Doç. Dr. Shurubu KAYHAN

Doç. Dr. Shurubu KAYHAN

[email protected]

GELENEKSEL ALTAY BAŞ GİYSİSİ-BÖRÜK

30 Temmuz 2019 - 18:10

GELENEKSEL ALTAY BAŞ GİYSİSİ-BÖRÜK

Börük-tilki kürkünden dikilmiş bir baş giysidir (Altay dilinde tilki-börük). Altaylılar bu şapkayı çok eski zamanlardan beri giyerler. Her evde de göze çarpan bir yerde durur. Börük bir anlam hazinesidir. Beyaz kırıntının iç tabakası, insanların iyi niyetli, beyaz inançlarını anlatır. Kürk şeridi “kamdu” su samuru derisinden yapılır ve Altayın doğal yaşam zenginliğini simgeler. Bazen bu şerit vaşak ve geyik derilerinden de yapılmıştır. Börükün üzerindeki kırmızı ve koyu kahverengi renkler güneş ışıklarını yansıtmaktadır. Farklı renkteki parlak örgüler, Altay'ın güzelliğini, renklerini, dağlarını ve nehirlerini anlatırken en tepeye takılan ipek kumaşlar, çocuğu anneye bağlayan göbek bağlarını ve insanların Tanrı ile bağlantılarını simgelemektedir. 
Ayrıca Altay Türkleri’nin geleneksel baş giysileri yaşadıkları bölgenin iklim şartlarına en uygun şekilde tasarlanmıştır. Dışı kürk içi kuzu derisi ile kaplanan bu şapkalar en soğuk kiş günlerini daha rahat geçirmelerini sağlamıştır.
Sadece zengin Altaylılar böyle bir şapka giyebilmişler. Yoksul insanlar keçe şapka ile sınırlı kalmışlar. Börük Altaylılarda kutsal sayılıp ne yere atılmış ne de üzerine basılmıştır.
Antik çağlardan beri, Altaylılar özellikle baş giysilerine önem vermişlerdir. Bu nedenle de evli kadınlar hem evde hem de dışarıda sürekli olarak şapka takmışlar ve sadece uyurken çıkartmışlardır. Altaylıların ölen kişileri şapkayla gömme gelenekleri de mevcuttur. 
Şimdilerde ise börük çok kullanışlı sayılmayıp pek giyilmez, ancak bazen etkinliklerde görülebilir.