Geçmişten Günümüze Manisa konuşuldu

3 Mart 2018 tarihinde Manisa Kültür Sohbetlerinde gerçekleştirilen “Geçmişten Günümüze Manisa” konulu programda Ege Üniversitesi tarih bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hilal Ortaç ve program koordinatörü tarihçi-yazar Naci YENGİN konuştu.

TarihistaNHaber

Manisa’nın geçmişten bu güne içinde bulunduğu tarihi, kültürel, ekonomik, coğrafi üstünlüklerin geçmişte olduğu gibi günümüzde de deva ettirilmesi gerektiği; yirmi bin yıllık kadim yerleşim bölgesi olan Manisa ve civarının 1313’ten itibaren Türkler tarafından yönetildiği 1313-1410 yılları arasında Saruhan Beyliği tarafından 1390-1402: 1412- 8 Eylül 1922 yılları arasında Osmanlı devleti tarafından yönetildiği bu süreçte gerek Saruhan Beyliği gerekse Osmanlı devletinin yönetiminde birinci derecede etkili olduğu üzerinde duruldu.

Manisa gibi kadim şehirlerin tarih boyunca birçok devlet tarafından alınmasında coğrafi, sosyo-ekonomik, dini, nüfus yapısı ve stratejik üstünlüklerini ön plana çıkmak amacıyla Manisa Kültür Sohbetleri programında Manisa’nın tarihi ve bu günü üzerinde duruldu.

Program koordinatörü tarihçi- yazar Naci YENGİN Manisa’nın Saruhan Beyliğinden itibaren birçok devlet adamı, sanatçı, zanaatkâr, şair, müderris, kadı gibi nice şahsiyet yetiştirdiğini bunun  Saruhan Sancağının kendine özgü ekonomik, zirai, sanayi ve ticari üstünlüklerinin devam etmesi için Manisa’ya büyük görev ve sorumlulukların düştüğünü ifade ederek programa başladı.

Osmanlı’yı yöneten şehir: Manisa

Osmanlı devletinin özel önem verdiği Manisa Saruhan Sancağına Yıldırım Beyazıt’tan itibaren şehzadelerin gönderilmeye başladığını II. Murat döneminde Manisa’nın Osmanlı devletinin başkentliğini yaptığını,  6 padişahın Manisa’da görev yaptıktan sonra Osmanlı tahtına oturduğunu, 1595 yılından itibaren şehzadeledik sisteminin değişmesiyle beraber Manisa’nın eski güç ve önemini her geçen gün yitirdiğini ifade etti.

Ege Üniversitesi tarih bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hilal Ortaç “Geçmişten Günümüze Manisa” konusunda Manisa’nın ilk çağlardan Saruhan Beyliğine, Saruhan Beyliğinden Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde önemli merkezlerden birisi olduğunun altını çizdi.

Hilal Ortaç konuşmasına devamla: “Modernleşme ile birlikte kentin sosyal ve ekonomik yapısında değişimler görülmeye başlamıştır. Bu değişimlerin demiryolunun Manisa’ya ulaşmasıyla birlikte hız kazandığı anlaşılmaktadır. Demiryolu 1865 yılında Manisa’ya ulaşmıştır. Demiryolu ile birlikte, telgraf ve posta hizmetleri de başlamıştır. “

Modern Manisa’nın şehrinin nasıl kurulduğuna dair bilgiler verildi.

Manisa’da modernleşmeyle beraber kurulmaya başlayan devlet kurumları hakkında Hilal Ortaç: “Manisa şehrinin fiziksel yapısına kentsel bir merkez olarak yansımıştır. Redif askeri için yapılmış olan kışla, hükümet konağı, adliye binası ve hapishane ve bu bina komplekslerinin yer aldığı Kışla meydanıyla, bir şehir merkezi ortaya çıkmıştır. Bu ilk merkez, Adakale mahallesinde, bugünkü Murat Germen İlkokulunun yerindedir. Daha sonraları ise, 20. Yüzyılın başlarında şehir merkezi dağ eteklerinden ovaya doğru kayacaktır.

Şehir merkezinin ovaya doğru kaymasında, demiryolu ve istasyonun da etkisi olmalıdır. İstasyon, 19. Yüzyıl Manisa’sını düşündüğümüzde şehrin epeyce dışında kalmıştır. Öte taraftan, bu dönemlerde şehrin gelişimini hızlandırmak için devlet dairelerinin şehrin merkezi dışına taşımak gibi bir eğilim de görülmektedir. Dönemin bürokratları devlet dairelerini şehir dışına yaparak şehrin o yönde gelişmesini teşvik etmişlerdir. Bunun örnekleri başka kentlerde de görülmektedir. Eğitim kurumları da yeni bina ihtiyaçlarını doğurmuştur. Önce 1867’de rüştiye mektebi açılmış bunu İdadi izlemiştir. Hükümet konağının doğusunda İdadi binası inşa edilmiştir.

19. Yüzyılda Manisa Halkının Durumu

19. yüzyılda halkın sosyal ve ekonomik durumuna da değinecek olursak, halkın %27si tarım, yaklaşık  % 55 i esnaf (mal ve hizmet üretimi ve ticaret, kalfa ve çırakları ile birlikte), % 15 lik bir kesim ise çeşitli görevliler, bunların yanı sıra, muhtaçlar, dul ve yetimlerden oluşmaktadır.

Son söz olarak, 19. Yüzyıl ortalarına kadar kentte büyük bir değişimden söz etmek mümkün değilken, 19. Yüzyılın ortasından itibaren hızla modernleşen bir şehir karşımıza çıkmaktadır.” Şeklinde konuştu.

Manisa Kültür Sohbetleri programına kültür sanat dostları ve Manisalıların yoğun ilgi gösterdiği dikkat çekti.

 Yapılan konuşmaların ardından Manisa İl Kültür ve Turizm Müdürü İbrahim Sadak’ın plaket takdimi ve hatıra fotoğraflarından sonra Manisa Kültür Sohbetleri programı sona erdi.