MANİSA DARÜŞŞİFAHANESİ
Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Ayşe Hafsa Sultan tarafından 1522 yılında Sultan Camii Külliyesini yaptırmaya başlamış, Darüşşifa 1535 yılında Dünyanın üçüncü Akıl Hastanesi olarak faaliyete geçmiştir. 1539 yılında görevlendirilen Merkez Efendi, bir taraftan hasta tedavisi ile uğraşırken diğer yandan da tıbbın yeniliklerini halkın hizmetine sunmuş ve uzun araştırmalardan sonra şifalı mesir macununun imaline de muvaffak olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu sınırlar içinde üç kıtada 91 adet Darüşşifa inşa edilmiştir, halen bunlardan 17 tanesi ayakta kalmıştır, Evliya Çelebi’ye göre Anadolu’da 48 tane Darüşşifa mevcuttu ki bir kısmı Anadolu Selçuklu Devletinde zamanında yapılmıştır.
Hafsa Sultan Şifahanesi- Bimarhanesi- Darüşşifahanesi dikdörtgen planlı olup çok kubbeli bir yapıdır, mimari özellikleri mükemmeldir, 1956 ve 1957 yıllarına ait fotoğraflarda harabe haline geldiği görülmektedir ve yakın zamanda 1911 yılına ait krokisine ve aslına uygun olarak restore edilerek CBÜ. Tıp Tarihi Müzesi haline getirilmiştir. Sizleri, ana kapıdan girişte güler yüzlü görevliler karşılamakta ve genel bilgi vermektedirler. Avlu ortasında havuz etrafında tarihi vasıflara göre düzenlenmiş masalara oturarak çayınızı yudumlayabilirsiniz, ziyaretçilere hizmet veren kantin bulunmaktadır. Avlunun dış duvarlarında ve servis odalarının duvarlarında , tıp alanında büyük hizmetleri geçmiş olan gerek Osmanlı ve gerekse Cumhuriyet dönemi tabiplerine, otacılara, eczacılara ve tıp adamlarına ait fotoğrafları ve hayat hikayeleri ile başarılı çalışmalarını anlatan tablolar bulunmaktadır, tablolardan geniş bilgiler edinebilirsiniz. Müzede idari odalar hariç 7 adet bölüm(servis) bulunmaktadır. Servislerde uygulamalar mankenler üzerinde uygulamalı olarak gösterilmektedir, her şey aslına uygun olarak düzenlenmiştir.
1. Odada Tıbbi aletler ve Tıpla ilgili el yazması eserler sergilenmektedir. El yazması eserler incelendiğinde bu şifahanelerde çağının ilerisinde tıp ilminin olduğu ve Batıdan daha ileri seviyede hasta tedavisi yapıldığı görülmektedir. Avrupa ülkelerinde bazı hastalar ölüme terk edildiği hatta yakılarak öldürüldüğü halde bizim ülkemizde hastaya insan değeri verilerek tedavi yoluna gidilmiştir. Dünyada ilk defa bu şifahanelerde hasta ve yakınlarından” Rıza Senedi” alınmıştır. Kan dolaşımı, kan nakli, tansiyon, mikrop bulaşması v.s. Türk tıp adamları tarafından tespit edilmiştir. 2. Odada Tedavi Dağlama uygulaması gösterilmektedir. Bu sistem halen uygulanmaktadır. 3. Odada Tedavi göz cerrahisi uygulaması manken üzerinde gösterilmekte,katarak ameliyatı yapılmaktadır. 4. Odada Akıl Ruh Sağlığı Terapi uygulaması sazendelerle aslına uygun olarak düzenlenmiştir. Akıl ve ruh hastaları(Melankoli, şizofreni, isteri.v.s.) Türk Sanat müziği makamları ile tedavi edilmektedir ki bu sistem A.B.D.’nde 1956 yılında uygulanmaya başlanmıştır. 5. Odada mesir macunu hazırlama ve kullanılan malzemeler teşhir edilmektedir. 6. Oda Muhabbet- meşveret odasıdır ki tabip ve hastaların sohbet odasıdır. 7. Oda Deva Ecza Otacı laboratuar olarak düzenlenmiştir ve mankenlerle ilaç imali gösterilmektedir. Kullanılan hammaddeler kavanozlarda camlı dolaplarda teşhir edilmektedir.
Hafsa Sultan Şifahanesi Tıp Tarihi Müzesi’nin mükemmel olarak düzenlenmesinde emeği geçenleri , böyle bir eseri Manisa’ya kazandıranları, canla başla çalışanları ve ziyaretçilerle yakından ilgilenen başta Ahmet YEŞİL ve Selman Beyler olmak ilgili ve görevlilere teşekkürlerimi sunuyorum. Ebeveynlerin çocuklarını, eğitimcilerin öğrencilerini mutlaka bu müzeye götürerek bilgi sahibi olmalarını sağlamalarının faydalı olacağı bir gerçektir. Müzeye girişte herhangi bir ücret alınmamaktadır. Tüm Manisalı hemşerilerimizin dinlen ve bilgi sahibi olmaları için müzeyi ziyaret etmelerini ve tanımalarını tavsiye ediyorum .