Anadolu’daki Köyümden Sohbetlerimiz -20
Kuraklığın Türkiye Tarımına Olumsuz Etkileri
Mustafa KARA
Türkiye, dünya genelinde hissedilen kuraklık tehdidiyle karşı karşıya. Bu durum, yaşam koşullarını zorlaştırırken, özellikle tarım sektörü üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratıyor. Ülkemizin tarımsal geleceği ve gıda güvenliği açısından bu etkileri anlamak ve çözüm yolları üretmek büyük önem taşıyor.
Kuraklığın Türkiye Tarımına Olumsuz Etkileri
Kuraklık, topraktan sofraya uzanan her aşamada tarımı olumsuz etkiliyor. Bu etkiler, çiftçilerin gelir kaybından ülke ekonomisine kadar geniş bir yelpazede kendini gösteriyor:
- • Ekonomik Kayıplar ve Üretim Düşüşü: Yağışların yetersizliği, özellikle buğday gibi temel ürünlerde verim düşüklüğüne neden oluyor. Bu durum, çiftçilerin ekim, tohum ve gübre maliyetlerini karşılamakta zorlanmasına ve dolayısıyla ciddi ekonomik kayıplar yaşamasına yol açıyor. Üretimin azalması, un gibi temel gıda maddelerinin fiyatlarını artırarak tüketicileri de olumsuz etkiliyor ve bu da buğday ithalatını zorunlu hale getirebiliyor.
- • Su Kaynaklarında Azalma ve Kalite Bozulması: Kuraklık, yer altı sularının azalmasına, baraj doluluk oranlarının düşmesine ve su kalitesinde bozulmalara yol açıyor. Bu durum, hem tarımsal sulama hem de hayvanlar için gerekli olan suyun yetersiz kalmasına neden oluyor.
- • Verimsiz Topraklar ve Göç: Su kaynaklarının azalmasıyla birlikte tarım arazilerinde verimsizlik artıyor. Yeterli ürün alamayan ve gelir elde edemeyen çiftçiler, köylerini terk ederek şehirlere veya başka mesleklere yönelmek zorunda kalıyor. Bu durum, kırsal nüfusun azalmasına ve tarımsal işgücü kaybına neden oluyor.
- • Doğal Afetlerin Şiddetlenmesi: Yetersiz yağışlar, orman ve tarım arazisi yangınlarının daha sık ve şiddetli hale gelmesine zemin hazırlıyor. Yaz aylarında insan kaynaklı dikkatsizlikler veya kasıtlı eylemler sonucu çıkan bu yangınlar, kuraklığı daha da derinleştirerek ekosisteme büyük zararlar veriyor.
Kuraklıkla Mücadelede Atılan Adımlar
Türkiye, kuraklığın olumsuz etkileriyle mücadele etmek için çeşitli stratejiler geliştiriyor ve uygulamalar yapıyor. Bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığı ile yerel yönetimler önemli roller üstleniyor.
- • Ulusal Stratejiler: 2022 yılında Resmi Gazete'de yayımlanan "Türkiye Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı" gibi programlar, kuraklıkla mücadelede ulusal düzeyde bir yol haritası sunuyor.
- • Yerel Uygulamalar (Muğla Örneği): Muğla Kuraklık Eylem Planı (2023-2027) gibi bölgesel planlar, somut çözüm önerileri sunuyor:
- o Malçlama: Toprak yüzeyinin bitki atıklarıyla örtülmesiyle nemin buharlaşmasını engelleyen malçlama uygulaması yaygınlaştırılıyor.
- o Kuraklığa Dayanıklı Bitki Türleri: Kuraklığa daha dayanıklı bitki türleri ve anaçların kullanımı destekleniyor.
- o Doğa Temelli Çözümler: Su hasadı, rüzgar perdeleri ve kuru taş sekiler gibi doğa temelli çözümlerle suyun daha verimli kullanılması hedefleniyor.
