer veren, barışın yerleşmesi için çaba gösteren bir hakan olarak tarihe geçti.. Türkçe’nin devlet ve edebiyat dili olması için çalışması, Türkçe yazmayı emreden ferman çıkarması da onu anlatırken belirtilmesi gereken önemli bir yönüdür.
İmar faaliyetleriyle de ilgilenen Saraylar, Camiler ve Medreseler yaptıran, Hüseyin Baykara genellikle öğleye kadar devlet işleriyle meşgul olup öğleden sonra sarayındaki kültür, sanat ve edebiyat adamlarıyla sohbetler düzenlerdi. “Hüseyin Baykara divanı” veya “Hüseyin Baykara meclisi” diye meşhur olan bu eğlence ve şiir sohbetleri pek çok Türk sarayında sanat, edebiyat ve şiirin himaye edilmesine örnek teşkil etmiştir. Türk şiirinin devlerinden Ali Şir Nevaî, Hüseyin Baykara’nın en yakın dostu ve veziri idi. Baykara Meclisinde ünlü Molla Cami de bulunurdu. Hüseyin Baykara kendisi de bir şairdi. Meclisü’l-Uşşâk adlı bir eseri ile bir de divanı vardır. Bu divanda Türkçe ve Farsça şiirlerini toplamıştır.
Herat’ı bir kültür çevresi haline getiren, birçok okullar açan, o okullarda uzak yerlerden gelen öğrencileri koruyarak onların eğitim giderlerinin hazinesinden karşılayan Hüseyin Baykara’nın hüküm sürdüğü yıllar; tezhip, minyatür ve cilt sanatının da ilerleme kaydettiği bir dönemdir. Meselâ Herat tezhip okulu tezhip sanatının altın devrini teşkil etmiştir. Ayrıca, onun himayesinde pek çok sanatkârın çalışmaları sonucu mûsikide önemli bir yeri olan “Herat mûsiki okulu” doğmuştur.
Timurlu soyunun son büyük hükümdarı olan Türk Tarihinin bu muhteşem hakanı 4.Mayıs.1506 tarihinde Herat’ta vefat etti.
TARİHTE BUGÜN
04/05/672
Eyüp-ül Ensari vefat etti (Eyüp Sultan)
04/05/1481
Cem Sultan’ın tahta geçmesini istediği bilinen Sadrazam Karamani Mehmet Bey Beyazıd taraftarı dönme vezirlerin tahrik ve teşvikleriyle Yeniçerililer tarafından şehit edildi
04/05/1506
Timur İmparatorluğu Hükümdarı ve şair Hüseyin Baykara vefat etti
04/05/1571
Dalmaçya kıyılarının donanmamız tarafından fethi..
04/05/1904
Panama Kanalı'nın inşasına başlandı.
04/05/1912
İtalya, Rodos'u işgal etti.
04/05/1919
Milli Ahrar Partisi kuruldu..
04/05/1929
İngiltere Sendikalar Birliği'nin çağrısıyla Britanya tarihinin ilk genel grevi başladı. Genel grev 9 gün sürdü.
04/05/1931
Mustafa Kemal Atatürk üçüncü defa Cumhurbaşkanı seçildi.
04/05/1943
Başbakanlık; II. Dünya Savaşı sırasında, şeker satışlarını durdurdu.
04/05/1949
İstiklal Mahkemeleri Kanunu kaldırıldı.
04/05/1970
Amerika Birleşik Devletleri'nde, Ohio'da Kent Eyalet Üniversitesi'nde öğrenciler Vietnam savaşını protesto ettiler. Gösteriye müdahale eden Ulusal Muhafızlar 4 öğrenciyi öldürdü.
04/05/1979
Muhafazakar Parti Lideri Margaret Thatcher seçimleri kazanarak İngiltere'nin ve Avrupa'nın ilk kadın başbakanı oldu. Aynı gün Türkiye'nin ilk kadın milletvekillerinden Tezer Taşkıran İstanbul'da öldü.
04/05/1980
Eski Yugoslavya Devlet Başkanı Mareşal Josip Broz Tito öldü
04/05/1994
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile İsrail, Batı Şeria ve Gazze’de yaşayan Filistinliler’e özerklik verilmesini öngören anlaşmaya imza attılar
04/05/2002
Nijerya'da bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra düştü: 148 kişi öldü.
FACEBOOK YORUMLAR