Türkiye'de en sık görülen kanser türleri

Dün­ya­da kan­ser has­ta­la­rı­nın sa­yı­sı ne ya­zık ki hız­la ar­tı­yor. İs­ta­tis­tik­le­re gö­re 2008 yı­lın­da or­ta­ya çı­kan ye­ni va­ka sa­yı­sı 12,4 mil­yon iken bu­nun 2030 yı­lın­da iki­ye kat­la­na­rak 26,4 mil­yo­na ula­şa­ca­ğı tah­min edi­li­yor. Bu ra­kam­lar kan­se­rin in­san­lık için ne den­li bü­yük risk oluş­tur­du­ğu­nu gös­te­ri­yor.

Serda KIVILCIM- BUGÜN GAZETESİ

Gay­ret­te­pe Flo­ren­ce Nigh­tin­ga­le Has­ta­ne­si, Me­di­kal On­ko­lo­ji Bö­lü­mü’n­den Prof. Dr. Coş­kun Te­ci­mer, ül­ke­mi­ze en sık gö­rü­len kan­ser tür­le­ri­ne ve ko­run­ma yol­la­rı­na dik­kat çek­ti.

1- Akciğer kanseri  

Anne ya da babasında akciğer kanseri olan, sigara içen ve öksürüğü olan kişilerde spiral tomografi çekilebilir.

2- Prostat kanseri

Genellikle erken dönemde belirti vermez. Bu nedenle 50 yaşından itibaren erkeklerde yılda bir kez kanda PSA dediğimiz prostat spesifik antijene bakmak gerekir. Bu bir tümör belirteci olup prostat kanserli hastalarda yükselir.

3- Meme kanseri  

Küçük kitlelerin fiziki incelemeyle tanısı pek mümkün değildir. Bu nedenle 40 yaşından itibaren kadınlara yılda bir kez mamografi yapılmalıdır. Gerektiğinde buna meme ultrasonografisi ve meme MR’ı eklenebilir.

4- Tiroit kanseri  

Rutin check-up programı yok. Kuşkulanılan durumda elle boyun muayenesi ve tiroit ultrasonografisi yapılmalıdır. Kuşkulu nodüllerden biyopsi alınmalıdır.

5- Deri kanserleri  

Yüzeyde oldukları için genellikle fark edilirler. Ancak bazen kendi gözümüzle ulaşamadığımız deri kısımları olduğundan yılda bir kez dermatolojik inceleme yapılmalıdır. Burada saçlı deri gibi lezyonların saklanabildiği yerler de kontrol edilir. Ayrıca bizim fark edemediğimiz ben ve diğer cilt lezyonlarındaki değişiklikler dermatolog tarafından saptanabilir.

6- Rahim kanserleri

Rutin check-up programı yok. Rahim kanserlerinin yüzde 20 kadarı belirti vermez. Bunlarda ‘pap smear’ denilen test yapılabilir. Bu testte rahim ağzından sürüntü alınmaktadır. Aslında ‘pap smear’ testi rahim ağzı kanserlerini oluşmadan yakalamada çok önemli bir testtir. Cinsel yaşam başladıktan sonra yılda bir kez yapılmalıdır. Ancak rahim ağzı değil de rahim kanserini yakalamada etkinliği azdır. Rahim kanserinden kuşkulanılan durumlarda ‘pap smear’a ek olarak karın bölgesinin tomografi ya da MR’ı çekilebilir.

7- Kalın bağırsak kanseri

Kalın bağırsaklardaki polipler zamanla kansere dönüşebilir ve bunlar hiç belirti vermezler. Bu nedenle 50 yaş üzerindeki herkese periyodik olarak kolonoskopi yapılmalıdır. Bu tetkikte bir tüp ile anüsten girilerek tüm kalın barsak gözlenmektedir. Polip bulunursa bunlar endoskopi sırasında çıkarılır ve tedavi tamamlanmış olur. Birçok kişi kolonoskopiden çekinmektedir. Oysa ki günümüzde bu tetkikin yapılması çok kolaylaşmıştır. Tetkik sırasında hasta uyutulduğu için herhangi bir acı ya da ağrı duymamaktadır. Kansere dönüşebilen polip bulunmuşsa kolonoskopinin bir yıl sonra tekrarı gerekir. Normal bulunan kişilerde 3 ile 10 yıl arasında tetkiki tekrarlamak gerekir. Ayrıca yılda bir kez dışkıda gizli kan bakılmalıdır. Dışkıda kan bulunan kişilerde kalın barsak kanseri olabileceğinden kolonoskopiyle bağırsaklar incelenmelidir.

8- Mide kanserleri  

Rutin check-up programı yok. Ancak gastrit diye geçiştirilen bazı mide rahatsızlıkları kanser belirtisi olabilir. Bu kişilere gastroskopi denilen üst endoskopik tetkik yapılmalıdır. Böylelikle yakınmaların nedeni anlaşılır. Biyopsi yapılarak kanser olup olmadığına karar verilir.

9- Yu­mur­ta­lık kan­se­ri

Ru­tin check-up prog­ra­mı yok. Kuş­ku­la­nı­lan du­rum­lar­da kan­da CA-125 de­ni­len pro­te­ine ba­kı­la­rak has­ta­lık hak­kın­da bil­gi edi­ni­le­bi­lir. Ka­dın-do­ğum mu­aye­ne­si, ul­tra­so­nog­ra­fi ve MR ile yu­mur­ta­lık­lar­da kit­le olup ol­ma­dı­ğı an­la­şı­lır.

10- Mesane kanseri 

Rutin check-up programı yok. Hastalıktan kuşkulanıl-dığında sistoskopi denilen tetkikle idrar kanalından mesaneye girilerek bakılır ve gerekirse biyopsi alınır.

Kaynak: Bugün GAz.