- • Eğitim ve Projeler: Çeşitli eğitimler ve projelerle farkındalık artırılıyor ve bilinçli uygulamalar teşvik ediliyor:
- o İklim Değişikliği ve Su Tüketimi Eğitimleri: Belediyeler tarafından iklim değişikliği ve bilinçli su tüketimi konularında eğitimler düzenleniyor.
- o Tarımda Suyun Etkin Kullanımı: "Tarımda Suyun Etkin Kullanımı Projesi" ile sulama verimliliği artırılıyor.
- o "Genç Nesil İyi Tarım Bilinçleniyor" Projesi: Öğrencilere iyi tarım uygulamaları hakkında bilgi veriliyor.
- o İl/İlçe Tarım Müdürlükleri Eğitimleri: Toprak analizi, kuraklığa dayanıklı üretim, bitki hastalıkları ve zararlılarla mücadele konularında çiftçilere eğitimler veriliyor.
- • Modern Sulama Sistemleri: Suyun tasarruflu kullanılması için basınçlı sulama sistemleri (damlama, yağmurlama) destekleniyor ve modern sulama sistemleri (kapalı sistem, sayaçlı kontrol) yaygınlaştırılıyor. Ayrıca, gri suyun sulamada kullanımı artırılıyor.
Geleceğe Yönelik Çözüm Önerileri
Kuraklıkla mücadele, sadece kamu kurumlarının değil, tüm toplumun ortak çabasıyla mümkün. İşte bu mücadelede atılabilecek bazı adımlar:
- • İş Birliği ve Toplumsal Katılım: Kuraklığın önüne geçmek için Devletimiz, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları (STK), belediyeler, çiftçiler, vatandaşlar ve sanayiciler iş birliği içinde hareket etmeli.
- • Araştırma ve Geliştirme: Suya dayanıklı bitki tohumlarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verilmeli.
- • Gri Su Kullanımının Yaygınlaştırılması: Gri suların tarımsal sulamada daha yaygın kullanılması için altyapı çalışmaları hızlandırılmalı.
- • İklim Dostu Uygulamalar: Yağış rejimlerini olumlu etkileyecek iklim dostu proje ve uygulamalar hayata geçirilmeli.
- • Erozyonla Mücadele ve Ağaçlandırma: Erozyonu önleyici tedbirler alınmalı ve ağaçlandırma sahaları fiziki olarak artırılarak toplumsal katılım teşvik edilmeli.
- • Akıllı Sulama Yöntemleri: Düz arazilerde damlama sulama, eğimli ve büyük alanlarda yağmurlama sistemi gibi akıllı sulama yöntemleri yaygınlaştırılmalı. Sulama, buharlaşmanın az olduğu gece veya sabahın erken saatlerinde yapılmalı.
- • Yağmur Suyu Hasadı: Apartmanlarda ve yeni yerleşim projelerinde çatı havuzları gibi yağmur suyu hasadı sistemlerinin kullanımı teşvik edilmeli ve zorunlu hale getirilmeli.
- • Sürekli Bilinçlendirme: Kuraklıkla ilgili ulusal düzeyde eğitim seminerleri, filmler, bilinçlendirme kampanyaları ve su tüketimiyle ilgili benzeri etkinlikler düzenli ve programlı bir şekilde yapılmalı, kamuoyu sürekli bilgilendirilmeli.
Unutmamalıyız ki, kuraklıkla mücadele bir "kelebek etkisi" yaratma potansiyeli taşıyor. Her bir bireyin ve kurumun atacağı küçük ama etkili adımlar, birleşerek tüm ülkede büyük faydalar sağlayabilir ve Türkiye tarımının geleceğini güvence altına alabilir.
Kaynak: Ntv haberleri
Tarım İl/İlçe Müdürlükleri Uzmanlarımızın Verileri
Mustafa Kara
Tarım ve Köşe Yazarı
FACEBOOK YORUMLAR