DEDEM KORKUT

DEDEM KORKUT
Dede Korkut, destanların başında anlatıldığı üzere, Bayat boyundan gelen ulu ve bilge bir kişidir. Keramet sahibi, bilgin, ozan, hakim, şaman, hekim ve halkın atasıdır. Babası Kara Hoca olan Dede Korkut’un ilk kopuzu yapan olduğu da söylenmektedir.
Prof. Zeki Velidi Togan’ın farsça Oğuznamedeki kayıtlara dayanarak bildirdiğine göre, Dede Korkut, Oğuz hükümdarları silsilesinde onuncu olarak gelen Kayı İnal Han zamanında bu hükümdarın baş danışmanı olarak ortaya çıkmıştır. 
Dede Korkut Destanları, Oğuz Destanı’nın bir parçası olarak da kabul edilmektedir. 
Dede Korkut destanlarının yazıya geçirilmeden çok uzunca bir süre sözlü gelenekte yaşadığına şüphe yoktur. Halk içinde yüzyıllarca ağızdan ağıza aktarılmıştır. Hatta Türk saraylarında bile bu hikayelere büyük ilgi olduğuna dair deliller bulunmaktadır. Destanlar tahminlere göre, 16. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
Destanların ilk nüshası Dresden Kütüphanesi’nde H.O.Fleisch tarafından “Kitâb-ı Dedem Korkud Alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzân” adı ile bulunmuştur. Bilim dünyasına 1815’te Heinrich Friedrich von Diez’in yayımladığı bir makale ile tanıtılmıştır. Dresden nüshasında 12 hikaye bulunmaktadır.
Bir diğer nüsha da “Vatikan nüshası” olarak Vatikan Kütüphanesi’nde bulunur. Bu nüshada ise 6 hikaye mevcuttur. Ettor Rossi tarafından, 1952 yılında neşredilmiştir.
Prof. M. Fuat Köprülü derslerinde Dede Korkut için; ”Terazinin bir kefesine Türk Edebiyatı’nın tümünü, diğer kefesine de Dede Korkut’u koysanız, yine de Dede Korkut ağır basar” demektedir. 
Dede Korkut Destanları şunlardır:
1- Dirse Han oğlu Boğaç Han Destanı
2- Salur Kazan’ın evinin yağmalanması Destanı
3- Kam Büre Oğlu Bamsı Beyrek Destanı
4- Kazan Bey oğlu Uruz Bey’in esir olduğu Destan
5- Duha Koca oğlu Deli Dumrul Destanı
6- Kanglı Koca oğlu Kan Tur Ali Destanı
7- Kazılık Koca oğlu Yeğenek Destanı
9- Begil oğlu Emren’in Destanı
10- Uşun Koca oğlu Seğrek Destanı
11- Salur Kazan’ın esir olduğu, oğlu Uruz’un çıkardığı Destan
12- İç Oğuz’a Dış Oğuz’un asi olup, Beyrek’in öldüğü Destan