Abid Çelebi Vakfiyesi

Abid Çelebi Vakfiyesi

Mevlâna Müzesi Arşivi’nde nr. 67’de bulunan Mevlâna Celaleddin Rumi’nin soyundan gelen postnişin Şeyh Cemaleddin Çelebi oğlu Abid Çelebi (ö. 1496)’ye ait Arapça vakfiye sureti 8 Cemazyelevvel 895 / 30 Mart 1490 tarihinde tanzim ve tescil edilmiştir. Mevcut vakfiye sureti 20 Rebiyülahir 1160/1 Mayıs 1747’de istinsah edilmiştir. Abid Çelebi Vakfiyesi’nin sureti 23×61 cm ebadında yekpare bir kâğıda bozuk nesih diyebileceğimiz bir hatla yazılmıştır. Tescil ve istinsah edenlerle sonundaki şahitler dışında vakfiye suretinin esas metni 50 satırdan meydana gelmektedir. Çok yakın bir zamanda tamir edilmiş; arkasına naylon karışımı gri bir bez yapıştırılmıştır. Vakfiye suretinin sol üst tarafında vakfiyeyi tescil eden İstanbul kadısı Hamid bin Efdalü’l-Hüseynî el-Mübtelâ (ö. 1503)’nın, sağ üst tarafında ise istinsah suretini onaylayan el-Hâc Emrullah bin Abdülaziz el- Mevlânâ’nın isimleri bulunmaktadır. Vakfiyeyi tanzim eden Mevlâna Muslihiddin Mustafa bin Hızır Fakih’tir. Abid Çelebi Vakfiyesi’nde Konya Meram’da bulunan iki taşlı Ahi İlyas Değirmeni’nin Mevlâna Dergâhı’na vakfedildiğine dair kayıt dikkat çekicidir. Vakfiyede Ahi İlyas Değirmeni dışında vakıf gayrimenkulleri de bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla şöyledir: Konya Bedesteni’nde dükkânlarla aynı yerde arazi, Sudirhemi nahiyesine tabi Başara, Saidili’ne bağlı Tekürsıyan, Hatunsaray nahiyesine tabi Kayıhüyüğü ve Boyalıca köyleri, Boyalıca köyü yakınında Devletşah mezrası, Konya dışında Mevlâna Türbesi dolabı yakınında Türbe Hamamı. Abid Çelebi, sağlığında kendisi mütevelli olacaktır. Ölümünden sonra ise eşi Sitti Hatun, onun ölümü halinde de Abid Çelebi’nin kız kardeşi Azize Ayşe Hatun’a mütevellilik verilecektir. Onun vefatından sonra Konya Mevlâna Dergâhı’nda şeyhlik yapanlar mütevelliliğe atanacaklardır. Vakfın gelirlerinin sarfı ise şöyledir; Abid Çelebi kendi, eşi Sitti Banu Hatun ve kız kardeşi Azize Ayşe Hatun’un mütevelliliği sırasında vakfın gelirlerinden yarısının mütevelliye verilmesini, geri kalan yarısının ise Mevlâna Türbesi’nde her gün Kur’an’dan beş cüz okuyacak beş cüzhan için harcanmasını istemiştir. Vakıf gelirinin dağıtımında, Abid Çelebi ve eşi ile kız kardeşinin ölümlerinden sonra tevliyetin Mevlâna Dergâhı şeyhine geçince farklı bir uygulama yapılması hususu vakfiyede özellikle belirtilmiştir. Bu durumda mütevelliye ayrılan paranın miktarı azalmış olmaktadır.

Ahilik Ansiklopedisi
https://www.eansiklopedi.com/abid-celebi-vakfiyesi/