Ozanlardan ülke yönetenlere sazlı sözlü uyarı

Ozanlardan ülke yönetenlere sazlı sözlü uyarı

Usta araştırmacı ve halkbilimci Cahit Öztelli'nin ilkbaskısı 1976'da Milliyet Yayınları tarafından yapılmış "Uyan Padişahım" adlı geniş hacimli kitabı, kendisinin de vurguladığı gibi "halkın gözü ile edebiyata akseden tarihin aynası" niteliğinde. Osmanlı'da tarihçilerin devlet memuru olduğunu hatırlatan Cahit Öztelli bunların sürülmekten ve atılmaktan korktukları için iktidardaki devlet adamlarının davranışlarını en küçük biçimde bile eleştirmediklerine dikkat çekiyor. Bu boşluğun saz şairleri tarafından doldurulduğunu kaydeden Öztelli şöyle devam ediyor:

İşte, Osmanlı tarihçisinin yazamadıklarını halkın dili olan ozanlar söylemektedir. Onlar, tarihçi gibi maddi ve manevi baskı altında değildirler. Halkın içindedirler. Halkla birlikte sevinir, birlikte ağlarlar. Bütün acıları halkla, askerle birlikte çeken bu sanatçılar halkın saygısına dayalı yarı ermiş bir şaman tipidir. Ellerinde sazları ile imparatorluğu baştan başa dolaşırlar. Her yerde iyi karşılanırlar. Söyledikleri padişahın, sadrazamın kulağına gitmez. Gitmez ama, yine de bir umut ışığı olur ezilmişler için."

Aşık Mahremi kötü yönetici, rüşvet, hırsızlıktan bunalan halkın çektiği sıkıntıyı padişaha şöyle şikayet ediyor:

***

Kim olursa verme tuğ ile sancak / İşret başın bilir yavanlar ancak / Dünya gitti elden daha nolacak /Dünyanın nizamın bul padişahım

***

Bunca fukaradan vergi alınır / Dünyada her işe çare bulunur / Hep koyunlar çobanından sorulur / Bize de bir çoban bul padişahım

***

Çeşmeler kurudu, abdest alınmaz / Mescidler kapandı, namaz kılınmaz / Kadir Mevlam hikmetinden sorulmaz / Mehdi'ye mi kaldı yol padişahım

(Ahmet Yabuloğlu)

Kaynak: https://www.yenicaggazetesi.com.tr/ete-kemige-burundu-yunus-deyi-gorundu-270315h.htm